Sanskrit & Trika Shaivism (Español-Home)

¡Javascript está deshabilitado! ¡Revisa este enlace!


 Tantrāloka (Tantraloka): Capítulo 4 - estrofas 1 a 150 - Shaivismo no dual de Cachemira

El medio de Śakti [Śāktopāya]


 Introducción

foto 29 - CachemiraÉste es el primer grupo de estrofas (desde la estrofa 1 hasta la estrofa 150) del cuarto capítulo (llamado Śāktopāyaḥ).

Esta obra fue escrita por el gran Maestro Abhinavagupta y es un compendio del Tantra en todas sus facetas. El Tantrāloka es la obra más importante y más voluminosa del más grande Maestro de Trika. Abhinavagupta fue también el maestro del eminente Kṣemarāja y vivió alrededor del 975-1025 d. de J. C. en Cachemira, etc.

Este tratado cuyo nombre es Tantrāloka es una completa enciclopedia de Tantra. Puesto que es un texto muy avanzado de Shaivismo Trika, no hay sorpresa si un neófito lo encuentra difícil de entender. Para empezar a entenderlo, el nivel del lector debe ser el de un verdadero discípulo en Shaivismo Trika. Si no se cumple con este requisito, entonces habrá mucha confusión y constante desilusión. Porque a pesar de mis grandes esfuerzos por explicar las cosas tan sencillamente como me fuese posible, el estudiar este tratado requiere de algo de calibre espiritual. En este sistema, a veces no es posible ni siquiera escribir acerca de 'estados' de manera precisa. Abhinavagupta ha hecho lo mejor que pudo para cumplir con esta formidable tarea de escribir sobre lo que es superior e intangible. De todos modos, pese a sus increíbles habilidades para llevar esto a cabo, no está revelando todo. No es porque él esté todo el tiempo ocultando cosas al lector, sino porque está a veces ocultando y en otras ocasiones sencillamente no puede escribir acerca de algunos temas extremadamente sutiles debido a las limitaciones de las palabras.

La meta de la vida es la Liberación. El hombre ha buscado la libertad siempre en la historia humana, pero según el Shaivismo Trika, eso no es verdadera Liberación. La verdadera Liberación no significa que tu cuerpo debería ser libre de alguna prisión y cosas así. La verdadera Liberación equivale a alcanzar Su Svātantrya o Libertad Absoluta. Cuando el Svātantrya del Gran Señor se logra, entonces ves unidad en todas las cosas, es decir, dejas de ver dualidad como antes. A todo se lo identifica por siempre con Svātantrya, con Él, y ése es el fin de la historia llamada 'tú en esclavitud'. Desde este punto en adelante nada se pondrá en tu camino, porque si algo aparentemente se pone en tu camino, eso es otra vez Svātantrya. Esta conciencia constante de unidad en todo es verdadera Libertad. ¡No existe ningún otro logro más grande que esto!

Teniendo en cuenta lo de arriba, ahora lee el Tantrāloka y experimenta Supremo Deleite, querido Śiva.

Importante: Todo lo que está entre paréntesis y en cursiva dentro de la traducción ha sido agregado por mí para completar el sentido de una determinada frase u oración. A su vez, todo lo que está entre doble guión (--...--) constituye adicional información aclaratoria también agregada por mí.

al inicio


 Estrofas 1 a 10

अथ श्रीतन्त्रालोके चतुर्थमाह्निकम्।
Atha śrītantrāloke caturthamāhnikam|

Aquí comienza (atha) el cuarto (caturtham) capítulo (āhnikam) en el venerable Tantrāloka (śrī-tantrāloke)|

अथ शाक्तमुपायमण्डलं कथयामः परमात्मसंविदे॥१॥
Atha śāktamupāyamaṇḍalaṁ kathayāmaḥ paramātmasaṁvide||1||

Ahora (atha) hablaré --lit. hablamos-- (kathayāmaḥ) acerca del grupo de medios (upāya-maṇḍalam) Śākta --que atañen a Śakti, al Poder Supremo del Gran Señor-- (śāktam) propio de la Conciencia del Ser Supremo (parama-ātma-saṁvide)||1||


अनन्तराह्निकोक्तेऽस्मिन्स्वभावे पारमेश्वरे।
प्रविविक्षुर्विकल्पस्य कुर्यात्संस्कारमञ्जसा॥२॥

Anantarāhnikokte'sminsvabhāve pārameśvare|
Pravivikṣurvikalpasya kuryātsaṁskāramañjasā||2||

El que desea entrar (pravivikṣuḥ) en esta naturaleza esencial del Señor Supremo, la cual se mencionó en el capítulo previo --lit. contiguo-- (anantara-āhnika-ukte asmin sva-bhāve pārama-īśvare), debería realizar rápidamente (kuryāt... añjasā) la purificación (saṁskāram) de vikalpa --fluctuación o modificación mental-- (vikalpasya)||2||


विकल्पः संस्कृतः सूते विकल्पं स्वात्मसंस्कृतम्।
स्वतुल्यं सोऽपि सोऽप्यन्यं सोऽप्यन्यं सदृशात्मकम्॥३॥

Vikalpaḥ saṁskṛtaḥ sūte vikalpaṁ svātmasaṁskṛtam|
Svatulyaṁ so'pi so'pyanyaṁ so'pyanyaṁ sadṛśātmakam||3||

El vikalpa (vikalpaḥ) purificado (saṁskṛtaḥ) produce (sūte) (otro) vikalpa (vikalpam) que está purificado en sí mismo (sva-ātma-saṁskṛtam). Y este (vikalpa) (saḥ api) (genera otro vikalpa) similar a él mismo (sva-vikalpam); y este (vikalpa) (saḥ api) (genera) otro (vikalpa) (anyam); y este (vikalpa) (saḥ api) (genera) otro (vikalpa) (anyam) cuya naturaleza es similar (otra vez) (sadṛśa-ātmakam)||3||


चतुर्ष्वेव विकल्पेषु यः संस्कारः क्रमादसौ।
अस्फुटः स्फुटताभावी प्रस्फुटन्स्फुटितात्मकः॥४॥

Caturṣveva vikalpeṣu yaḥ saṁskāraḥ kramādasau|
Asphuṭaḥ sphuṭatābhāvī prasphuṭansphuṭitātmakaḥ||4||

Esa (asau) purificación (saṁskāraḥ) que (yaḥ) se encuentra en las cuatro (clases) de vikalpa-s (caturṣu eva vikalpeṣu) (aumenta) sucesivamente (kramāt) (de esta manera:) (1) No evidente (asphuṭaḥ), (2) apto para volverse evidente (sphuṭatā-bhāvī), (3) volviéndose evidente --donde la evidencia está alzándose-- (prasphuṭan) (y) (4) evidente (sphuṭita-ātmakaḥ)||4||


ततः स्फुटतरो यावदन्ते स्फुटतमो भवेत्।
अस्फुटादौ विकल्पे च भेदोऽप्यस्त्यान्तरालिकः॥५॥

Tataḥ sphuṭataro yāvadante sphuṭatamo bhavet|
Asphuṭādau vikalpe ca bhedo'pyastyāntarālikaḥ||5||

Después de eso (tatas), (la purificación se hace) más evidente (sphuṭataraḥ), hasta que (yāvat) se hace (bhavet) al final (ante) la más evidente (sphuṭatamaḥ). Y (ca) cuando el vikalpa no es evidente, etc. --es decir, a lo largo de todas las etapas de purificación-- (asphuṭa-ādau vikalpe), existe(n) (asti) también (api) division(es) (bhedaḥ) intermedias (āntarālikaḥ)||5||


ततः स्फुटतमोदारताद्रूप्यपरिवृंहिता।
संविदभ्येति विमलामविकल्पस्वरूपताम्॥६॥

Tataḥ sphuṭatamodāratādrūpyaparivṛṁhitā|
Saṁvidabhyeti vimalāmavikalpasvarūpatām||6||

Posteriormente (tatas), la Conciencia (saṁvid), fortalecida por la identidad con el muy evidente y exaltado (vikalpa) (sphuṭatama-udāra-tādrūpya-parivṛṁhitā), alcanza (abhyeti) la inmaculada (vimalām) naturaleza esencial del Estado sin vikalpa-s (avikalpa-sva-rūpatām)||6||


अतश्च भैरवीयं यत्तेजः संवित्स्वभावकम्।
भूयो भूयो विमृशतां जायते तत्स्फुटात्मता॥७॥

Ataśca bhairavīyaṁ yattejaḥ saṁvitsvabhāvakam|
Bhūyo bhūyo vimṛśatāṁ jāyate tatsphuṭātmatā||7||

Por lo tanto (atas ca), el Esplendor (yad tejas) de Bhairava (bhairavīyam) —cuya naturaleza es Conciencia (saṁvid-svabhāvakam)— brota (jāyate) en (toda) su evidencia (tad-sphuṭa-ātmatā) en aquéllos que se vuelven más y más conscientes --o, 'en aquéllos que se vuelven conscientes una y otra vez'-- (bhūyas bhūyas vimṛśatām)||7||


ननु संवित्पराम्रष्ट्री परामर्शमयी स्वतः।
परामृश्या कथं ताथारूप्यसृष्टौ तु सा जडा॥८॥

Nanu saṁvitparāmraṣṭrī parāmarśamayī svataḥ|
Parāmṛśyā kathaṁ tāthārūpyasṛṣṭau tu sā jaḍā||8||

Una objeción (nanu): ¿Cómo (katham) (puede) la Conciencia (saṁvid) —que es el Sujeto consciente (parāmraṣṭrī), que está llena de conciencia (parāmarśa-mayī) por naturaleza (svatas) (valga la redundancia)(volverse) algo de lo cual uno se vuelve consciente --un objeto-- (parāmṛśyā)? Si tal naturaleza se hiciese manifiesta (en la Conciencia) (tāthā-rūpya-sṛṣṭau), Ella --la Conciencia-- (sā) (se volvería) ciertamente (tu) inerte --como un objeto-- (jaḍā)||9||


उच्यते स्वात्मसंवित्तिः स्वभावादेव निर्भरा।
नास्यामपास्यं नाधेयं किञ्चिदित्युदितं पुरा॥९॥

Ucyate svātmasaṁvittiḥ svabhāvādeva nirbharā|
Nāsyāmapāsyaṁ nādheyaṁ kiñcidityuditaṁ purā||9||

Se dice (como respuesta a la objeción) (ucyate): La Conciencia de Ser (sva-ātma-saṁvittiḥ) (es) por Su propia naturaleza (svabhāvāt eva) Plena (nirbharā). Como se expresó (uditam) antes (purā): 'Nada (na... na... kiñcid) en Ella (asyām) puede ser quitado (apāsyam) (o) agregado (ādheyam... iti)'||9||


किं तु दुर्घटकारित्वात्स्वाच्छन्द्यान्निर्मलादसौ।
स्वात्मप्रच्छादनक्रीडापण्डितः परमेश्वरः॥१०॥

Kiṁ tu durghaṭakāritvātsvācchandyānnirmalādasau|
Svātmapracchādanakrīḍāpaṇḍitaḥ parameśvaraḥ||10||

Sin embargo (kim tu), a causa de (Su) Estado de Hacedor que lleva a cabo lo que es difícil de cumplir (durghaṭa-kāritvāt) (y) a través de (Su) Libertad Pura (svācchandyāt nirmalāt), ese (asau) Señor Supremo (parama-īśvaraḥ) es diestro en jugar a ocultar a Su propio Ser (sva-ātma-pracchādana-krīḍā-paṇḍitaḥ)||10||

al inicio


 Estrofas 11 a 27

अनावृत्ते स्वरूपेऽपि यदात्माच्छादनं विभोः।
सैव माया यतो भेद एतावान्विश्ववृत्तिकः॥११॥

Anāvṛtte svarūpe'pi yadātmācchādanaṁ vibhoḥ|
Saiva māyā yato bheda etāvānviśvavṛttikaḥ||11||

Inclusive (api) cuando la naturaleza esencial no está cubierta --no está velada-- (anāvṛtte sva-rūpe), Māyā (sā eva māyā) (es) el ocultamiento del Ser (ātma-ācchādanam) por parte del Todopenetrante (yad... vibhoḥ), a partir de la cual --a partir de la Māyā-- (yatas) (procede) tal (etāvān) dualidad (bhedaḥ) que abarca todas las actividades (viśva-vṛttikaḥ)||11||


तथाभासनमेवास्य द्वैतमुक्तं महेशितुः।
तद्द्वयापासनेनायं परामर्शोऽभिधीयते॥१२॥

Tathābhāsanamevāsya dvaitamuktaṁ maheśituḥ|
Taddvayāpāsanenāyaṁ parāmarśo'bhidhīyate||12||

De igual forma (tathā), se dice que (uktam) la dualidad (dvaitam) (es) la manifestación (ābhāsanam eva) de este Gran Señor (asya... mahā-īśituḥ). Quitando esa doble naturaleza (tad-dvaya-apāsanena), esto (ayam) (que queda) se llama (abhidhīyate) Conciencia (parāmarśaḥ)||12||


दुर्भेदपादपस्यास्य मूलं कृन्तन्ति कोविदाः।
धारारूढेन सत्तर्ककुठारेणेति निश्चयः॥१३॥

Durbhedapādapasyāsya mūlaṁ kṛntanti kovidāḥ|
Dhārārūḍhena sattarkakuṭhāreṇeti niścayaḥ||13||

Los eruditos (kovidāḥ) cortan (kṛntanti) la raíz (mūlam) de este árbol de la mala dualidad (dus-bheda-pādapasya asya) con el hacha del buen razonamiento (sat-tarka-kuṭhāreṇa) afilada al máximo (dhārā-ārūḍhena). Ésta es (mi) certeza (iti niścayaḥ)||13||


तामेनां भावनामाहुः सर्वकामदुघां बुधाः।
स्फुटयेद्वस्तु यापेतं मनोरथपदादपि॥१४॥

Tāmenāṁ bhāvanāmāhuḥ sarvakāmadughāṁ budhāḥ|
Sphuṭayedvastu yāpetaṁ manorathapadādapi||14||

Los sabios (budhāḥ) denominaron (āhuḥ) a esta misma cosa --a tarka o razonamiento-- (tām enām) bhāvanā o realización (bhāvanām), la vaca que concede todo lo deseado (sarvakāmadughām), que (yā) hace al vastu claro --el vastu es una realidad cuya naturaleza es Conciencia y cuya única característica es el Sujeto Supremo-- (sphuṭayet vastu) más allá de (apetam) incluso (api) el estado de imaginación (manoratha-padāt)||14||


श्रीपूर्वशास्त्रे तत्प्रोक्तं तर्को योगाङ्गमुत्तमम्।
हेयाद्यालोचनात्तस्मात्तत्र यत्नः प्रशस्यते॥१५॥

मार्गे चेतः स्थिरीभूतं हेयेऽपि विषयेच्छया।
प्रेर्य तेन नयेत्तावद्यावत्पदमनामयम्॥१६॥

Śrīpūrvaśāstre tatproktaṁ tarko yogāṅgamuttamam|
Heyādyālocanāttasmāttatra yatnaḥ praśasyate||15||
Mārge cetaḥ sthirībhūtaṁ heye'pi viṣayecchayā|
Prerya tena nayettāvadyāvatpadamanāmayam||16||

En la venerable Primera Escritura --en el Mālinīvijayottaratantra-- (śrī-pūrva-śāstre), tarka o razonamiento (tarkaḥ) (es) eso (tad) que se dice que es (proktam) el más alto (uttamam) miembro en el Yoga (yoga-aṅgam), porque (a partir de tarka o razonamiento) uno percibe lo que debe ser abandonado, etc. --lit. a causa de la visión de lo que debe ser abandonado, etc.-- (heya-ādi-ālocanāt). Por consiguiente (tasmāt), se ensalza --se estimula-- (praśasyate) un esfuerzo (yatnaḥ) con referencia a ello --al tarka o razonamiento-- (tatra).

Empujando (prerya) a la mente (cetas) —la cual persiste (sthirī-bhūtam) en una senda que debe ser abandonada (mārge... heye api) a causa del deseo con relación a objetos (viṣaya-icchayā)— por medio de ello --de tarka o razonamiento-- (tena), uno debería guiar(la) (nayet tāvat) hasta (yāvat) el Estado (padam) donde no hay enfermedad (anāmayam) --un epíteto de Turya, el Cuarto Estado de Conciencia que es un Testigo de los tres restantes, a saber, vigilia, sueño y sueño profundo--||15-16||


मार्गोऽत्र मोक्षोपायः स हेयः शास्त्रान्तरोदितः।
विषिणोति निबध्नाति येच्छा नियतिसङ्गतम्॥१७॥

रागतत्त्वं तयोक्तं यत् तेन तत्रानुरज्यते।
यथा साम्राज्यसम्भोगं दृष्ट्वादृष्ट्वाथवाधमे॥१८॥

भोगे रज्येत दुर्बुद्धिस्तद्वन्मोक्षेऽपि रागतः।
स एवांशक इत्युक्तः स्वभावाख्यः स तु स्फुटम्॥१९॥

सिद्ध्यङ्गमिति मोक्षाय प्रत्यूह इति कोविदाः।
शिवशासनमाहात्म्यं विदन्नप्यत एव हि॥२०॥

वैष्णवाद्येषु रज्येत मूढो रागेण रञ्जितः।
यतस्तावति सा तस्य वामाख्या शक्तिरैश्वरी॥२१॥

पाञ्चरात्रिकवैरिञ्चसौगतादेर्विजृम्भते।
दृष्टाः साम्राज्यसम्भोगं निन्दन्तः केऽपि बालिशाः॥२२॥

न तु सन्तोषतः स्वेषु भोगेष्वाशीःप्रवर्तनात्।
एवञ्चिद्भैरवावेशनिन्दातत्परमानसाः॥२३॥

भवन्त्यतिसुघोराभिः शक्तिभिः पातिता यतः।
तेन शाम्भवमाहात्म्यं जानन्यः शासनान्तरे॥२४॥

आश्वस्तो नोत्तरीतव्यं तेन भेदमहार्णवात्।
श्रीकामिकायां प्रोक्तं च पाशप्रकरणे स्फुटम्॥२५॥

वेदसाङ्ख्यपुराणज्ञाः पाञ्चरात्रपरायणाः।
ये केचिदृषयो धीराः शास्त्रान्तरपरायणाः॥२६॥

बौद्धार्हताद्याः सर्वे ते विद्यारागेण रञ्जिताः।
मायापाशेन बद्धत्वाच्छिवदीक्षां न विन्दते॥२७॥

Mārgo'tra mokṣopāyaḥ sa heyaḥ śāstrāntaroditaḥ|
Viṣiṇoti nibadhnāti yecchā niyatisaṅgatam||17||
Rāgatattvaṁ tayoktaṁ yat tena tatrānurajyate|
Yathā sāmrājyasambhogaṁ dṛṣṭvādṛṣṭvāthavādhame||18||
Bhoge rajyeta durbuddhistadvanmokṣe'pi rāgataḥ|
Sa evāṁśaka ityuktaḥ svabhāvākhyaḥ sa tu sphuṭam||19||
Siddhyaṅgamiti mokṣāya pratyūha iti kovidāḥ|
Śivaśāsanamāhātmyaṁ vidannapyata eva hi||20||
Vaiṣṇavādyeṣu rajyeta mūḍho rāgeṇa rañjitaḥ|
Yatastāvati sā tasya vāmākhyā śaktiraiśvarī||21||
Pāñcarātrikavairiñcasaugatādervijṛmbhate|
Dṛṣṭāḥ sāmrājyasambhogaṁ nindantaḥ ke'pi bāliśāḥ||22||
Na tu santoṣataḥ sveṣu bhogeṣvāśīḥpravartanāt|
Evañcidbhairavāveśanindātatparamānasāḥ||23||
Bhavantyatisughorābhiḥ śaktibhiḥ pātitā yataḥ|
Tena śāmbhavamāhātmyaṁ jānanyaḥ śāsanāntare||24||
Āśvasto nottarītavyaṁ tena bhedamahārṇavāt|
Śrīkāmikāyāṁ proktaṁ ca pāśaprakaraṇe sphuṭam||25||
Vedasāṅkhyapurāṇajñāḥ pāñcarātraparāyaṇāḥ|
Ye kecidṛṣayo dhīrāḥ śāstrāntaraparāyaṇāḥ||26||
Bauddhārhatādyāḥ sarve te vidyārāgeṇa rañjitāḥ|
Māyāpāśena baddhatvācchivadīkṣāṁ na vindate||27||

La senda --es decir, la senda en la cual la mente persiste erróneamente; lee la estrofa anterior para comprender mejor-- (mārgaḥ) (es) lo que debe ser abandonado (saḥ heyaḥ) (pero que de acuerdo con) lo que declaran otras escrituras --escrituras pertenecientes a otras escuelas-- (śāstra-antara-uditaḥ) (constituye) un medio de Liberación (mokṣa-upāyaḥ). El deseo (icchā) que (yā) (existe aquí) es con relación a cosas (viṣiṇoti) (y) ata (nibadhnāti). Mediante ese (deseo) (tayā), el principio de Rāga --categoría 9-- (rāga-tattvam yad) —en conjunción con el de Niyati --categoría 11-- (niyati-saṅgatam)(se) menciona (tácitamente) (uktam). Debido a eso (tena), uno se apega (anurajyate) a ello (tatra).

Así como (yathā) una persona tonta --lit. débil de mente-- (dus-buddhiḥ), percibiendo (dṛṣṭvā) o (athavā) no percibiendo (adṛṣṭvā) el deleite de la soberanía universal (sāmrājya-sambhogam), se apega (rajyeta) al disfrute más bajo (adhame bhoge), así (tadvat) (es) inclusive (api) con respecto a la Liberación (mokṣe) debido al apego (rāgataḥ).

Ello --el apego-- (saḥ eva) se menciona (uktaḥ) (en algunas escrituras como) 'porción' (aṁśakaḥ iti), (o bien) se lo llama 'natural' (sva-bhāva-ākhyaḥ). (En este caso,) ello --el apego-- (saḥ) (es) evidentemente (tu sphuṭam) 'un miembro para conseguir poderes sobrenaturales' (siddhi-aṅgam iti). (De cualquier modo,) según los eruditos (iti kovidāḥ), (es) un obstáculo (pratyūhaḥ) para la Liberación (mokṣāya).

A causa de esto --a causa del apego-- (atas eva hi) incluso (api) conociendo (vidan) la majestad de las enseñanzas de Śiva (śiva-śāsana-māhātmyam), el tonto (mūḍhaḥ), coloreado --o sea, influenciado-- (rañjitaḥ) por Rāga --categoría 9-- (rāgeṇa), está apegado (rajyeta) a las de Viṣṇu, etc. --a las enseñanzas de Viṣṇu, etc.-- (vaiṣṇava-ādyeṣu).

Porque (yatas) en tal (apego que otorga solamente diversos poderes sobrenaturales limitados) (tāvati), el poder majestuoso (sā... śaktiḥ aiśvarī) Suyo --de Śiva-- (tasya) denominado Vāmā --La que emite el Saṁsāra-- (vāmā-ākhyā) surge (vijṛmbhate) en los seguidores de Pañcarātra, Viriñci --Brahmā--, Sugata --Buddha--, etc. (pāñcarātrika-vairiñca-saugata-ādeḥ).

(Por ende,) se ven (dṛṣṭāḥ) algunos (ke api) tontos (bāliśāḥ) que censuran (nindantaḥ) al deleite de la soberanía universal (sāmrājya-sambhogam). Pero no (na tu) debido a la satisfacción/contento (santoṣataḥ) a causa de que se involucran con deseos de disfrutes (bhogeṣu āśīḥ-pravartanāt).

De este modo (evam), (existen otros) cuyas mentes están totalmente dedicadas a censurar una penetración --una absorción-- en Bhairava que es Conciencia (cit-bhairava-āveśa-nindā-tatpara-mānasāḥ) pues (yatas) han caído (bhavanti... pātitāḥ) debido a poderes extremadamente terribles (ati-su-ghorābhiḥ śaktibhiḥ).

Por eso es que (tena) el que conoce (jānan yaḥ) la majestuosidad (de las enseñanzas) de Śiva (śāmbhava-māhātmyam) (y aún así) tiene confianza (āśvastaḥ) en otras enseñanza(s) (śāsana-antare), no debe ser rescatado --lit. no debe ser cruzado (a la otra orilla)-- (na uttarītavyam) del gran océano de dualidad (bheda-mahā-arṇavāt).

(Este tópico) se ha mencionado claramente (proktam ca... sphuṭam) en el capítulo que trata sobre 'nudos corredizos' --lazos, grilletes-- (pāśa-prakaraṇe), en el venerable Kāmikātantra (śrī-kāmikāyām): 'Todos (sarve) aquéllos (kecid... te) sabios (ṛṣayaḥ) serios (dhīrāḥ) que (ye) están totalmente dedicados a otras escrituras (śāstra-antara-parāyaṇāḥ) (tales como) los conocedores de Veda-s, Sāṅkhya y Purāṇa-s (veda-sāṅkhya-purāṇa-jñāḥ), los seguidores de Pañcarātra (pāñcarātra-parāyaṇāḥ) (así como también) los budistas, jainistas, etc. (bauddha-ārhata-ādyāḥ), coloreados --influenciados-- (rañjitāḥ) por Vidyā y Rāga --categorías 8 y 9; -- (vidyā-rāgeṇa), no obtienen --lit. no obtiene-- (na vindate) la iniciación de Śiva (śiva-dīkṣām) porque están atados (baddhatvāt) por el nudo corredizo de Māyā (māyā-pāśena)||17-27||

al inicio


 Estrofas 28 a 30

रागशब्देन च प्रोक्तं रागतत्त्वं नियामकम्।
मायीये तच्च तं तस्मिञ्छास्त्रे नियमयेदिति॥२८॥

Rāgaśabdena ca proktaṁ rāgatattvaṁ niyāmakam|
Māyīye tacca taṁ tasmiñchāstre niyamayediti||28||

Con la palabra 'Rāga' (rāga-śabdena ca) (se) quiere decir (proktam) el limitante (niyāmakam) principio de Rāga (rāga-tattvam). Y (ca) ese (principio de Rāga) (tad) 'restringe' (niyamayet iti) a una persona --lit. a él-- (tam) a esa escritura máyica --cuya naturaleza es Māyā-- (māyīye... tasmin śāstre)||28||


मोक्षोऽपि वैष्णवादेर्यः स्वसङ्कल्पेन भावितः।
परप्रकृतिसायुज्यं यद्वाप्यानन्दरूपता॥२९॥

विशुद्धचित्तमात्रं वा दीपवत्सन्ततिक्षयः।
स सवेद्यापवेद्यात्मप्रलयाकलतामयः॥३०॥

Mokṣo'pi vaiṣṇavāderyaḥ svasaṅkalpena bhāvitaḥ|
Paraprakṛtisāyujyaṁ yadvāpyānandarūpatā||29||
Viśuddhacittamātraṁ vā dīpavatsantatikṣayaḥ|
Sa savedyāpavedyātmapralayākalatāmayaḥ||30||

Inclusive (api) la Liberación (mokṣaḥ) que (yaḥ) es imaginada/concebida (bhāvitaḥ) por las mismísimas nociones (sva-saṅkalpena) de los vaiṣṇava-s, etc. (vaiṣṇava-ādeḥ), (ya sea que ello fuese) la unión íntima con la Prakṛti superior (para-prakṛti-sāyujyam yadvā api) (o) el estado que está formado de bienaventuranza (ānanda-rūpatā), o (vā) meramente una mente completamente pura (viśuddha-citta-mātram), (o) la extinción, como una lámpara, de la serie continua de tipos de existencia (dīpa-vat santati-kṣayaḥ), (todo) esto (saḥ) es el estado de Savedyapralayākala o Apavedyapralayākala --el estado del experimentador de sueño profundo con o sin un vínculo con relación al objeto conocible-- (savedya-apavedya-ātma-pralaya-akalatā-mayaḥ)||29-30||

al inicio


 Estrofas 31 a 44

तं प्राप्यापि चिरं कालं तद्भोगाभोगभुक्ततः।
तत्तत्त्वप्रलयान्ते तु तदूर्ध्वां सृष्टिमागतः॥३१॥

मन्त्रत्वमेति सम्बोधादनन्तेशेन कल्पितात्।
एतच्चाग्रे तनिष्याम इत्यास्तां तावदत्र तत्॥३२॥

Taṁ prāpyāpi ciraṁ kālaṁ tadbhogābhogabhuktataḥ|
Tattattvapralayānte tu tadūrdhvāṁ sṛṣṭimāgataḥ||31||
Mantratvameti sambodhādananteśena kalpitāt|
Etaccāgre taniṣyāma ityāstāṁ tāvadatra tat||32||

El que participa en el disfrute o en la ausencia de él --del disfrute-- derivado de eso --de ese engaño asociado con el estado de Pralayākala-- (tad-bhoga-abhoga-bhuk), aún (api) tras haber obtenido (prāpya) eso --la Liberación como la proponen los vaiṣṇava-s, etc.-- (tam) hace mucho tiempo (ciram kālam), ulteriormente (tatas), al disolverse esa categoría --Māyā-- (tad-tattva-pralaya-ante), arriba (tu... āgataḥ) a una manifestación (sṛṣṭim) superior a eso --a la manifestación al nivel de Māyā, donde viven los Pralayākala-s-- (tad-ūrdhvām) (y,) debido a un despertar realizado (sambodhāt... kalpitāt) por Ananteśvara (ananteśena), se vuelve (eti) un Mantra (mantratvam).

Pero (ca) me explayaré (taniṣyāmaḥ) sobre esto (etad) más adelante (agre). De esta forma (iti), aquí (atra) eso (tad) debe cesar (āstām) por cierto (tāvat)||31-32||


तेनाज्ञजनताक्लृप्तप्रवादैर्यो विडम्बितः।
असद्गुरौ रूढचित्स मायापाशेन रञ्जितः॥३३॥

Tenājñajanatākḷptapravādairyo viḍambitaḥ|
Asadgurau rūḍhacitsa māyāpāśena rañjitaḥ||33||

Por esa razón (tena), (existe) el (saḥ) que (yaḥ) es engañado (viḍambitaḥ) por los discursos --p. ej. acerca del discernimiento entre Puruṣa y Prakṛti-- inventados por una comunidad de ignorantes --p. ej. Kapilamuni, el creador del Sāṅkhya-- (ajña-janatā-kḷpta-pravādaiḥ), (y que,) coloreado --influenciado-- (rañjitaḥ) por el nudo corredizo de Māyā (māyā-pāśena), pone su confianza (rūḍha-cit) en un guru falso (asat-gurau)||33||


सोऽपि सत्तर्कयोगेन नीयते सद्गुरुं प्रति।
सत्तर्कः शुद्धविद्यैव सा चेच्छा परमेशितुः॥३४॥

So'pi sattarkayogena nīyate sadguruṁ prati|
Sattarkaḥ śuddhavidyaiva sā cecchā parameśituḥ||34||

(Pero) inclusive (api) esa persona (saḥ) es guiada (nīyate) hacia un guru verdadero (sat-gurum prati) por medio del 'buen razonamiento' (sat-tarka-yogena). El buen razonamiento (sat-tarkaḥ) (es) únicamente (eva) Śuddhavidyā --Conocimiento Puro, no la categoría 5-- (śuddha-vidyā), y (ca) Ella --Śuddhavidyā-- (sā) (es) la Voluntad (icchā) del Señor Supremo (parama-īśituḥ)||34||


श्रीपूर्वशास्त्रे तेनोक्तं स यियासुः शिवेच्छया।
भुक्तिमुक्तिप्रसिद्ध्यर्थं नीयते सद्गुरुं प्रति॥३५॥

Śrīpūrvaśāstre tenoktaṁ sa yiyāsuḥ śivecchayā|
Bhuktimuktiprasiddhyarthaṁ nīyate sadguruṁ prati||35||

Por eso es que (tena) se dice (uktam) en el venerable Mālinīvijayottaratantra (śrī-pūrva-śāstre): 'El que desea alcanzar (Bhukti y Mukti --disfrute mundano y Liberación espiritual--) (saḥ yiyāsuḥ), (entonces,) por la Voluntad de Śiva (śiva-icchayā), es conducido (nīyate) hacia un verdadero Guru (sat-gurum prati) para conseguir disfrute mundano y Liberación espiritual (bhukti-mukti-prasiddhi-artham)'||35||


शक्तिपातस्तु तत्रैष क्रमिकः सम्प्रवर्तते।
स्थित्वा योऽसद्गुरौ शास्त्रान्तरे वा सत्पथं श्रितः॥३६॥

Śaktipātastu tatraiṣa kramikaḥ sampravartate|
Sthitvā yo'sadgurau śāstrāntare vā satpathaṁ śritaḥ||36||

Sin embargo (tu), este (eṣaḥ) descenso de Poder --otorgamiento de Gracia-- (śakti-pātaḥ) tiene lugar (sampravartate) allí (tatra) sucesivamente --gradualmente-- (kramikaḥ), (de modo que) el que (yaḥ) sirvió y obedeció --lit. sirviendo, obedeciendo-- (sthitvā) a un falso guru (asat-gurau) o (vā) a otra escritura (śāstra-antare) (puede) tomar (śritaḥ) por el sendero correcto --es decir, por el sendero de Śiva-- (sat-patham)||36||


गुरुशास्त्रगते सत्त्वेऽसत्त्वे चात्र विभेदकम्।
शक्तिपातस्य वैचित्र्यं पुरस्तात्प्रविविच्यते॥३७॥

Guruśāstragate sattve'sattve cātra vibhedakam|
Śaktipātasya vaicitryaṁ purastātpravivicyate||37||

La variedad (vaicitryam) del descenso de Poder --otorgamiento de Gracia-- (śakti-pātasya)(que) se examina (pravivicyate) después (purastāt) --en el capítulo que versa sobre descenso de Poder--— (es) el elemento diferenciador (vibhedakam) en este contexto --en el contexto descripto en estrofas anteriores-- (atra ca) con respecto a verdad o falsedad (sattve asattve) de Guru y escritura (guru-śāstra-gate) --o sea, con respecto a Guru y escritura siendo verdaderos o no--||37||


उक्तं स्वच्छन्दशास्त्रे तत् वैष्णवाद्यान्प्रवादिनः।
सर्वान्भ्रमयते माया सामोक्षे मोक्षलिप्सया॥३८॥

Uktaṁ svacchandaśāstre tat vaiṣṇavādyānpravādinaḥ|
Sarvānbhramayate māyā sāmokṣe mokṣalipsayā||38||

Eso (tad) se declara (uktam) en el Svacchandatantra (svacchanda-śāstre): 'Māyā (māyā sā) confunde (bhramayate) a todos los oradores que siguen la doctrina de Viṣṇu, etc. (vaiṣṇava-ādyān pravādinaḥ sarvān), que no obtienen Liberación (a-mokṣe) debido a (su --de ellos--) deseo de Liberación (mokṣa-lipsayā)'||38||


यस्तु रूढोऽपि तत्रोद्यत्परामर्शविशारदः।
स शुद्धविद्यामाहात्म्याच्छक्तिपातपवित्रितः॥३९॥

आरोहत्येव सन्मार्गं प्रत्यूहपरिवर्जितः।
स तावत्कस्यचित्तर्कः स्वत एव प्रवर्तते॥४०॥

स च सांसिद्धिकः शास्त्रे प्रोक्तः स्वप्रत्ययात्मकः।
किरणायां यदप्युक्तं गुरुतः शास्त्रतः स्वतः॥४१॥

तत्रोत्तरोत्तरं मुख्यं पूर्वपूर्व उपायकः।
यस्य स्वतोऽयं सत्तर्कः सर्वत्रैवाधिकारवान्॥४२॥

अभिषिक्तः स्वसंवित्तिदेवीभिर्दीक्षितश्च सः।
स एव सर्वाचार्याणां मध्ये मुख्यः प्रकीर्तितः॥४३॥

तत्सन्निधाने नान्येषु कल्पितेष्वधिकारिता।
स समस्तं च शास्त्रार्थं सत्तर्कादेव मन्यते॥४४॥

Yastu rūḍho'pi tatrodyatparāmarśaviśāradaḥ|
Sa śuddhavidyāmāhātmyācchaktipātapavitritaḥ||39||
Ārohatyeva sanmārgaṁ pratyūhaparivarjitaḥ|
Sa tāvatkasyacittarkaḥ svata eva pravartate||40||
Sa ca sāṁsiddhikaḥ śāstre proktaḥ svapratyayātmakaḥ|
Kiraṇāyāṁ yadapyuktaṁ gurutaḥ śāstrataḥ svataḥ||41||
Tatrottarottaraṁ mukhyaṁ pūrvapūrva upāyakaḥ|
Yasya svato'yaṁ sattarkaḥ sarvatraivādhikāravān||42||
Abhiṣiktaḥ svasaṁvittidevībhirdīkṣitaśca saḥ|
Sa eva sarvācāryāṇāṁ madhye mukhyaḥ prakīrtitaḥ||43||
Tatsannidhāne nānyeṣu kalpiteṣvadhikāritā|
Sa samastaṁ ca śāstrārthaṁ sattarkādeva manyate||44||

No obstante (tu), el (saḥ) que (yaḥ), aunque (api) establecido (rūḍhaḥ) ahí --en la doctrina de Viṣṇu, etc.-- (tatra), es versado en la Conciencia emergente (cuya naturaleza es buen razonamiento) (udyat-parāmarśa-viśāradaḥ), (entonces,) purificado por el descenso de Poder --otorgamiento de Gracia-- (śakti-pāta-pavitritaḥ) debido a la majestuosidad de Śuddhavidyā --Conocimiento Puro-- (śuddha-vidyā-māhātmyāt) (y) desprovisto de impedimentos (pratyūha-parivarjitaḥ), asciende (ārohati eva) hasta el sendero verdadero (sat-mārgam).

El razonamiento (correcto) (saḥ... tarkaḥ) de alguna persona (kasyacid) tiene lugar (pravartate) naturalmente (svatas eva). Tal persona --lit. él-- (saḥ ca) es denominada (proktaḥ) en las escritura(s) (śāstre) 'natural' (sāṁsiddhikaḥ) (porque) tiene su propia comprensión (sva-pratyaya-ātmakaḥ).

Aunque (yad api), en el Kiraṇatantra (kiraṇāyām), se dice que (el Conocimiento) (uktam) (proviene) de Guru, escritura y naturalmente --lit. desde su propio Ser-- (gurutaḥ śāstrataḥ svataḥ), allí (tatra) cada uno de ellos es un medio más prominente que el precedente (uttara-uttaram mukhyaṁ pūrva-pūrvaḥ upāyakaḥ).

Esta (persona) (ayam) cuyo (yasya) buen razonamiento (sat-tarkaḥ) (es) natural --proviene de su propio Ser-- (svatas) tiene autoridad (adhikāravān) sobre todo --p. ej. sobre Yoga, Conocimiento, etc.-- (sarvatra eva). Él (saḥ) (es) consagrado --también 'rociado'-- (abhiṣiktaḥ) e (ca) iniciado (dīkṣitaḥ) por las diosas de su propia Conciencia (sva-saṁvitti-devībhiḥ).

Él (saḥ eva), en medio de (madhye) todos los maestros espirituales (sarva-ācāryāṇām), se dice que es (prakīrtitaḥ) el principal (mukhyaḥ). En su presencia (tad-sannidhāne), no existe ninguna (na) autoridad (adhikāritā) de parte de los otros (maestros espirituales) que han sido formados --que no son naturales-- (anyeṣu kalpiteṣu). Y (ca) debido a (su) razonamiento correcto (sat-tarkāt eva), él (saḥ) comprende (manyate) totalmente (samastam) el significado en las escrituras (śāstra-artham)||39-44||

al inicio


 Estrofas 45 a 50

शुद्धविद्या हि तन्नास्ति सत्यं यद्यन्न भासयेत्।
सर्वशास्त्रार्थवेत्तृत्वमकस्माच्चास्य जायते॥४५॥

इति श्रीपूववाक्ये तदकस्मादिति शब्दतः।
लोकाप्रसिद्धो यो हेतुः सोऽकस्मादिति कथ्यते॥४६॥

स चैष परमेशानशुद्धविद्याविजृम्भितम्।
अस्य भेदाश्च बहवो निर्भित्तिः सहभित्तिकः॥४७॥

सर्वगोंऽशगतः सोऽपि मुख्यामुख्यांशनिष्ठितः।
भित्तिः परोपजीवित्वं परा प्रज्ञाथ तत्कृतिः॥४८॥

Śuddhavidyā hi tannāsti satyaṁ yadyanna bhāsayet|
Sarvaśāstrārthavettṛtvamakasmāccāsya jāyate||45||
Iti śrīpūvavākye tadakasmāditi śabdataḥ|
Lokāprasiddho yo hetuḥ so'kasmāditi kathyate||46||
Sa caiṣa parameśānaśuddhavidyāvijṛmbhitam|
Asya bhedāśca bahavo nirbhittiḥ sahabhittikaḥ||47||
Sarvago'ṁśagataḥ so'pi mukhyāmukhyāṁśaniṣṭhitaḥ|
Bhittiḥ paropajīvitvaṁ parā prajñātha tatkṛtiḥ||48||

En consecuencia (tad), no hay ninguna (na asti) verdad (satyam yad) que (yad) Śuddhavidyā --Conocimiento Puro-- (śuddha-vidyā hi) no (na) ilumine (bhāsayet).

En una declaración del venerable Mālinīvijayottaratantra (śrī-pūva-vākye) (dice:) 'Y (ca) sin causa/repentinamente (akasmāt) surge (jāyate) en él --en el que tiene esta marca-- (asya) el conocimiento acerca del significado de todas las escrituras (sarva-śāstra-artha-vettṛtvam... iti)', por lo tanto (tad) con la palabra (śabdataḥ) 'sin causa/repentinamente' (akasmāt iti) (se menciona indirectamente) esa (saḥ) Causa (hetuḥ) que (yaḥ) no es conocida en el mundo --o 'no es conocida por todos', es decir, no es conocida por toda la gente ordinaria-- (loka-aprasiddhaḥ). (Así,) se dice que (la Causa) es (kathyate) 'sin causa' (akasmāt iti). Esta mismísima (Causa) (saḥ ca eṣaḥ) (no es nada más que) el despliegue de la Śuddhavidyā --Conocimiento Puro-- del Señor Supremo (parama-īśāna-śuddha-vidyā-vijṛmbhitam).

(Existen) muchas (ca bahavaḥ) clases (bhedāḥ) de sāṁsiddhika o natural (asya) (dependiendo de si) él --el 'natural'-- es con soporte (saha-bhittikaḥ) (o) sin él (nis-bhittiḥ), y a su vez (api) él (saḥ) (puede tener soporte) total (sarvagaḥ) (o) soporte parcial (aṁśagataḥ), (y nuevamente) él (puede) tener (soporte) parcial primario o (soporte) parcial secundario (mukhya-amukhya-aṁśa-niṣṭhitaḥ). El soporte (bhittiḥ) (equivale a) dependencia de 'otro' (parā-upajīvitvam). El Conocimiento acerca del Ser (prajñā) al igual que (atha) su creación --las escrituras-- (tad-kṛtiḥ) (es) el 'otro' (parā)||45-48||


अदृष्टमण्डलोऽप्येवं यः कश्चिद्वेत्ति तत्त्वतः।
स सिद्धिभाग्भवेन्नित्यं स योगी स च दीक्षितः॥४९॥

Adṛṣṭamaṇḍalo'pyevaṁ yaḥ kaścidvetti tattvataḥ|
Sa siddhibhāgbhavennityaṁ sa yogī sa ca dīkṣitaḥ||49||

(Como se ha dicho en Parātrīśikā 19:) 'El (sa) que (yaḥ kaścid) verdaderamente (tattvataḥ) conoce (vetti) de esta manera (evam) aún si (api) no ha visto el maṇḍala (adṛṣṭa-maṇḍalaḥ) se vuelve (bhavet) el disfrutador de poderes sobrenaturales (siddhi-bhāk) eternamente (nityam). Él (saḥ... saḥ) (es) un Yogī (yogī) y (ca) está iniciado (dīkṣitaḥ)'||49||


एवं यो वेत्ति तत्त्वेन तस्य निर्वाणगामिनी।
दीक्षा भवेदिति प्रोक्तं तच्छ्रीत्रिंशकशासने॥५०॥

Evaṁ yo vetti tattvena tasya nirvāṇagāminī|
Dīkṣā bhavediti proktaṁ tacchrītriṁśakaśāsane||50||

Esa (misma cosa) (tad) se ha dicho (también) (proktam) en el venerable Parātrīśikā (26) (śrī-triṁśaka-śāsane): 'Hay (bhavet) iniciación (dīkṣā) conducente al (gāminī) Nirvāṇa (nirvāṇa), (indudablemente desprovista de oblación realizada con sésamo y manteca clarificada,) para aquél (tasya) que (yaḥ) conozca (vetti) de este modo (evam) realmente (tattvena... iti)'||50||

al inicio


 Estrofas 51 a 64

अकल्पितो गुरुर्ज्ञेयः सांसिद्धिक इति स्मृतः।
यस्तु तद्रूपभागात्मभावनातः परं विना॥५१॥

शास्त्रवित्स गुरुः शास्त्रे प्रोक्तोऽकल्पितकल्पकः।
तस्यापि भेदा उत्कृष्टमध्यमन्दाद्युपायतः॥५२॥

Akalpito gururjñeyaḥ sāṁsiddhika iti smṛtaḥ|
Yastu tadrūpabhāgātmabhāvanātaḥ paraṁ vinā||51||
Śāstravitsa guruḥ śāstre prokto'kalpitakalpakaḥ|
Tasyāpi bhedā utkṛṣṭamadhyamandādyupāyataḥ||52||

El Guru (guruḥ) conocido como (jñeyaḥ) 'akalpita' -- lit. no manufacturado, no artificial-- (akalpitaḥ) se llama (en las escrituras) (smṛtaḥ) 'natural' (sāṁsiddhikaḥ iti). Sin embargo (tu), en las escritura(s) (śāstre) se denomina (proktaḥ) 'akalpitakalpaka' --mezcla de no manufacturado y manufacturado, es decir, mezcla de natural y artificial-- (akalpita-kalpakaḥ) el Guru (saḥ guruḥ) que (yaḥ), disfrutando de la naturaleza de aquél --de la naturaleza del sāṁsiddhika o natural-- (tadrūpabhāk), conoce las escrituras (śāstra-vit) a través de (su) Autorrealización (ātma-bhāvanātaḥ), sin (vinā) otro (param) --sin la ayuda de Guru, etc.--.

En su caso --en el caso de esta clase de Guru-- (tasya) (existen) también (api) distintos tipos (bhedāḥ) según que el medio --es decir, el descenso de Poder o Śaktipāta-- sea intenso, intermedio, débil, etc. (utkṛṣṭa-madhya-manda-ādi-upāyataḥ)||51-52||


भावनातोऽथ वा ध्यानाज्जपात्स्वप्नाद्व्रताद्धुतेः।
प्राप्नोत्यकल्पितोदारमभिषेकं महामतिः॥५३॥

Bhāvanāto'tha vā dhyānājjapātsvapnādvratāddhuteḥ|
Prāpnotyakalpitodāramabhiṣekaṁ mahāmatiḥ||53||

El Gran Yogī --lit. el de Gran mente-- (mahā-matiḥ) consigue (prāpnoti) la gran consagración 'akalpita' --no manufacturada, no artificial-- (akalpita-udāram abhiṣekam) --en suma, él consigue autoridad sobre el conocimiento de las escrituras, etc.-- a través de la realización (bhāvanātaḥ) o (atha vā) a través de la meditación (dhyānāt), la murmuración de un mantra (japāt), el sueño (svapnāt), la observancia de votos (vratāt) (y) la oblación (huteḥ)||53||


श्रीमद्वाजसनीये श्रीवीरे श्रीब्रह्मयामले।
श्रीसिद्धायामिदं धात्रा प्रोक्तमन्यत्र च स्फुटम्॥५४॥

Śrīmadvājasanīye śrīvīre śrībrahmayāmale|
Śrīsiddhāyāmidaṁ dhātrā proktamanyatra ca sphuṭam||54||

Esto (idam) ha sido dicho claramente (proktam... sphuṭam) por el Creador (dhātrā) en alguna otra parte (anyatra ca): En el glorioso Vājasanīyatantra (śrīmat-vājasanīye), en el venerable Sarvavīratantra (śrī-vīre), en el venerable Brahmayāmalatantra (śrī-brahmayāmale) (y) en el venerable Siddhāmatatantra (śrī-siddhāyām)||54||


तस्य स्वेच्छाप्रवृत्तत्वात्कारणानन्ततेष्यते।
कदाचिद्भक्तियोगेन कर्मणा विद्ययापि वा॥५५॥

ज्ञानधर्मोपदेशेन मन्त्रैर्वा दीक्षयापि वा।
एवमाद्यैरनेकैश्च प्रकारैः परमेश्वरः॥५६॥

संसारिणोऽनुगृह्णाति विश्वस्य जगतः पतिः।
मातृमण्डलसम्बोधात्संस्कारात्तपसः प्रिये॥५७॥

ध्यानाद्योगाज्जपाज्ज्ञानान्मन्त्राराधनातो व्रतात्।
सम्प्राप्यं कुलसामान्यं ज्ञानं कौलिकसिद्धिदम्॥५८॥

Tasya svecchāpravṛttatvātkāraṇānantateṣyate|
Kadācidbhaktiyogena karmaṇā vidyayāpi vā||55||
Jñānadharmopadeśena mantrairvā dīkṣayāpi vā|
Evamādyairanekaiśca prakāraiḥ parameśvaraḥ||56||
Saṁsāriṇo'nugṛhṇāti viśvasya jagataḥ patiḥ|
Mātṛmaṇḍalasambodhātsaṁskārāttapasaḥ priye||57||
Dhyānādyogājjapājjñānānmantrārādhanāto vratāt|
Samprāpyaṁ kulasāmānyaṁ jñānaṁ kaulikasiddhidam||58||

(En el Sarvavīratantra, por ejemplo, se dice:) 'En Su caso --en el caso del Señor Supremo-- (tasya), debido a la no impedida actividad de Su propia Voluntad (sva-icchā-pravṛttatvāt), se acepta(n) (iṣyate) un infinito número de causas/medios (de Liberación) (kāraṇa-anantatā). (Éstas son: Liberación) a veces (kadācid) por medio de devoción (bhakti-yogena), (a veces) mediante acción (karmaṇā), (a veces) mediante sabiduría (vidyayā), (a veces) mediante la enseñanza acerca de conocimiento y dharma (jñāna-dharma-upadeśena), (a veces) mediante mantra-s (mantraiḥ) o (api vā... vā... api vā) (a veces) mediante iniciación (dīkṣayā).

De este modo (evam), el Señor Supremo (parama-īśvaraḥ), el Maestro --Dueño-- (patiḥ) del universo entero (viśvasya jagataḥ), de muchas maneras preeminentes (ādyaiḥ anekaiḥ ca prakāraiḥ), le otorga Gracia --lit. favorece-- (anugṛhṇāti) a los que trasmigran --a los que están en las fauces del Saṁsāra o Trasmigración desde un pensamiento hacia otro pensamiento, desde un cuerpo hacia otro cuerpo, etc., todo lo cual está repleto de miseria-- (saṁsāriṇaḥ).

(A su vez, el Brahmayāmalatantra especifica:) 'Por medio del despertar del círculo de las Madres --de las Diosas de los sentidos-- (mātṛ-maṇḍala-sambodhāt), por medio de purificación (saṁskārāt) (o) austeridad (tapasaḥ), Amada (priye), (o) por medio de meditación (dhyānāt), Yoga (yogāt), murmuración de un mantra (japāt), conocimiento (jñānāt), adoración de mantra-s (mantra-ārādhanātaḥ) (u) observancia de votos (vratāt), (puede) adquirirse (samprāpyam) el Conocimiento (jñānaṁ) acerca de la Totalidad de Kula (kula-sāmānyaṁ) —el cual --es decir, tal Conocimiento-- da la perfección 'kaulika' --la perfección con referencia a Kula-- (kaulika-siddhi-dam)—'||55-58||


तत्त्वज्ञानात्मकं साध्यं यत्र यत्रैव दृश्यते।
स एव हि गुरुस्तत्र हेतुजालं प्रकल्प्यताम्॥५९॥

Tattvajñānātmakaṁ sādhyaṁ yatra yatraiva dṛśyate|
Sa eva hi gurustatra hetujālaṁ prakalpyatām||59||

(El Brahmayāmalatantra continúa:) '(Es) ciertamente (hi) el Guru (guruḥ) aquél (saḥ eva) en quien --lit. en quienquiera-- (yatra yatra eva) se percibe (dṛśyate) la Meta espiritual --lit. Eso que debe alcanzarse-- (sādhyam) constituida por Conocimiento acerca del Principio (Supremo) (tattva-jñāna-ātmakam). La multitud de causas/medios (hetu-jālam) debe disponerse (prakalpyatām) para este propósito (tatra)'||59||


तत्त्वज्ञानादृते नान्यल्लक्षणं ब्रह्मयामले।
तत्रैव चोक्तं सेवायां कृतायामविकल्पतः॥६०॥

साधकस्य न चेत्सिद्धिः किं कार्यमिति चोदिते।
आत्मीयमस्य सञ्ज्ञानक्रमेण स्वात्मदीक्षणम्॥६१॥

सस्फुरत्वप्रसिद्ध्यर्थं ततः साध्यं प्रसिध्यति।
अनेन स्वात्मविज्ञानं सस्फुरत्वप्रसाधकम्॥६२॥

उक्तं मुख्यतयाचार्यो भवेद्यदि न सस्फुरः।
तत्रैव च पुनः श्रीमद्रक्ताराधनकर्मणि॥६३॥

विधिं प्रोक्तं सदा कुर्वन्मासेनाचार्य उच्यते।
पक्षेण साधकोऽर्धार्धात्पुत्रकः समयी तथा॥६४॥

Tattvajñānādṛte nānyallakṣaṇaṁ brahmayāmale|
Tatraiva coktaṁ sevāyāṁ kṛtāyāmavikalpataḥ||60||
Sādhakasya na cetsiddhiḥ kiṁ kāryamiti codite|
Ātmīyamasya sañjñānakrameṇa svātmadīkṣaṇam||61||
Sasphuratvaprasiddhyarthaṁ tataḥ sādhyaṁ prasidhyati|
Anena svātmavijñānaṁ sasphuratvaprasādhakam||62||
Uktaṁ mukhyatayācāryo bhavedyadi na sasphuraḥ|
Tatraiva ca punaḥ śrīmadraktārādhanakarmaṇi||63||
Vidhiṁ proktaṁ sadā kurvanmāsenācārya ucyate|
Pakṣeṇa sādhako'rdhārdhātputrakaḥ samayī tathā||64||

En el Brahmayāmalatantra --según este Tantra-- (brahmayāmale), aparte de Conocimiento acerca del Principio (Supremo) (tattva-jñānāt ṛte), (él) no (tiene ninguna) (na) otra (anyat) característica (lakṣaṇam). En ese (Tantra) (tatra eva ca) se ha dicho (uktam): 'Cuando se ha realizado el servicio (al Guru) (sevāyām kṛtāyām) sin vacilación (avikalpataḥ), si (ced) no hay ningún (na) éxito (siddhiḥ) para el practicante (sādhakasya), (entonces) siendo inducido (por la Diosa por medio de esta pregunta:) ¿Qué (kim) hacer (kāryam iti) (en este caso)?, (Śiva responde así: Existe) para él --para el practicante-- (asya) una autoiniciación (sva-ātma-dīkṣaṇam) a través del Conocimiento (sañjñāna-krameṇa) del Ser (ātmīyam) para lograr vibración --es decir, esta iniciación se vuelve otra causa para la estimulación de la naturaleza esencial de los mantra-s, etc.-- (sasphuratva-prasiddhi-artham). A partir de eso --debido a esa autoiniciación-- (tatas), (tal practicante) alcanza (prasidhyati) la Meta (sādhyam)'

'Según este (Brahmayāmalatantra) (anena), se dice que (uktam) el Conocimiento acerca del propio Ser (sva-ātma-vijñānam) logra vibración --logra la estimulación de la naturaleza esencial de los mantra-s, etc.-- (sasphuratva-prasādhakam) si (yadi) el maestro espiritual (ācāryaḥ) no (na) es (bhavet) preeminentemente (mukhyatayā) vibrante --o sea, ferviente-- (sasphuraḥ).

Ahí mismo --en el Brahmayāmalatantra-- (tatra eva ca) posteriormente --después de la respuesta a la pregunta hecha antes-- (punar), se menciona (proktam) el método (vidhim) con referencia al ritual de adoración de la gloriosa (diosa) Raktā (śrīmat-raktā-ārādhana-karmaṇi): 'El que hace (esto) (kurvan) siempre (sadā) se dice (que se vuelve) (ucyate) maestro espiritual (ācāryaḥ) en un mes (māsena), practicante (sādhakaḥ) en una quincena --unas dos semanas-- (pakṣeṇa), hijo espiritual (putrakaḥ) y (tathā) principiante (samayī) en la mitad del tiempo y en la mitad de la mitad del tiempo, (respectivamente) --alrededor de siete días para hijo espiritual, y la mitad de esto, unos tres días y medio, para principiante-- (ardha-ardhāt)||60-64||

al inicio


 Estrofas 65 a 83

दीक्षयेज्जपयोगेन रक्तादेवी क्रमाद्यतः।
गुरोरलाभे प्रोक्तस्य विधिमेतं समाचरेत्॥६५॥

Dīkṣayejjapayogena raktādevī kramādyataḥ|
Guroralābhe proktasya vidhimetaṁ samācaret||65||

(¿Por qué tan rápido?) Porque (yatas) la diosa Raktā (raktā-devī) inicia (dīkṣayet) gradualmente --en el momento correcto-- (kramāt) por medio de la murmuración de un mantra (japa-yogena). Uno debería practicar (samācaret) este (etam) método (vidhim) si no es posible conseguir --lit. en la no adquisición-- (alābhe) un Guru (guroḥ) como se especifica --akalpita-kalpaka, etc., es decir, mezcla de no manufacturado y manufacturado, en otras palabras, mezcla de natural y artificial-- (proktasya)||65||


मते च पुस्तकाद्विद्याध्ययने दोष ईदृशः।
उक्तो यस्तेन तद्दोषाभावेऽसौ न निषिद्धता॥६६॥

Mate ca pustakādvidyādhyayane doṣa īdṛśaḥ|
Ukto yastena taddoṣābhāve'sau na niṣiddhatā||66||

Y (ca) (aunque hay) tal (īdṛśaḥ) transgresión --porque no hay ningún sasphuratva o vibración allí, o sea, los mantra-s son inertes y no vivos con Conciencia-- (doṣaḥ) en aprender vidyā-s --mantra-s en este contexto-- (vidyā-adhyayane) de un libro (pustakāt) —la cual --la transgresión-- (yaḥ) fue mencionada (uktaḥ) por Él --por el Gran Señor-- (tena) en el Siddhāmatatantra (mate)—, (aún así) eso (asau) no está (na) prohibido (niṣiddhatā) si no hay tal transgresión --si hay sasphuratva o vibración en esos mantra-s, en suma, si están vivos con Conciencia-- (tad-doṣa-abhāve)||66||


मन्त्रद्रव्यादिगुप्तत्वे फलं किमिति चोदिते।
पुस्तकाधीतविद्या ये दीक्षासमयवर्जिताः॥६७॥

तामसाः परहिंसादि वश्यादि च चरन्त्यलम्।
न च तत्त्वं विदुस्तेन दोषभाज इति स्फुटम्॥६८॥

Mantradravyādiguptatve phalaṁ kimiti codite|
Pustakādhītavidyā ye dīkṣāsamayavarjitāḥ||67||
Tāmasāḥ parahiṁsādi vaśyādi ca carantyalam|
Na ca tattvaṁ vidustena doṣabhāja iti sphuṭam||68||

¿Cuál (kim) (es) el propósito (phalam) de esconder mantra-s, sustancias, etc. (mantra-dravya-ādi-guptatve)? Al ser preguntado así (iti codite), (ésta es la respuesta:) Los que (ye), carentes de la ceremonia de iniciación (dīkṣā-samaya-varjitāḥ), ha aprendido vidyā-s --mantra-s-- de libros (pustaka-adhīta-vidyāḥ), son tamásicos --llenos de oscuridad-- (tāmasāḥ) (y) sólo tienen (caranti alam) (como propósito) el dañar a otros, etc. (para-hiṁsā-ādi) y (ca) la subyugación --lit. subyugado--, etc. (vaśya-ādi). Pero (ca) no conocen (na... viduḥ) la verdad (tattvam) (de los mantra-s, etc.). Por lo tanto (tena), ellos son transgresores (doṣa-bhājaḥ). Esto es evidente (iti sphuṭam)||67-68||


पूर्वं पदयुगं वाच्यमन्योन्यं हेतुहेतुमत्।
यस्तु शास्त्रं विना नैति शुद्धविद्याख्यसंविदम्॥६९॥

गुरोः स शास्त्रमन्विच्छुस्तदुक्तं क्रममाचरेत्।
येन केनाप्युपायेन गुरुमाराध्य भक्तितः॥७०॥

तद्दीक्षाक्रमयोगेन शास्त्रार्थं वेत्त्यसौ ततः।
अभिषेकं समासाद्य यो भवेत्स तु कल्पितः॥७१॥

सन्नप्यशेषपाशौघविनिवर्तनकोविदः।
यो यथाक्रमयोगेन कस्मिंश्चिच्छास्त्रवस्तुनि॥७२॥

आकस्मिकं व्रजेद्बोधं कल्पिताकल्पितो हि सः।
तस्य योऽकल्पितो भागः स तु श्रेष्ठमः स्मृतः॥७३॥

उत्कर्षः शुद्धविद्यांशतारतम्यकृतो यतः।
यथा भेदेनादिसिद्धाच्छिवान्मुक्तशिवा ह्यधः॥७४॥

तथा सांसिद्धिकज्ञानादाहृतज्ञानिनोऽधमाः।
तत्सन्निधौ नाधिकारस्तेषां मुक्तशिवात्मवत्॥७५॥

किं तु तूष्णींस्थितिर्यद्वा कृत्यं तदनुवर्तनम्।
यस्त्वकल्पितरूपोऽपि संवाददृढताकृते॥७६॥

अन्यतो लब्धसंस्कारः स साक्षाद्भैरवो गुरुः।
यतः शास्त्रक्रमात्तज्ज्ञगुरुप्रज्ञानुशीलनात्॥७७॥

आत्मप्रत्ययितं ज्ञानं पूर्णत्वाद्भैरवायते।
तेन श्रीकिरणोक्तं यद्गुरुतः शास्त्रतः स्वतः॥७८॥

त्रिप्रत्ययमिदं ज्ञानमिति यच्च निशाटने।
तत्सङ्घातविपर्यासविग्रहैर्भासते तथा॥७९॥

Pūrvaṁ padayugaṁ vācyamanyonyaṁ hetuhetumat|
Yastu śāstraṁ vinā naiti śuddhavidyākhyasaṁvidam||69||
Guroḥ sa śāstramanvicchustaduktaṁ kramamācaret|
Yena kenāpyupāyena gurumārādhya bhaktitaḥ||70||
Taddīkṣākramayogena śāstrārthaṁ vettyasau tataḥ|
Abhiṣekaṁ samāsādya yo bhavetsa tu kalpitaḥ||71||
Sannapyaśeṣapāśaughavinivartanakovidaḥ|
Yo yathākramayogena kasmiṁścicchāstravastuni||72||
Ākasmikaṁ vrajedbodhaṁ kalpitākalpito hi saḥ|
Tasya yo'kalpito bhāgaḥ sa tu śreṣṭhamaḥ smṛtaḥ||73||
Utkarṣaḥ śuddhavidyāṁśatāratamyakṛto yataḥ|
Yathā bhedenādisiddhācchivānmuktaśivā hyadhaḥ||74||
Tathā sāṁsiddhikajñānādāhṛtajñānino'dhamāḥ|
Tatsannidhau nādhikārasteṣāṁ muktaśivātmavat||75||
Kiṁ tu tūṣṇīṁsthitiryadvā kṛtyaṁ tadanuvartanam|
Yastvakalpitarūpo'pi saṁvādadṛḍhatākṛte||76||
Anyato labdhasaṁskāraḥ sa sākṣādbhairavo guruḥ|
Yataḥ śāstrakramāttajjñaguruprajñānuśīlanāt||77||
Ātmapratyayitaṁ jñānaṁ pūrṇatvādbhairavāyate|
Tena śrīkiraṇoktaṁ yadgurutaḥ śāstrataḥ svataḥ||78||
Tripratyayamidaṁ jñānamiti yacca niśāṭane|
Tatsaṅghātaviparyāsavigrahairbhāsate tathā||79||

Las (dos) expresione(s) (vācyam) anteriores (pūrvam) en un par de pada-s o cuartos de estrofa --'Pustakādhītavidyā ye' + 'dīkṣāsamayavarjitāḥ' en la estrofa 67-- (pada-yugam) (están) en recíproca (anyonyam) relación de causa y efecto (hetu-hetumat).

Pero (tu) el (saḥ) que (yaḥ) no (na) alcanza (eti) la Conciencia llamada Śuddhavidyā --Conocimiento Puro-- (śuddha-vidyā-ākhya-saṁvidam) sin (vinā) una escritura (śāstram) (debería) buscar --lit. buscador-- (anvicchuḥ) una escritura (śāstram) de un Guru (guroḥ), (y) debería practicar (ācaret) ese (tad) método (kramam) mencionado (uktam) (en esa escritura).

Tras haber adorado (ārādhya) al Guru (gurum) con devoción (bhaktitaḥ) a través de cualquier medio (yena kenāpi upāyena), él --el aspirante-- (asau) consiguientemente (tatas) conoce (vetti) el significado de la escritura (śāstra-artham) por medio de los procedimientos sucesivos de esa iniciación (tad-dīkṣā-krama-yogena).

Después de obtener (samāsādya) consagración (abhiṣekam), él (saḥ) (es el) que (yaḥ) se vuelve (bhavet) un 'kalpita' --un maestro que ha sido formado, lit. manufacturado-- (tu kalpitaḥ). Aunque (api) él es así --sólo 'formado'-- (san), (es) un erudito (que puede causar) la cesación de toda la masa de nudos corredizos --lazos, grilletes-- (aśeṣa-pāśa-ogha-vinivartana-kovidaḥ).

(Es) un kalpitākalpita --un maestro que es en parte formado y en parte natural (kalpita-akalpitaḥ) realmente (hi) el (saḥ) que (yaḥ), en concordancia con el orden --o sea, sucesivamente-- (yathā-krama-yogena), logra (vrajet) un despertar sin causa (ākasmikam... bodham) con respecto a alguna cosa en la escritura --con respecto a algún prameya o cosa que sea real en una escritura tan extraordinaria-- (kasmiṁścid śāstra-vastuni).

De eso --de la mezcla de kalpita (formado) y akalpita (natural)-- (tasya), la porción (bhāgaḥ saḥ) que (yaḥ) (es) akalpita o natural (akalpitaḥ) se dice que es (smṛtaḥ) verdaderamente (tu) la mejor (śreṣṭhamaḥ). (¿Por qué?) Porque (yatas) (su) superioridad (utkarṣaḥ) tiene que ver con los distintos rastros de Śuddhavidyā --Conocimiento Puro-- (presentes en ella, a saber, en la porción akalpita) (śuddhavidyā-aṁśa-tāratamya-kṛtaḥ).

Así como (yathā) en el (Shaivismo) dualista (bhedena) los śiva-s liberados (mukta-śivāḥ) (están) en verdad (hi) debajo de --son inferiores a-- (adhas) Śiva que es Ādisiddha --el Amo Primordial y Perfecto-- (ādi-siddhāt śivāt), así también (tathā), los que han tomado conocimiento (de otras fuentes) (āhṛta-jñāninaḥ) son inferiores (adhamāḥ) a aquél cuyo conocimiento es natural --cuyo conocimiento proviene de Śiva directamente-- (sāṁsiddhika-jñānāt).

En su presencia --en presencia de alguien cuyo conocimiento es natural-- (tad-sannidhau), ellos --los maestros que no son naturales-- no tienen autoridad (na adhikāraḥ teṣāṁ). No obstante (kim tu), como en el caso de los śiva-s liberados (en Shaivismo dualista) (mukta-śiva-ātma-vat), (existe en ellos) un estado silencioso --ellos permanecen en silencio-- (tūṣṇīm-sthitiḥ) o (yadvā) una actividad (kṛtyam) de conformidad con ellas --es decir, con las acciones de un maestro natural-- (tad-anuvartanam).

(Es) un Bhairavaguru --un Guru como Bhairava Mismo-- (bhairavaḥ guruḥ) en persona --porque él ha ingresado en la Conciencia Suprema que es Plena-- (sākṣāt) el (saḥ) que (yaḥ tu), aunque (api) siendo natural (akalpita-rūpaḥ), para reafirmar (su) conformidad --o sea, esto es así y no de otro modo-- (saṁvāda-dṛḍhatā-kṛte), recibe un rito purificatorio (labdha-saṁskāraḥ) de otro --de un maestro que no es akalpita o natural-- (anyatas).

(¿Por qué?) Porque (yatas) por medio de la adquisición de la escritura (śāstra-kramāt) (y) a través de la constante práctica y estudio de la sabiduría de un Guru que conozca esa (escritura) (tad-jña-guru-prajñā-anuśīlanāt), el Conocimiento fidedigno acerca del Ser (ātma-pratyayitam jñānam), debido a Su plenitud --debido a la Plenitud de este Conocimiento-- (pūrṇatvāt), se convierte en Bhairava (bhairavāyate).

Por ende (tena), se ha dicho en el venerable Kiraṇatantra (śrī-kiraṇa-uktam) (que) este (idam) 'Conocimiento' (jñānam iti) que (yad) (proviene) de Guru, escritura y uno mismo --de Śiva, en otras palabras, naturalmente-- (gurutaḥ śāstrataḥ svataḥ) tiene tres causas (tri-pratyayam). Y (ca) en el Niśāṭanatantra (niśāṭane), (este conjunto de tres causas es) lo que (yad) aparece (bhāsate) de la manera antedicha (tathā) como una combinación de eso --del conjunto de tres causas--, o en el orden inverso, o individualmente (tad-saṅghāta-viparyāsa-vigrahaiḥ)||69-79||


करणस्य विचित्रत्वाद्विचित्रामेव तां छिदम्।
कर्तुं वासीं च टङ्कं च क्रकचं चापि गृह्णते॥८०॥

तावच्च छेदनं ह्येकं तथैवाद्याभिसन्धितः।
इत्थमेव मितौ वाच्यं करणस्य स्वकं वपुः॥८१॥

न स्वतन्त्रं स्वतो मानं कुर्यादधिगमं हठात्।
प्रमात्राश्वासपर्यन्तो यतोऽधिगम उच्यते॥८२॥

आश्वासश्च विचित्रोऽसौ शक्तिपातवशात्तथा।
प्रमितेऽपि प्रमाणानामवकाशोऽस्त्यतः स्फुटः॥८३॥

Karaṇasya vicitratvādvicitrāmeva tāṁ chidam|
Kartuṁ vāsīṁ ca ṭaṅkaṁ ca krakacaṁ cāpi gṛhṇate||80||
Tāvacca chedanaṁ hyekaṁ tathaivādyābhisandhitaḥ|
Itthameva mitau vācyaṁ karaṇasya svakaṁ vapuḥ||81||
Na svatantraṁ svato mānaṁ kuryādadhigamaṁ haṭhāt|
Pramātrāśvāsaparyanto yato'dhigama ucyate||82||
Āśvāsaśca vicitro'sau śaktipātavaśāttathā|
Pramite'pi pramāṇānāmavakāśo'styataḥ sphuṭaḥ||83||

Para hacer (kartum) un corte (tām chidam), lo cual difiere (vicitrām eva) según la variedad (vicitratvāt) de instrumento(s) (karaṇasya), uno toma (gṛhṇate) un cuchillo afilado (vāsīm), un hacha (ṭaṅkam) o incluso (ca... ca... ca api) una sierra (krakacam). De todas formas (ca), el acto de cortar (chedanam) (sigue siendo) realmente (tāvat) uno (ekam) por cierto (hi) pues la meta o intención original (ādya-abhisandhitaḥ) (era) así --es decir, única-- (tathā eva). Lo mismo se puede decir --lit. dicho de esta manera-- (ittham eva vācyam) acerca de la mismísima naturaleza (svakam vapus) de los instrumento(s) (karaṇasya) de conocimiento (mitau).

El conocimiento (mānam), independientemente (svatantram) (y) por sí mismo (svatas), no (na) causa (kuryāt) (su) adquisición (adhigamam) por la fuerza (haṭhāt) porque (yatas) se dice que (ucyate) (esa) adquisición (adhigamaḥ) termina (desarrollando) confianza y seguridad en el conocedor (pramātṛ-āśvāsa-paryantaḥ).

Y (ca) esa (asau) confianza y seguridad (āśvāsaḥ) (es) acordemente (tathā) variada (vicitraḥ) debido a (los diferentes niveles de) descenso de Poder --Śaktipāta-- (śaktipāta-vaśāt). Por esta razón (atas), existe (asti) un lugar (avakāśaḥ) obvio (sphuṭaḥ) para los medios de conocimiento (pramāṇānām) inclusive (api) con relación a algo que (ya) se ha conocido (pramite)||80-83||

al inicio


 Estrofas 84 a 91

दृष्ट्वा दृष्ट्वा समाश्लिष्य चिरं सञ्चर्व्य चेतसा।
प्रियां यैः परितुष्येत किं ब्रूमः किल तान्प्रति॥८४॥

Dṛṣṭvā dṛṣṭvā samāśliṣya ciraṁ sañcarvya cetasā|
Priyāṁ yaiḥ parituṣyeta kiṁ brūmaḥ kila tānprati||84||

¿Qué (kim) (puedo) decirle a aquél --lit. (podemos) decirle a aquél-- (brūmaḥ kila tān prati) que está satisfecho (parituṣyeta) (solamente) después de haber hecho estas cosas --lit. mediante las cuales-- (yaiḥ)?: Tras haber visto repetidamente (dṛṣṭvā dṛṣṭvā) a la amada (priyām), tras haber(la) abrazado estrechamente (samāśliṣya) (y) tras haber(la) saboreado mentalmente (sañcarvya cetasā) por mucho tiempo (ciram)||84||


इत्थं च मानसम्प्लुत्यामपि नाधिगते गतिः।
न व्यर्थता नानवस्था नान्योन्याश्रयतापि च॥८५॥

एवं योगाङ्गमियति तर्क एव न चापरम्।
अन्तरन्तः परामर्शपाटवातिशयाय सः॥८६॥

Itthaṁ ca mānasamplutyāmapi nādhigate gatiḥ|
Na vyarthatā nānavasthā nānyonyāśrayatāpi ca||85||
Evaṁ yogāṅgamiyati tarka eva na cāparam|
Antarantaḥ parāmarśapāṭavātiśayāya saḥ||86||

De esta forma (ittham ca), aunque (api) haya un flujo de medios de conocimiento (māna-samplutyām) no hay ningún (error) (na... na... na... na) en obtener (gatiḥ) lo que (ya) se ha obtenido (adhigate), en la inutilidad (vyarthatā), en una interminable serie de declaraciones --es decir, siguiendo hasta el infinito-- (anavasthā) o incluso (api ca) en un círculo vicioso --lit. soporte/conexión/dependencia mutuo o recíproco-- (anyonya-āśrayatā).

De este modo (evam), dentro de los miembros del Yoga (yoga-aṅgam iyati), únicamente (eva) tarka o razonamiento (correcto) (tarkaḥ... saḥ), y (ca) no (na) otro (aparam), haciéndose más y más interno (antar antar), (es apto) para generar la preeminencia de la agudeza de la Conciencia (parāmarśa-pāṭava-atiśayāya)||85-86||


अहिंसा सत्यमस्तेयब्रह्मचर्यापरिग्रहाः।
इति पञ्च यमाः साक्षात्संवित्तौ नोपयोगिनः॥८७॥

तपःप्रभृतयो ये च नियमा यत्तथासनम्।
प्राणायामाश्च ये सर्वमेतद्बाह्यविजृम्भितम्॥८८॥

Ahiṁsā satyamasteyabrahmacaryāparigrahāḥ|
Iti pañca yamāḥ sākṣātsaṁvittau nopayoginaḥ||87||
Tapaḥprabhṛtayo ye ca niyamā yattathāsanam|
Prāṇāyāmāśca ye sarvametadbāhyavijṛmbhitam||88||

'No perjudicar --inocuidad-- (ahiṁsā), veracidad (satyam), abstenerse de robar, continencia --morar en Brahma-- y no poseer --abstinencia de la avaricia/codicia-- (asteya-brahmacarya-aparigrahāḥ iti)' —(estos) cinco (pañca) yama-s o abstenciones (yamāḥ) no son (na) útiles (upayoginaḥ) directamente (sākṣāt) con referencia a la Conciencia (saṁvittau). Y (ca) los niyama-s u observancias (niyamāḥ) que (ye) empiezan con austeridad o penitencia (tapas-prabhṛtayaḥ) así como también (tathā) āsana o postura (yad... āsanam) y (ca) prāṇāyāma-s --suspensión del flujo de inhalación y exhalación-- (prāṇāyāmāḥ... ye)... todo (sarvam) esto (etad) (es) una manifestación externa (bāhya-vijṛmbhitam)||87-88||


श्रीमद्वीरावलौ चोक्तं बोधमात्रे शिवात्मके।
चित्तप्रलयबन्धेन प्रलीने शशिभास्करे॥८९॥

प्राप्ते च द्वादशे भागे जीवादित्ये स्वबोधके।
मोक्षः स एव कथितः प्राणायामो निरर्थकः॥९०॥

प्राणायामो न कर्तव्यः शरीरं येन पीड्यते।
रहस्यं वेत्ति यो यत्र स मुक्तः स च मोचकः॥९१॥

Śrīmadvīrāvalau coktaṁ bodhamātre śivātmake|
Cittapralayabandhena pralīne śaśibhāskare||89||
Prāpte ca dvādaśe bhāge jīvāditye svabodhake|
Mokṣaḥ sa eva kathitaḥ prāṇāyāmo nirarthakaḥ||90||
Prāṇāyāmo na kartavyaḥ śarīraṁ yena pīḍyate|
Rahasyaṁ vetti yo yatra sa muktaḥ sa ca mocakaḥ||91||

Se dice (ca uktam) en el venerable Vīrāvalitantra (śrīmat-vīrāvalau): 'Cuando la luna y el sol --'apāna en la inhalación y prāṇa en la exhalación'-- se disuelven (pralīne śaśi-bhāskare) —acudiendo únicamente a la disolución de la mente (citta-pralaya-bandhena)— en la Conciencia Pura (bodha-mātre) que es Śiva (śiva-ātmake), y (ca) cuando el sol viviente --el fuego de udāna-- llega a la duodécima porción --el dvādaśānta (supremo)--, (o sea,) a la propia Conciencia (que es Luz) (prāpte ca dvādaśe bhāge jīva-āditye sva-bodhake), se dice que (kathitaḥ) eso (saḥ eva) (es) Liberación (mokṣaḥ). Prāṇāyāma (prāṇāyāmaḥ) (es) inútil (nirarthakaḥ) (aquí).

Prāṇāyāma (prāṇāyāmaḥ) no debe realizarse (na kartavyaḥ) (porque) por medio de él (yena) el cuerpo (śarīram) es dañado (pīḍyate). (Es) liberado (muktaḥ) y (ca) liberador (mocakaḥ) el (saḥ... saḥ) que (yaḥ) ahí --lit. en tal lugar-- (yatra) conoce (vetti) el Secreto --el Principio Supremo que es realmente sólo Sujeto-- (rahasyam)||91||

al inicio


 Estrofas 92 a 100

प्रत्याहारश्च नामायमर्थेभ्योऽक्षधियां हि यः।
अनिबद्धस्य बन्धस्य तदन्तः किल कीलनम्॥९२॥

चित्तस्य विषये क्वापि बन्धनं धारणात्मकम्।
तत्सदृग्ज्ञानसन्तानो ध्यानमस्तमिता परम्॥९३॥

यदा तु ज्ञेयतादात्म्यमेव संविदि जायते।
ग्राह्यग्रहणताद्वैतशून्यतेयं समाहितिः॥९४॥

Pratyāhāraśca nāmāyamarthebhyo'kṣadhiyāṁ hi yaḥ|
Anibaddhasya bandhasya tadantaḥ kila kīlanam||92||
Cittasya viṣaye kvāpi bandhanaṁ dhāraṇātmakam|
Tatsadṛgjñānasantāno dhyānamastamitā param||93||
Yadā tu jñeyatādātmyameva saṁvidi jāyate|
Grāhyagrahaṇatādvaitaśūnyateyaṁ samāhitiḥ||94||

Y (ca) esto (ayam) cuyo nombre (nāma) (es) pratyāhāra o retiro (pratyāhāraḥ... hi yaḥ) de pensamientos y sentidos (akṣa-dhiyām) de los objetos (arthebhyaḥ) (es) ciertamente (kila) un ajuste (tad... kīlanam) interno --lit. internamente-- (antar) de un lazo que no estaba atado (aún) (anibaddhasya bandhasya).

(El miembro) que consiste en dhāraṇā o concentración (dhāraṇā-ātmakam) (es) la fijación (bandhanam) de la mente (cittasya) en un cierto lugar (kva api), (es decir,) en un objeto (viṣaye).

Meditación (dhyānam) (es) una continuidad de cogniciones similares acerca de eso --acerca del objeto mencionado arriba-- (tad-sadṛk-jñāna-santānaḥ).

Pero (tu) cuando (yadā) (la pratyayaikatānatā --el flujo continuo de similares modificaciones mentales-- mencionada por Patañjali en Yogasūtra-s III.2) cesa (astamitā) completamente (param), surge (jāyate) en la Conciencia (saṁvidi) la identidad con el objeto conocible (jñeya-tādātmyam eva). (Como consecuencia,) esta (iyam) ausencia de dualidad entre el objeto conocible y el conocedor (grāhya-grahaṇatā-dvaita-śūnyatā) (se conoce como) samāhiti --samādhi u absorción-- (samāhitiḥ) ||92-94||


तदेषा धारणाध्यानसमाधित्रितयी पराम्।
संविदं प्रति नो कञ्चिदुपयोगं समश्नुते॥९५॥

Tadeṣā dhāraṇādhyānasamādhitritayī parām|
Saṁvidaṁ prati no kañcidupayogaṁ samaśnute||95||

Por consiguiente (tad), esta (eṣā) tríada de dhāraṇā, dhyāna y samādhi --concentración, meditación y absorción-- (dhāraṇā-dhyāna-samādhi-tritayī) no tiene ninguna utilidad (no kañcid upayogaṁ samaśnute) con relación al (logro de) (prati) la Conciencia Suprema (parām saṁvidam)||95||


योगाङ्गता यमादेस्तु समाध्यन्तस्य वर्ण्यते।
स्वपूर्वपूर्वोपायत्वादन्त्यतर्कोपयोगतः॥९६॥

Yogāṅgatā yamādestu samādhyantasya varṇyate|
Svapūrvapūrvopāyatvādantyatarkopayogataḥ||96||

Se describe (varṇyate) que el conjunto de miembros del Yoga (yoga-aṅgatā) comienza con yama-s o abstenciones (yama-ādeḥ tu) (y) finaliza en samādhi o absorción (samādhi-antasya), pues cada miembro precedente es un medio que conduce al siguiente (sva-pūrva-pūrva-upāyatvāt) (y) porque todo ello es un medio (para llegar al) tarka --razonamiento (correcto)-- final (antya-tarka-upayogataḥ)||96||


अन्तः संविदि रूढं हि तद्द्वारा प्राणदेहयोः।
बुद्धौ वार्प्यं तदभ्यासान्नैष न्यायस्तु संविदि॥९७॥

Antaḥ saṁvidi rūḍhaṁ hi taddvārā prāṇadehayoḥ|
Buddhau vārpyaṁ tadabhyāsānnaiṣa nyāyastu saṁvidi||97||

Lo que está establecido (rūḍham) internamente (antar) en la Conciencia (saṁvidi) (puede ser) transmitido (arpyam), por medio de Ella --por medio de la Conciencia-- (tad-dvārā), a la energía vital y al cuerpo --p. ej. āsana al cuerpo y prāṇāyāma a la energía vital-- (prāṇa-dehayoḥ) o (vā) al intelecto --p. ej. pratyāhāra-- (buddhau), pero (tu) este (eṣaḥ) argumento lógico (nyāyaḥ) no es (aplicable) (na) con referencia al (retorno a) la Conciencia (saṁvidi) a través de esa práctica (de āsana, prāṇāyāma, pratyāhāra, yama-s, etc.) (tad-abhyāsāt). (En otras palabras, uno no puede aplicar con respecto a la Conciencia el argumento lógico que desde yama-s o abstenciones y así sucesivamente con todos los miembros del Yoga, lo cuales se asocian con cuerpo, energía vital, intelecto, etc., a través de la fuerza de la práctica, uno puede ingresar en la Conciencia otra vez. En definitiva, este movimiento de regreso a la Conciencia no es para nada posible)||97||


अथ वास्मद्दृशि प्राणधीदेहादेरपि स्फुटम्।
सर्वात्मकत्वात्तत्रस्थोऽप्यभ्यासोऽन्यव्यपोहनम्॥९८॥

Atha vāsmaddṛśi prāṇadhīdehāderapi sphuṭam|
Sarvātmakatvāttatrastho'pyabhyāso'nyavyapohanam||98||

O (atha vā), según mi punto de vista --mi doctrina-- (asmad-dṛśi), puesto que todo (sarva-ātmakatvāt) —inclusive energía vital, intelecto, cuerpo, etc. (prāṇa-dhī-deha-ādeḥ api)(es) evidentemente (sphuṭam) (la forma de la Conciencia, hay espacio) para incluso la práctica (de yama-s, etc.) que permanece (sthaḥ api abhyāsaḥ) allí --en energía vital, intelecto, cuerpo, etc.-- (tatra), (y también hay lugar para aceptar que a través de estas prácticas existe) eliminación de los otros --de hiṁsā o perjuicio, asatya o mentira, etc., que sólo generan dualidad y se oponen a yama-s o abstenciones, etc.-- (anya-vyapohanam)||98||


देह उत्प्लुतिसम्पातधर्मोज्जिगमिषारसात्।
उत्प्लाव्यते तद्विपक्षपाताशङ्काव्यपोहनात्॥९९॥

Deha utplutisampātadharmojjigamiṣārasāt|
Utplāvyate tadvipakṣapātāśaṅkāvyapohanāt||99||

Al cuerpo (dehaḥ), a través de la inclinación por ir hacia arriba, lo cual se hace firme o se establece cuando tienen lugar los saltos (utpluti-sampāta-dharma-ujjigamiṣā-rasāt), se lo hace (capaz de) saltar (alto) (utplāvyate) por medio de la eliminación del miedo/duda de caer, que es lo opuesto a eso --es decir, a la inclinación por ir hacia arriba-- (tad-vipakṣa-pāta-āśaṅkā-vyapohanāt)||99||


गुरुवाक्यपरामर्शसदृशे स्वविमर्शने।
प्रबुद्धे तद्विपक्षाणां व्युदासः पाठचिन्तने॥१००॥

Guruvākyaparāmarśasadṛśe svavimarśane|
Prabuddhe tadvipakṣāṇāṁ vyudāsaḥ pāṭhacintane||100||

Mientras se reflexiona en lo que uno ha estudiado (pāṭha-cintane), cuando la propia conciencia está bien despierta y se ajusta a la conciencia global expresada por las palabras del Guru (guru-vākya-parāmarśa-sadṛśe sva-vimarśane prabuddhe), (entonces) la eliminación (vyudāsaḥ) de lo que se opone a ello --de estupidez, etc.-- (tad-vipakṣāṇām) (ocurre)||100||

al inicio


 Estrofas 101 a 124

नह्यस्य गुरुणा शक्यं स्वं ज्ञानं शब्द एव वा।
धियि रोपयितुं तेन स्वप्रबोधक्रमो ध्रुवम्॥१०१॥

Nahyasya guruṇā śakyaṁ svaṁ jñānaṁ śabda eva vā|
Dhiyi ropayituṁ tena svaprabodhakramo dhruvam||101||

El Guru no puede inculcar por la fuerza --hacer crecer por la fuerza-- (na hi... guruṇā śakyam... ropayitum) su propio (svam) conocimiento (jñānam) o (vā) palabra (śabdaḥ eva) en su intelecto --en el intelecto del discípulo-- (asya... dhiyi). Por esa razón (tena), el proceso gradual de su propio --del discípulo-- despertar (por parte de Śuddhavidyā o Conocimiento Puro) (sva-prabodha-krama) (debe) definitivamente (dhruvam) (tener lugar primero)||101||


अत एव स्वप्नकाले श्रुते तत्रापि वस्तुनि।
तादात्म्यभावनायोगो न फलाय न भण्यते॥१०२॥

Ata eva svapnakāle śrute tatrāpi vastuni|
Tādātmyabhāvanāyogo na phalāya na bhaṇyate||102||

A causa de esto (atas eva), al momento de dormir (svapna-kāle), la práctica de identificación (tādātmya-bhāvanā-yogaḥ) con referencia a la(s) cosa(s) que se oyen (śrute... vastuni) ahí --mientras se duerme-- (tatra api) se dice que ciertamente da frutos (na... na bhaṇyate) (como la misma práctica realizada en vigilia)||102||


सङ्केतानादरे शब्दनिष्ठमामर्शनं पठिः।
तदादरे तदर्थस्तु चिन्तेति परिचर्च्यताम्॥१०३॥

Saṅketānādare śabdaniṣṭhamāmarśanaṁ paṭhiḥ|
Tadādare tadarthastu cinteti paricarcyatām||103||

(Por un lado,) el recitar (escrituras) (paṭhiḥ) (es) una conciencia (āmarśanam) dedicada al sonido (śabda-niṣṭham) con indiferencia hacia las convenciones --no le importan las convenciones-- (saṅketa-anādare), pero (tu) 'la reflexión' (cintā iti), (por el otro lado), insiste en el significado de esos (sonidos) --existe discusión sobre ello-- (tad-arthaḥ... paricarcyatām) sin indiferencia hacia las convenciones --sí que le importan esas (convenciones)-- (tad-ādare)||103||


तदद्वयायां संवित्तावभ्यासोऽनुपयोगवान्।
केवलं द्वैतमालिन्यशङ्कानिर्मूलनाय सः॥१०४॥

Tadadvayāyāṁ saṁvittāvabhyāso'nupayogavān|
Kevalaṁ dvaitamālinyaśaṅkānirmūlanāya saḥ||104||

Con respecto a esa Conciencia no dual (tad-advayāyām saṁvittau), la práctica (abhyāsaḥ) es inútil (anupayogavān). Ello --la práctica-- (saḥ) (es) solamente (kevalam) para arrancar de raíz o extirpar la duda, que es una impureza del dualismo (dvaita-mālinya-śaṅkā-nirmūlanāya)||104||


द्वैतशङ्काश्च तर्केण तर्क्यन्त इति वर्णितम्।
तत्तर्कसाधनायास्तु यमादेरप्युपायता॥१०५॥

Dvaitaśaṅkāśca tarkeṇa tarkyanta iti varṇitam|
Tattarkasādhanāyāstu yamāderapyupāyatā||105||

Se dice (varṇitam) que (iti) las dudas del dualismo (dvaita-śaṅkāḥ) se razonan (y eliminan) (tarkyante) mediante tarka o razonamiento (correcto) (tarkeṇa). No obstante (tu), si aún yama-s o abstenciones, etc. conducen directo a ese tarka o razonamiento (correcto) (tad-tarka-sādhanāyāḥ... yama-ādeḥ api), (entonces pueden) ser medios (upāyatā)||105||


उक्तं श्रीपूर्वशस्त्रे च न द्वैतं नापि चाद्वयम्।
लिङ्गपूजादिकं सर्वमित्युपक्रम्य शम्भुना॥१०६॥

विहितं सर्वमेवात्र प्रतिषिद्धमथापि वा।
प्राणायामादिकैरङ्गैर्योगाः स्युः कृत्त्रिमा यतः॥१०७॥

तत्तेनाकृतकस्यास्य कलां नार्घन्ति षोडशीम्।
किं त्वेतदत्र देवेशि नियमेन विधीयते॥१०८॥

तत्त्वे चेतः स्थिरं कार्यं तच्च यस्य यथास्त्विति।
एवं द्वैतपरामर्शनाशाय परमेश्वरः॥१०९॥

क्वचित्स्वभावममलमामृशन्ननिशं स्थितः।
यः स्वभावपरामर्श इन्द्रियार्थाद्युपायतः॥११०॥

विनैव तन्मुखोऽन्यो वा स्वातन्त्र्यात्तद्विकल्पनम्।
तच्च स्वच्छस्वतन्त्रात्मरत्ननिर्भासिनि स्फुटम्॥१११॥

भावौघे भेदसन्धातृ स्वात्मनो नैशमुच्यते।
तदेव तु समस्तार्थनिर्भरात्मैकगोचरम्॥११२॥

शुद्धविद्यात्मकं सर्वमेवेदमहमित्यलम्।
इदं विकल्पनं शुद्धविद्यारूपं स्फुटात्मकम्॥११३॥

प्रतिहन्तीह मायीयं विकल्पं भेदभावकम्।
शुद्धविद्यापरामर्शो यः स एव त्वनेकधा॥११४॥

स्नानशुद्ध्यर्चनाहोमध्यानजप्यादियोगतः।
विश्वमेतत्स्वसंवित्तिरसनिर्भरितं रसात्॥११५॥

आविश्य शुद्धो निखिलं तर्पयेदध्वमण्डलम्।
उल्लासिबोधहुतभुग्दग्धविश्वेन्धनोदिते॥११६॥

सितभस्मनि देहस्य मज्जनं स्नानमुच्यते।
इत्थं च विहितस्नानस्तर्पितानन्तदेवतः॥११७॥

ततोऽपि देहारम्भीणि तत्त्वानि परिशोधयेत्।
शिवात्मकेष्वप्येतेषु बुद्धिर्या व्यतिरेकिणी॥११८॥

सैवाशुद्धिः पराख्याता शुद्धिस्तद्धीविमर्दनम्।
एवं स्वदेहं बोधैकपात्रं गलितभेदकम्॥११९॥

पश्यन्संवित्तिमात्रत्वे स्वतन्त्रे तिष्ठति प्रभुः।
यत्किञ्चिन्मानसाह्लादि यत्र क्वापीन्द्रियस्थितौ॥१२०॥

योज्यते ब्रह्मसद्धाम्नि पूजोपकरणं हि तत्।
पूजा नाम विभिन्नस्य भावौघस्यापि सङ्गतिः॥१२१॥

स्वतन्त्रविमलानन्तभैरवीयचिदात्मना।
तथाहि संविदेवेयमन्तर्बाह्योभयात्मना॥१२२॥

स्वातन्त्र्याद्वर्तमानैव परामर्शस्वरूपिणी।
स च द्वादशधा तत्र सर्वमन्तर्भवेद्यतः॥१२३॥

सूर्य एव हि सोमात्मा स च विश्वमयः स्थितः।
कलाद्वादशकात्मैव तत्संवित्परमार्थतः॥१२४॥

Uktaṁ śrīpūrvaśastre ca na dvaitaṁ nāpi cādvayam|
Liṅgapūjādikaṁ sarvamityupakramya śambhunā||106||
Vihitaṁ sarvamevātra pratiṣiddhamathāpi vā|
Prāṇāyāmādikairaṅgairyogāḥ syuḥ kṛttrimā yataḥ||107||
Tattenākṛtakasyāsya kalāṁ nārghanti ṣoḍaśīm|
Kiṁ tvetadatra deveśi niyamena vidhīyate||108||
Tattve cetaḥ sthiraṁ kāryaṁ tacca yasya yathāstviti|
Evaṁ dvaitaparāmarśanāśāya parameśvaraḥ||109||
Kvacitsvabhāvamamalamāmṛśannaniśaṁ sthitaḥ|
Yaḥ svabhāvaparāmarśa indriyārthādyupāyataḥ||110||
Vinaiva tanmukho'nyo vā svātantryāttadvikalpanam|
Tacca svacchasvatantrātmaratnanirbhāsini sphuṭam||111||
Bhāvaughe bhedasandhātṛ svātmano naiśamucyate|
Tadeva tu samastārthanirbharātmaikagocaram||112||
Śuddhavidyātmakaṁ sarvamevedamahamityalam|
Idaṁ vikalpanaṁ śuddhavidyārūpaṁ sphuṭātmakam||113||
Pratihantīha māyīyaṁ vikalpaṁ bhedabhāvakam|
Śuddhavidyāparāmarśo yaḥ sa eva tvanekadhā||114||
Snānaśuddhyarcanāhomadhyānajapyādiyogataḥ|
Viśvametatsvasaṁvittirasanirbharitaṁ rasāt||115||
Āviśya śuddho nikhilaṁ tarpayedadhvamaṇḍalam|
Ullāsibodhahutabhugdagdhaviśvendhanodite||116||
Sitabhasmani dehasya majjanaṁ snānamucyate|
Itthaṁ ca vihitasnānastarpitānantadevataḥ||117||
Tato'pi dehārambhīṇi tattvāni pariśodhayet|
Śivātmakeṣvapyeteṣu buddhiryā vyatirekiṇī||118||
Saivāśuddhiḥ parākhyātā śuddhistaddhīvimardanam|
Evaṁ svadehaṁ bodhaikapātraṁ galitabhedakam||119||
Paśyansaṁvittimātratve svatantre tiṣṭhati prabhuḥ|
Yatkiñcinmānasāhlādi yatra kvāpīndriyasthitau||120||
Yojyate brahmasaddhāmni pūjopakaraṇaṁ hi tat|
Pūjā nāma vibhinnasya bhāvaughasyāpi saṅgatiḥ||121||
Svatantravimalānantabhairavīyacidātmanā|
Tathāhi saṁvideveyamantarbāhyobhayātmanā||122||
Svātantryādvartamānaiva parāmarśasvarūpiṇī|
Sa ca dvādaśadhā tatra sarvamantarbhavedyataḥ||123||
Sūrya eva hi somātmā sa ca viśvamayaḥ sthitaḥ|
Kalādvādaśakātmaiva tatsaṁvitparamārthataḥ||124||

Asimismo (ca), se ha dicho (uktam) en el venerable Mālinīvijayatantra (śrī-pūrva-śastre) por parte de Śambhu --por parte de Śiva-- (śambhunā), empezando con (upakramya):

"Ni (na) dualidad (dvaitam) ni (na api ca) no dualidad (advayam), (ni) adoración del liṅga, etc. (liṅga-pūjā-ādikam), (ni) todo... (sarvam iti)"...

(y siguiendo con:)

"Todo (sarvam eva) (está) prescripto (vihitam) o (atha api vā) prohibido (pratiṣiddham) aquí (atra). Porque (yatas) los Yoga-s (yogāḥ) dotados de miembros (tales como) prāṇāyāma, etc. (prāṇāyāma-ādikaiḥ aṅgaiḥ) son (syuḥ) artificiales (kṛttrimāḥ), por ende (tad tena) no valen (na arghanti) la decimosexta (ṣoḍaśīm) parte (kalām) de este (Yoga) natural (akṛtakasya asya). Sin embargo (kim tu), oh Señora Suprema de los dioses --lit. 'Gobernante de los dioses', un epíteto de Śakti-- (deva-īśi), esto (etad) se prescribe aquí (etad atra... vidhīyate) como niyama u observancia (niyamena): 'El efecto (kāryam) (es) una mente (cetas) que está firmemente (sthiram) (aplicada) al Principio (Supremo) (tattve), y (ca) que ella --la mente firme-- sea (tad... astu) de algún (Yogī) (yasya), independientemente de la causa --es decir, no importa cómo tal Yogī consiguió esa mente firme, sino solamente que el efecto, o sea, una mente apegada al Principio Supremo, está en su posesión-- (yathā... iti)".

De este modo (evam), para quitar la conciencia de dualidad (dvaita-parāmarśa-nāśāya), el Señor Supremo (parama-īśvaraḥ) a veces (kvacid) permanece (sthitaḥ) incesantemente (aniśam) consciente (āmṛśan) de (Su) naturaleza esencial (sva-bhāvam) inmaculada (amalam).

(Y esta) conciencia de la naturaleza esencial (sva-bhāva-parāmarśaḥ), que (yaḥ) carece de (vinā eva) los medios de los sentidos, objetos, etc. (indriya-artha-ādi-upāyataḥ) --esto es conciencia nirvikalpa-- o (vā) (que es) lo otro (anyaḥ)(a saber, la conciencia) que está vuelta hacia eso --hacia sentidos, objetos, etc.-- (tad-mukhaḥ)—, (es) ese (tad) vikalpana o vikalpa --lit. pensar-- (vikalpanam) que procede de la Libertad Absoluta (svātantryāt).

Y (ca) ese (vikalpana) (tad) (tiene también dos aspectos:)

(1) Se dice (ucyate) que es máyica --lit. nocturna--(naiśam) (cuando) diferencia (bheda-sandhātṛ) del propio Ser (sva-ātmanaḥ) a la multitud de objetos (bhāva-oghe) que claramente aparece en la muy transparente y libre Gema del Ser (svaccha-svatantra-ātma-ratna-nirbhāsini sphuṭam).

(2) Sin embargo (tu), ese mismísimo (vikalpana) (tad eva) (es) por cierto (alam) (la conciencia de) 'Yo (aham) (soy) todo (sarvam eva) esto (idam... iti)', (y de esta manera) consiste en Śuddhavidyā --Conocimiento Puro-- (śuddha-vidyā-ātmakam) (y) su única esfera de acción es el Ser lleno de todas las cosas (samasta-artha-nirbhara-ātma-eka-gocaram).

Este (idam) vikalpana (vikalpanam) perfectamente manifiesto (sphuṭa-ātmakam) cuya naturaleza es Śuddhavidyā (śuddha-vidyā-rūpam) destruye (pratihanti) aquí (iha) al vikalpana (vikalpam) máyico (māyīyam) que provoca dualidad (bheda-bhāvakam).

Eso (saḥ eva) que (yaḥ) (es) la conciencia de Śuddhavidyā (śuddha-vidyā-parāmarśaḥ) (aparece) ciertamente (tu) de varias maneras (anekadhā) por medio de baño, purificación adoración, oblaciones, meditación, oraciones susurradas, etc. (snāna-śuddhi-arcanā-homa-dhyāna-japya-ādi-yogataḥ).

El (Yogī) puro (śuddhaḥ), penetrando (āviśya) mediante (su) acto de degustar (rasāt) este (etad) universo (viśvam) que está lleno del sabor de su conciencia (de Ser) (sva-saṁvitti-rasa-nirbharitam), plenamente (nikhilam) satisface (tarpayet) al círculo de senderos o cursos (adhva-maṇḍalam).

La inmersión (majjanam) del cuerpo (dehasya) en cenizas blancas (sita-bhasmani) surgidas cuando el combustible llamado universo ha sido consumido por el fuego de la Brillante y Dichosa Conciencia (ullāsi-bodha-huta-bhuk-dagdha-viśva-indhana-udite) se llama (ucyate) 'baño' (snānam). El que ha tomado un baño (vihita-snānaḥ) de esta forma (ittham ca) (y) satisfecho al (número) infinito de deidades (tarpita-ananta-devataḥ), por consiguiente (tatas api) purifica completamente (pariśodhayet) los tattva-s o categorías (tattvāni) que empiezan con el cuerpo (deha-ārambhīṇi).

La impureza (sā eva aśuddhiḥ) llamada suprema (para-ākhyātā) (es) el punto de vista (buddhiḥ) que (yā) considera a estos (tattva-s o categorías) como distintos (de Śiva) (eteṣu... vyatirekiṇī) aunque (api) son unos con Śiva (śiva-ātmakeṣu). La pureza (śuddhiḥ) (es) la destrucción de ese punto de vista (tad-dhī-vimardanam).

De esta forma (evam), el poderoso (prabhuḥ) que ve (paśyan) a su propio cuerpo (sva-deham) desprovisto de dualidad (galita-bhedakam) (y como) una copa de Conciencia únicamente (bodha-eka-pātram) mora (tiṣṭhati) en la Conciencia Libre y Pura (saṁvitti-mātratve svatantre).

Cualquier cosa (yad kiñcid... tad) que haga a la mente dichosa (mānasa-āhlādi), en cualquier parte (yatra kva api), existiendo en (cualquier) órgano sensorial (indriya-sthitau), aparece (yojyate) como el verdadero y brillante Estado de Brahma (brahma-sat-dhāmni), (y es) un instrumento de adoración (pūjā-upakaraṇam), indudablemente (hi).

Lo que se denomina (nāma) adoración (pūjā) (es) la unificación (saṅgatiḥ) de la multitud diferenciada de objetos (vibhinnasya bhāva-oghasya api) con la libre, pura e infinita Conciencia de Bhairava (svatantra-vimala-ananta-bhairavīya-cit-ātmanā).

Por ejemplo (tathāhi): Esta (iyam) Conciencia (saṁvid eva) existe (vartamānā eva) tanto internamente como externamente (antar-bāhya-ubhaya-ātmanā) a causa de (Su) Libertad Absoluta (svātantryāt), (de cualquier modo,) Su naturaleza esencial es conciencia (del Yo) (parāmarśa-sva-rūpiṇī), pues (yatas) todo (sarvam) existe (bhavet) dentro de (antar) Ella --o sea, (Aham-)parāmarśa = Conciencia del Yo-- (tatra), la cual (aparece) de doce maneras (saḥ ca dvādaśadhā).

El sol mismo --conocimiento-- (sūryaḥ eva) (es) ciertamente (hi) la luna --el objeto conocible-- (soma-ātmā), y (ca) ella --la luna-- (saḥ) consiste en el universo (viśva-mayaḥ sthitaḥ). Consiguientemente (tad), la Conciencia (saṁvid) (está), en el verdadero sentido de la palabra (paramārthatas), constituida por un conjunto de doce kalā-s (kalā-dvādaśaka-ātmā eva)||106-124||

al inicio


 Estrofas 125 a 130

सा च मातरि विज्ञाने माने करणगोचरे।
मेये चतुर्विधं भाति रूपमाश्रित्य सर्वदा॥१२५॥

Sā ca mātari vijñāne māne karaṇagocare|
Meye caturvidhaṁ bhāti rūpamāśritya sarvadā||125||

Ella --la Conciencia-- (sā), acudiendo a (Su) naturaleza (rūpam āśritya), siempre (sarvadā) aparece destellantemente (bhāti) de cuatro formas --manifestación sostenimiento, retiro y estado inmencionable/innombrable-- (caturvidham) en el conocedor (mātari) —es decir, en la conciencia (vijñāne)—, en el conocimiento (māne), en (los medios de conocimiento) cuya esfera de acción es los sentidos (karaṇa-gocare) (y) en el objeto conocible (meye)||125||


शुद्धसंविन्मयी प्राच्ये ज्ञाने शब्दनरूपिणी।
करणे ग्रहणाकारा यतः श्रीयोगसञ्चरे॥१२६॥

ये चक्षुर्मण्डले श्वेते प्रत्यक्षे परमेश्वरि।
षोडशारं द्वादशारं तत्रस्थं चक्रमुत्तमम्॥१२७॥

Śuddhasaṁvinmayī prācye jñāne śabdanarūpiṇī|
Karaṇe grahaṇākārā yataḥ śrīyogasañcare||126||
Ye cakṣurmaṇḍale śvete pratyakṣe parameśvari|
Ṣoḍaśāraṁ dvādaśāraṁ tatrasthaṁ cakramuttamam||127||

(La Conciencia aparece) en el primero --en el conocedor-- (prācye) como conciencia pura (śuddha-saṁvid-mayī), en el conocimiento (jñāne) como palabra (śabdana-rūpiṇī), (y) en los sentido(s) (karaṇe) con la forma de la percepción (grahaṇa-ākārā). Como consecuencia de lo cual (yatas), (se ha dicho) en el venerable Yogasañcaratantra (śrī-yogasañcare):

'Oh Señora Suprema (parama-īśvari), (existen) dos círculos visibles en los ojos (cakṣus-maṇḍale... pratyakṣe), los cuales (ye) son blancos (śvete). Allí --en esos dos círculos-- (tatra) permanecen --lit. permanece-- (stham) (dos) rueda(s) (cakram) supremas --o excelentes-- (uttamam) de dieciséis (y) doce rayos (ṣoḍaśa-aram dvādaśa-aram)'||126-127||


प्रतिवारणवद्रक्ते तद्बहिर्ये तदुच्यते।
द्वितीयं मध्यगे ये ते कृष्णश्वेते च मण्डले॥१२८॥

तदन्तर्ये स्थिते शुद्धे भिन्नाञ्जनसमप्रभे।
चतुर्दले तु ते ज्ञेयेऽग्नीषोमात्मके प्रिये॥१२९॥

मिथुनत्वे स्थिते ये च चक्रे द्वे परमेश्वरि।
सम्मीलनोन्मीलनं तेऽन्योन्यं विदधातके॥१३०॥

Prativāraṇavadrakte tadbahirye taducyate|
Dvitīyaṁ madhyage ye te kṛṣṇaśvete ca maṇḍale||128||
Tadantarye sthite śuddhe bhinnāñjanasamaprabhe|
Caturdale tu te jñeye'gnīṣomātmake priye||129||
Mithunatve sthite ye ca cakre dve parameśvari|
Sammīlanonmīlanaṁ te'nyonyaṁ vidadhātake||130||

'La segunda --la que tiene doce rayos-- (tad... dvitīyam) se dice (que tiene) (ucyate) dos (círculos) rojos (rakte) que (ye) (están) fuera de eso --fuera de los blancos-- (tad-bahis) como un disco secundario --como un borde-- (prativāraṇa-vat). Y (ca) en el medio --entre los círculos negro y blanco-- (madhya-ge) (hay) dos círculos (te... maṇḍale) que (ye) son negro y blanco (kṛṣṇa-śvete) (también).

Dentro de ellos (tad-antarye) permanecen (sthite) (otros dos círculos que son) puros (śuddhe), que lucen como (si estuviesen dibujados con) ungüento para los ojos (bhinna-añjana-samaprabhe) (y) tienen cuatro pétalos (catur-dale tu). Oh Amada (priye), de ellos (te) se sabe (jñeye) que consisten en fuego y luna (agnīṣoma-ātmake). Y (ca) dentro de este par (de círculos) (mithunatve) residen (sthite) dos (dve) ruedas (—de dieciséis y ocho rayos que representan conocedor y objeto conocible—) (cakre) que (ye), oh Señora Suprema (parama-īśvari), provocan (te... vidadhātake) un mutuo (anyonyam) cierre y apertura (sammīlana-unmīlanam)'||128-130||

al inicio


 Estrofas 131 a 140

यथा योनिश्च लिङ्गं च संयोगात्स्रवतोऽमृतम्।
तथामृताग्निसंयोगाद्द्रवतस्ते न संशयः॥१३१॥

Yathā yoniśca liṅgaṁ ca saṁyogātsravato'mṛtam|
Tathāmṛtāgnisaṁyogāddravataste na saṁśayaḥ||131||

'Así como (yathā) Liṅga --Paramaśiva-- (liṅgam) y (ca... ca) Yoni --Māyā-- (yoniḥ), a través de (su) conjunción (saṁyogāt), emiten (sravataḥ) Néctar (amṛtam), así (tathā), a través de la conjunción de fuego --el conocedor-- y luna --el objeto conocible-- (amṛta-agni-saṁyogāt), ellos --fuego y luna-- (te) propagan (el Principio Supremo de la Conciencia) (dravataḥ), sin duda (na saṁśayaḥ)'||131||


तच्चक्रपीडनाद्रात्रौ ज्योतिर्भात्यर्कसोमगम्।
तां दृष्ट्वा परमां ज्योत्स्नां कालज्ञानं प्रवर्तते॥१३२॥

Taccakrapīḍanādrātrau jyotirbhātyarkasomagam|
Tāṁ dṛṣṭvā paramāṁ jyotsnāṁ kālajñānaṁ pravartate||132||

'Presionando esas ruedas (de dieciséis y ocho rayos) (tad-cakra-pīḍanāt) durante la noche (rātrau), aparece (bhāti) una Luz (jyotiḥ) (cuya radiancia está) más allá de sol y luna (arka-soma-gam). Tras haber visto (dṛṣṭvā) ese esplendor supremo (tām... paramām jyotsnām), surge (pravartate) el conocimiento acerca del Tiempo (kāla-jñānam)||132||


सहस्रारं भवेच्चक्रं ताभ्यामुपरि संस्थितम्।
ततश्चक्रात्समुद्भूतं ब्रह्माण्डं तदुदाहृतम्॥१३३॥

Sahasrāraṁ bhaveccakraṁ tābhyāmupari saṁsthitam|
Tataścakrātsamudbhūtaṁ brahmāṇḍaṁ tadudāhṛtam||133||

'Hay (bhavet) una rueda (cakram) de mil rayos (sahasra-aram) que reside (saṁsthitam) por encima de (upare) esas dos (ruedas de dieciséis y ocho rayos) (tābhyām). Se dice que (udāhṛtam) el huevo de Brahmā (brahma-aṇḍam tad) emerge (samudbhūtam) desde esa rueda (de mil rayos) (tatas cakrāt)'||133||


तत्रस्थां मुञ्चते धारां सोमो ह्यग्निप्रदीपितः।
सृजतीत्थं जगत्सर्वमात्मन्यात्मन्यनन्तकम्॥१३४॥

Tatrasthāṁ muñcate dhārāṁ somo hyagnipradīpitaḥ|
Sṛjatītthaṁ jagatsarvamātmanyātmanyanantakam||134||

'Porque (hi) la luna --el objeto conocible-- (somaḥ), inflamado --encendido-- por el fuego --por el conocedor-- (agni-pradīpitaḥ), libera (muñcate) una corriente (dhārām) que existe en todas partes (tatra-sthām), (y) de esta forma (ittham) emite (sṛjati) al universo (jagat) entero (sarvam) que es infinito (anantakam) en cada ser (ātmani ātmani)||134||


षोडशद्वादशाराभ्यामष्टारेष्वथ सर्वशः।
एवं क्रमेण सर्वत्र चक्रेष्वमृतमुत्तमम्॥१३५॥

सोमः स्रवति यावच्च पञ्चानां चक्रपद्धतिः।
तत्पुनः पिबति प्रीत्या हंसो हंस इति स्फुरन्॥१३६॥

सकृद्यस्य तु संश्रुत्या पुण्यपापैर्न लिप्यते।
पञ्चारे सविकारोऽथ भूत्वा सोमस्रुतामृतात्॥१३७॥

धावति त्रिरसाराणि गुह्यचक्राण्यसौ विभुः।
यतो जातं जगल्लीनं यत्र च स्वकलीलया॥१३८॥

Ṣoḍaśadvādaśārābhyāmaṣṭāreṣvatha sarvaśaḥ|
Evaṁ krameṇa sarvatra cakreṣvamṛtamuttamam||135||
Somaḥ sravati yāvacca pañcānāṁ cakrapaddhatiḥ|
Tatpunaḥ pibati prītyā haṁso haṁsa iti sphuran||136||
Sakṛdyasya tu saṁśrutyā puṇyapāpairna lipyate|
Pañcāre savikāro'tha bhūtvā somasrutāmṛtāt||137||
Dhāvati trirasārāṇi guhyacakrāṇyasau vibhuḥ|
Yato jātaṁ jagallīnaṁ yatra ca svakalīlayā||138||

'De este modo (evam), en todos los sentidos (sarvaśaḥ), gradualmente (krameṇa) (y) en todo lugar (sarvatra), la luna --el objeto conocible lleno de Kriyāśakti-- (somaḥ), desde las (ruedas de) dieciséis y doce rayos (ṣoḍaśa-dvādaśa-arābhyām), vierte (sravati) (su) Néctar (amṛtam) supremo (uttamam) de igual manera (atha) en (otras) ruedas (tales como) la de ocho rayos, (etc.) (aṣṭa-areṣu... cakreṣu) hasta (yāvat ca) el quíntuple curso de las (cuatro) ruedas --Jñānendriya-s, etc.-- (pañcānām cakra-paddhatiḥ).

Haṁsa --el conocedor-- (haṁsaḥ), brillante y vibrante (sphuran) como 'Haṁsa' --es decir, como el natural, ininterrumpido e indivisible Vimarśa que es el Hacedor de manifestación y disolución, y que (también) es (la propia) naturaleza esencial-- (haṁsaḥ iti), bebe (pibati) eso --o sea, al universo que consiste en conocedor, objeto conocible, etc.-- (tad) nuevamente (punar) con satisfacción --con Bienaventuranza, con Libertad-- (prītyā).

Oyendo (saṁśrutyā) al cual --al Haṁsa del Ser Supremo-- (yasya) una vez (sakṛt), uno no es (ya más) envilecido (na lipyate) por méritos y pecados (puṇya-pāpaiḥ).

Entonces (atha), ese (asau) Todopenetrante --el Señor-- (vibhuḥ), habiendo atravesado por modificación (savikāraḥ... bhūtvā) en el (cuerpo) de cinco rayos --en el cuerpo físico compuesto de cinco elementos burdos-- (pañca-are) a través del Néctar que fluye desde la luna --el objeto conocible-- (soma-sruta-amṛtāt), mueve (dhāvati) las ruedas secretas (guhya-cakrāṇi) de tres rasa-s como rayos --a saber, los tres líquidos que comienzan con ambu o agua-- (tri-rasa-arāṇi) desde las cuales --desde las ruedas secretas-- (yatas) nace (jātam) el universo (jagat) y (ca) donde (yatra) se disuelve (līnam) como Su propio Juego divino (svaka-līlayā)'||135-138||


तत्रानन्दश्च सर्वस्य ब्रह्मचारी च तत्परः।
तत्र सिद्धिश्च मुक्तिश्च समं सम्प्राप्यते द्वयम्॥१३९॥

Tatrānandaśca sarvasya brahmacārī ca tatparaḥ|
Tatra siddhiśca muktiśca samaṁ samprāpyate dvayam||139||

'Y (ca) ahí (tatra) la Bienaventuranza (ānandaḥ) (es) para todos (sarvasya). Asimismo (ca), brahmacārī (brahmacārī) es aquél que está dedicado a Eso (tad-paraḥ). Allí (tatra) los dos (dvayam) —siddhi o felicidad mundana (siddhiḥ) y (ca... ca) Liberación (muktiḥ)— se obtienen (samprāpyate) de manera similar (samam)'||139||


अत ऊर्ध्वं पुनर्याति यावद्ब्रह्मात्मकं पदम्।
अग्नीषोमौ समौ तत्र सृज्येते चात्मनात्मनि॥१४०॥

Ata ūrdhvaṁ punaryāti yāvadbrahmātmakaṁ padam|
Agnīṣomau samau tatra sṛjyete cātmanātmani||140||

'Él va (yāti) más alto (ūrdhvam) que esto --que la rueda secreta llamada el Sitio del Nonato-- (atas), hasta (yāvat) el Estado (padam) de Brahma (brahma-ātmakam). Allí (tatra), fuego y luna --conocedor y objeto conocible-- (agnīṣomau) son emitidos igualmente (samau... sṛjyete ca) por ellos mismos (ātmanā) en ellos mismos (ātmani)'||140||

al inicio


 Estrofas 141 a 150

तत्रस्थस्तापितः सोमो द्वेधा जङ्घे व्यवस्थितः।
अधस्तं पातयेदग्निरमृतं स्रवति क्षणात्॥१४१॥

गुल्फजान्वादिषु व्यक्तं कुटिलार्कप्रदीपिता।
सा शक्तिस्तापिता भूयः पञ्चारादिक्रमं सृजेत्॥१४२॥

Tatrasthastāpitaḥ somo dvedhā jaṅghe vyavasthitaḥ|
Adhastaṁ pātayedagniramṛtaṁ sravati kṣaṇāt||141||
Gulphajānvādiṣu vyaktaṁ kuṭilārkapradīpitā|
Sā śaktistāpitā bhūyaḥ pañcārādikramaṁ sṛjet||142||

'La luna --el objeto conocible-- (somaḥ), residiendo ahí --en el estado antedicho de igualdad-- (tatrasthaḥ), calentada (por el fuego --el conocedor--) (tāpitaḥ), aparece (vyavasthitaḥ) dos veces --excitada por la dualidad-- (dvedhā) como las espinillas --como la forma burda del universo que finaliza en el elemento tierra (categoría 36)-- (jaṅghe). El fuego --el conocedor-- (agni) la hace bajar --a la luna u objeto conocible-- (adhas tam pātayet), (y) el Néctar (amṛtam) claramente (vyaktam) fluye (sravati) enseguida (kṣaṇāt) en los tobillos, rodillas, etc. (gulpha-jānu-ādiṣu).

El Poder Kuṭilā --lit. 'enroscado', puesto que Ella es Prāṇakuṇḍalinī, o sea, Ella es Kriyāśakti o Poder de Acción con la naturaleza de la luna (del objeto conocible)-- (kuṭilā... sā śaktiḥ), inflamada por el sol (arka-pradīpitā) (y) calentada (por el fuego) (tāpitā) de nuevo (bhūyas), emite (sṛjet) la sucesión de la de cinco rayos, etc. --es decir, el universo que consiste en cinco elementos burdos, etc.-- (pañca-ara-ādi-kramaṁ)'||141-142||


एवं श्रोत्रेऽपि विज्ञेयं यावत्पादान्तगोचरम्।
पादाङ्गुष्ठात्समारभ्य यावद्ब्रह्माण्डदर्शनम्॥१४३॥

Evaṁ śrotre'pi vijñeyaṁ yāvatpādāntagocaram|
Pādāṅguṣṭhātsamārabhya yāvadbrahmāṇḍadarśanam||143||

'De este modo (evam), (este proceso) debe ser percibido (vijñeyam) aún (api) en el (poder) auditivo --categoría 17-- (śrotre) hasta (yāvat) la esfera de acción que termina en el (poder) locomotivo --categoría 24-- (pāda-anta-gocaram), (y similarmente con referencia al cuerpo formado a partir de los cinco elementos burdos,) comenzando (samārabhya) desde el dedo gordo del pie (pādāṅguṣṭhāt) hasta (yāvat) la visión del huevo de Brahmā --en este contexto, esto es 'brahmarandhra' o 'el agujero de Brahmā' localizado en la coronilla-- (brahma-aṇḍa-darśanam)'||143||


इत्यजानन्नैव योगी जानन्विश्वप्रभुर्भवेत्।
ज्वलन्निवासौ ब्रह्माद्यैर्दृश्यते परमेश्वरः॥१४४॥

Ityajānannaiva yogī jānanviśvaprabhurbhavet|
Jvalannivāsau brahmādyairdṛśyate parameśvaraḥ||144||

'El que no conoce (ajānan) de esta forma (iti) no es para nada (na eva) un yogī (yogī), (pero) el que conoce (así) (jānan) se vuelve (bhavet) el Señor del universo (viśva-prabhuḥ). Ese (asau) Señor Supremo (parama-īśvaraḥ), como (iva) un fuego abrasador (jvalan), aparece como (dṛśyate) Brahmā, etc. --es decir, todos los mundos que son una expansión Suya-- (brahmā-ādyaiḥ)' --aquí termina la extensa cita del Yogasañcaratantra--||144||


अत्र तात्पर्यतः प्रोक्तमक्षे क्रमचतुष्टयम्।
एकैकत्र यतस्तेन द्वादशात्मकतोदिता॥१४५॥

Atra tātparyataḥ proktamakṣe kramacatuṣṭayam|
Ekaikatra yatastena dvādaśātmakatoditā||145||

Puesto que (yatas) lo que se ha dicho (uktam) aquí --en las estrofas anteriores del Yogasañcaratantra-- (atra) tiene el propósito (tātparyataḥ) (de percibir) la cuádruple sucesión (de manifestación, sostenimiento, retiro y estado inmencionable/innombrable que se encuentra en el conocedor, en el conocimiento y en el objeto conocible) (krama-catuṣṭayam) en cada uno de los sentidos (akṣe... eka-ekatra), por ende (tena), (una vez que se cumpla este proceso de percepción), emergen (uditā) doce (aspectos) --lit. un estado de doce aspectos-- (dvādaśa-ātmakatā) --se refiere a los doce marīci-s (lit. rayos de luz) que moran en cada uno de los sentidos--||145||


न व्याख्यातं तु निर्भज्य यतोऽतिरहस्यकम्।
मेयेऽपि देवी तिष्ठन्ती मासराश्यादिरूपिणी॥१४६॥

Na vyākhyātaṁ tu nirbhajya yato'tirahasyakam|
Meye'pi devī tiṣṭhantī māsarāśyādirūpiṇī||146||

Pero (tu), al no ser compartido (nirbhajya), (esto) no se ha explicado (en ese Tantra que se ha citado, es decir, en el Yogasañcaratantra,) (na vyākhyātam) porque (yatas) es extremadamente secreto (ati-rahasyakam). La Diosa (devī) que permanece (devī) en el objeto conocible (meye api) asume la forma (de todo lo que puede dividirse por doce, p. ej. doce) meses, (doce) signos zodiacales, etc. --'doce vocales' se incluyen en el etcétera-- (māsa-rāśi-ādi-rūpiṇī) ||146||


अत एषा स्थिता संविदन्तर्बाह्योभयात्मना।
स्वयं निर्भास्य तत्रान्यद्भासयन्तीव भासते॥१४७॥

Ata eṣā sthitā saṁvidantarbāhyobhayātmanā|
Svayaṁ nirbhāsya tatrānyadbhāsayantīva bhāsate||147||

Por lo tanto (atas), esta (eṣā) Conciencia (saṁvid), que es tanto interna como externa --que es conocedor, objeto conocible, etc.-- (antar-bāhya-ubhaya-ātmanā), sigue manifestándose (nirbhāsya) a Sí Misma (svayam) (y) aparece --es probada por la experiencia de todos-- (bhāsate) allí --en Sí Misma-- (tatra) como (iva) si Ella fuese otra --como si Ella fuese diferente-- (anyat bhāsayantī)||147||


ततश्च प्रागियं शुद्धा तथाभासनसोत्सुका।
सृष्टिं कलयते देवी तन्नाम्नागम उच्यते॥१४८॥

Tataśca prāgiyaṁ śuddhā tathābhāsanasotsukā|
Sṛṣṭiṁ kalayate devī tannāmnāgama ucyate||148||

Por esa razón (tatas ca), esta (Diosa Suprema) (iyam) que aparece en tal condición (prāk), Pura (śuddhā), que anhela manifestar de esta manera (tathā-ābhāsana-sotsukā), impele --es decir, se hace consciente de-- (kalayate) la manifestación (sṛṣṭim). En los Āgama(-s) (āgame), a la Diosa (devī) se la llama (ucyate) con ese nombre (tad-nāmnā) --en este aspecto, la Diosa Suprema se llama Sṛṣṭikālī, la Diosa de la manifestación del universo--||148||


तथा भासितवस्त्वंशरञ्जनां सा बहिर्मुखी।
स्ववृत्तिचक्रेण समं ततोऽपि कलयन्त्यलम्॥१४९॥

स्थितिरेषैव भावस्य तामन्तर्मुखतारसात्।
सञ्जिहीर्षुः स्थितेर्नाशं कलयन्ती निरुच्यते॥१५०॥

Tathā bhāsitavastvaṁśarañjanāṁ sā bahirmukhī|
Svavṛtticakreṇa samaṁ tato'pi kalayantyalam||149||
Sthitireṣaiva bhāvasya tāmantarmukhatārasāt|
Sañjihīrṣuḥ sthiternāśaṁ kalayantī nirucyate||150||

Así (tathā), Ella --lit. la Conciencia Suprema que es solamente Conocedor o Sujeto-- (sā), exteriorizándose --reposando en el estado de pramāṇa o conocimiento debido a Su Libertad-- (bahis-mukhī) por medio del grupo de Sus propios indriya-s (tales como el poder visual, etc.) (sva-vṛtti-cakreṇa), (da) color a las porciones de la realidad que ha sido manifestada (previamente) (bhāsita-vastu-aṁśa-rañjanām). Después de eso --después del surgimiento de la Sṛṣṭikālī-- (tatas api), Ella --la Conciencia Suprema-- es excesivamente La Que sostiene/lleva (kalayantī alam) el 'sama' o realidad (totalmente homogénea) que ha sido emitida en la forma del universo (samam). (Como resultado,) Ella --la Conciencia Suprema-- (eṣā eva) (se vuelve) el sostenimiento (sthitiḥ) de la (multitud de) objeto(s) (bhāvasya) --en este aspecto, la Diosa Suprema se llama Raktakālī, la Diosa del sostenimiento del universo--.

Deseando destruirlo --al 'sostenimiento' del universo-- (tām... sañjihīrṣuḥ) mediante el sabor de Su interiorización --la interiorización de la Conciencia Suprema-- (antarmukhatā-rasāt), Ella --la Conciencia Suprema-- se denomina (nirucyate) La Que produce (kalayantī) la destrucción (nāśam) del sostenimiento (sthiteḥ) --en este aspecto, la Diosa Suprema se llama Sthitināśakālī, la Diosa de la disolución del universo--||149-150||

al inicio


 Información Adicional

Gabriel Pradīpaka

Este documento ha sido concebido por Gabriel Pradīpaka, uno de los dos fundadores de este sitio, y guru espiritual versado en idioma Sánscrito y filosofía Trika.

Para mayor información sobre Sánscrito, Yoga y Filosofía India; o si quieres hacerme algún comentario, preguntar algo o corregir algún error, siéntete libre de contactarnos: Ésta es nuestra dirección de correo.



Regresa a 3. 151-294 Top  Sigue leyendo 4. 151-279

Publica tu comentario

Para publicar un comentario, por favor regístrate o ingresa.