Sanskrit & Trika Shaivism (Español-Home)

¡Javascript está deshabilitado! ¡Revisa este enlace!


 Parāprāveśikā (Para Praveshika) - Shaivismo No dual de Cachemira

Una escritura que versa sobre la Suprema Śakti o Poder y los 36 tattva-s o categorías


 Introducción

Hola, Gabriel Pradīpaka (mal escrito: Pradipaka) una vez más. "Parāprāveśikā" (mal escrito: Para Praveshika) significa literalmente "inherente (prāveśikā) al (Poder) Supremo (parā)" o "que penetra/ingresa (prāveśikā) en el (Poder) Supremo (parā)". Opté por traducir el título de esta escritura de manera más descriptiva: "Una escritura que ingresa en los misterios de la Suprema Śakti (mal escrito: Shakti o Sakti) o Poder". Este texto fue compuesto por el sabio Kṣemarāja (mal escrito: Kshemaraja o Ksemaraja), discípulo del gran Abhinavagupta. Kṣemarāja es el mismo autor que escribió el Spandanirṇaya (mal escrito: Spanda Nirnaya), el Pratyabhijñāhṛdayam (mal escrito: Pratyabhijnahrdayam), la Śivasūtravimarśinī (mal escrito: Shiva Sutra Vimarshini) y muchas otras cruciales escrituras de Trika (Shaivismo No dual de Cachemira - Ver la respectiva sección de este sitio si deseas más información sobre Trika).

La presente escritura consta de un aforismo introductorio principal, el cual es seguido por una corta glosa en prosa. Deseé traducir esta escritura pues en ella el sabio habla de los tattva-s o categorías de la manifestación universal. Te enseño acerca de los tattva-s en la sección Trika de este sitio... seguro... pero quise que leyeras los escritos originales en Sánscrito de modo que tuvieras un encuentro de primera mano con ese tipo de conocimiento. Ésta no es la más importante escritura que habla sobre tattva-s, ya que el Ṣaṭtriṁśattattvasandoha (mal escrito: Shattrimshattattvasandoha) (de Amṛtānandanātha) los describe en total detalle, especialmente cuando se la lea junto con el comentario de Rājānakānanda. De todos modos, la Parāprāveśikā es una manera más sencilla de introducirte al tema "tattva-s" directamente desde la fuente sánscrita.

Aun cuando habrá abundantes notas explicativas, te recomiendo especialmente que consultes el Cuadro de Tattva-s mientras lees esta escritura, para así tener un conocimiento resumido de los tattva-s. Obviamente, la subsección "Panorama" [Trika 1 (castellano), Trika 2 (castellano), etc.] dentro de la sección Trika es "una parada obligada" para tener conocimiento de ellos en profundidad.

La Parāprāveśikā versa principalmente sobre Śakti en Su aspecto Parā o Supremo. Śakti es el divino Poder de Śiva (mal escrito: Shiva o Siva), según el sistema Trika. Aparece destellantemente en tres maneras: Parā (Suprema), Parāparā (Suprema|no Suprema) y Aparā (no Suprema). La primera está llena de unidad, la segunda es una mezcla de unidad y diversidad, y la última produce cese de unidad. Otra manera de describir esto es como sigue: Abheda (unidad), Bhedābheda (unidad en la diversidad) y Bheda (diversidad). Ésta es una de las razones por la que "Trika" (triple) es el nombre con el cual se conoce generalmente al Shaivismo No dual de Cachemira. La gente conoce el aspecto Aparā de Ella, ¿no es cierto?, jeje. A su vez, experimentan la Parāparā Śakti en el sueño profundo. Aun así, el aspecto Parā, aunque esté siempre presente como la raíz de todo, es prácticamente desconocido para la mayoría de las personas. ¡Una paradoja!

Bien, Kṣemarāja aniquilará tal ignorancia a través de su exquisita Parāprāveśikā. ¡Disfrútala!

Importante: Todo lo que está entre paréntesis y en cursiva dentro de la traducción ha sido agregado por mí para completar el sentido de una determinada frase u oración. A su vez, todo lo que está entre doble guión (--...--) constituye adicional información aclaratoria también agregada por mí. Nota que tengo una versión únicamente en Sánscrito de la Parāprāveśikā, es decir, ninguna traducción previa, transliteración, etc. De este modo, tendré que encomendarme a la Gracia de Śiva y a mi propio conocimiento escaso de Sánscrito y Trika. Sin embargo, si tú eres un erudito sánscrito experto en el sistema Trika y hallas algún posible error o mala interpretación, por favor, házmelo saber mediante un sencillo mensaje. ¡Gracias por adelantado!

al inicio


 Texto introductorio

पराप्रावेशिका

विश्वात्मिकां तदुत्तिर्णां हृदयं परमेशितुः।
परादिशक्तिरूपेण स्फुरन्तीं संविदं नुमः॥

Parāprāveśikā

Viśvātmikāṁ taduttirṇāṁ hṛdayaṁ parameśituḥ|
Parādiśaktirūpeṇa sphurantīṁ saṁvidaṁ numaḥ||

(Una escritura) que ingresa en (los misterios de) la Suprema (Śakti o Poder)

Alabamos (numaḥ) al Corazón (hṛdayam)1  del Supremo (parama) Amo o Īśitā (īśituḥ)2 , (también) conocido (saṁvidam)3  como la Sphurantī (sphurantīm)4  que aparece en la forma (rūpeṇa) de Śakti o Poder (śakti) en Sus aspectos Parā --Suprema-- (parā), etc. (ādi), (que es tanto) inmanente (ātmikām) (como) trascendente (uttīrṇām) (con respecto al) universo (viśva... tad)5 ||


 1 Con "Corazón", el sabio Kṣemarāja se está refiriendo al Núcleo de todo, es decir, a la Śakti Suprema o divino Poder del Señor Retorno1 .

 2 Con "Amo" (Īśitā), el autor está señalando al "Poseedor o Propietario" de todo, o sea, al Señor Retorno2 .

 3 Se refiere al Corazón, y no al Supremo Amo Retorno3 .

 4 "Sphurantī" es un término técnico para designar a la Śakti o el divino Poder del Señor Supremo. Como deriva de la raíz "sphur" (vibrar, destellar), se lo puede traducir como "La Que vibra y destella". Sphurantī es por consiguiente el vibrante Poder que destella en la forma de este universo. Ésta es la mejor traducción que puedo concebir ahora mismo. Dejé el término sin traducir en la estrofa porque la traducción sería demasiado larga y "aun así" un tanto imprecisa, en mi humilde opinión. Algunas palabras son muy difíciles de traducir con exactitud desde el Sánscrito al castellano puesto que el primero es mucho más complejo, rico y orientado hacia lo espiritual que el segundo Retorno4 .

 5 Śakti es el divino Poder de Śiva (el Señor). Ella es tanto inmanente en el universo (en suma, el universo está hecho de Ella) como trascendental con referencia a él (o sea, está también más allá del universo manifestado por Ella Misma). Según el Trika o Shaivismo No dual de Cachemira, Śakti tiene tres aspectos: Parā, Parāparā y Aparā. Parā es su aspecto Supremo que manifiesta unidad, en tanto que Aparā es Su aspecto inferior que exhibe lo opuesto, en definitiva, cese de unidad. A su vez, Parāparā (Parā-Aparā) es una mezcla de Parā y Aparā, es decir, unidad en la diversidad. Por lo tanto, con "ādi" o "etc.", Kṣemarāja se refiere a los aspectos Parāparā y Aparā de Śakti Retorno5 .

al inicio


 Texto

इह खलु परमेश्वरः प्रकाशात्मा प्रकाशश्च विमर्शस्वभावः विमर्शो नाम विश्वाकारेण विश्वप्रकाशेन विश्वसंहरणेन चाकृत्रिमाहमिति विस्फुरणम्। यदि निर्विमर्शः स्यादनीश्वरो जडश्च प्रसज्येत। एष एव च विमर्शः - चित् चैतन्यं स्वरसोदितापरावाक्स्वातन्त्र्यं परमात्मनो मुख्यमैश्वर्यं कर्तृत्वं स्फुरत्ता सारो हृदयं स्पन्द इत्यादिशब्दैरागमेषूद्घोष्यतेऽत एवाकृत्रिमाहमिति-सतत्त्वः स्वयम्प्रकाशरूपः परमेश्वरः पारमेश्वर्या शक्त्या शिवादिधरण्यन्तजगदात्मना स्फुरति प्रकाशते च। एतदेवास्य जगतः कर्तृत्वमजडत्वं च जगतः कार्यत्वमपि एतदधीनप्रकाशत्वमेवैवम्भूतं जगत् प्रकाशरूपात् कर्तुर्महेश्वरादिभिन्नमेव भिन्नवेद्यत्वेऽप्रकाशमानत्वेन प्रकाशनायोगाद्न किञ्चित्स्यादनेन च जगतास्य भगवतः प्रकाशात्मकं रूपं न कदाचिद्निरोधीयत एतत्प्रकाशनेन प्रतिष्ठां लब्ध्वा प्रकाशमानमिदं जगदात्मनः प्राणभूतं कथं निरोद्धुं शक्नुयात्कथं च तन्निरुध्य स्वयमवतिष्ठेतातश्चास्य वस्तुनः साधकमिदं वाधकमिदं प्रमाणमित्यनुसन्धानात्मकसाधकवाधकप्रमातृरूपतया चास्य सद्भावस्तत्सद्भावे किं प्रमाणम् - इति वस्तुसद्भावमनुमन्यतां तादृक्स्वभावे किं प्रमाणम् - इति प्रष्टृरूपतया च पूर्वसिद्धस्य महेश्वरस्य स्वयम्प्रकाशत्वं सर्वस्य स्वसंवेदनसिद्धम्। किञ्च प्रमाणमपि यमाश्रित्य प्रमाणं भवति तस्य प्रमाणस्य तदधीनशरीरप्राणनीलसुखादिवेद्यं चातिशय्य सदा भासमानस्य वेदकैकरूपस्य सर्वप्रमितिभाजः सिद्धावभिनवार्थप्रकाशस्य प्रमाणवराकस्य कश्चोपयोगः। एवं च शब्दराशिमयपूर्णाहन्तापरामर्शसारत्वात् परमशिव एव षट्त्रिंशत्तत्त्वात्मकः प्रपञ्चः। षट्त्रिंशत्तत्त्वानि च - १ शिव २ शक्ति ३ सदाशिव ४ ईश्वर ५ शुद्धविद्या ६ माया ७ कला ८ विद्या ९ राग १० काल ११ नियति १२ पुरुष १३ प्रकृति १४ बुद्धि १५ अहङ्कार १६ मनः १७ श्रोत्र १८ त्वक् १९ चक्षुः २० जिह्वा २१ घ्राण २२ वाक् २३ पाणि २४ पाद २५ पायु २६ उपस्थ २७ शब्द २८ स्पर्श २९ रूप ३० रस ३१ गन्ध ३२ आकाश ३३ वायु ३४ वह्नि ३५ सलिल ३६ भूमय इत्येतानि।

अथैषां लक्षणानि। तत्र शिवतत्त्वं नाम इच्चाज्ञानक्रियात्मककेवलपूर्णानन्दस्वभावरूपः परमशिव एव। अस्य जगत् स्रष्टुमिच्छां परिगृहीतवतः परमेश्वरस्य प्रथमस्पन्द एवेच्छा शक्तितत्त्वमप्रतिहतेच्छत्वात्सदेवाङ्कुरायमाणमिदं जगत् स्वात्मनाहन्तयाच्छाद्य स्थितं रूपं सदाशिवतत्त्वमङ्कुरितं जगदहन्तयावृत्य स्थितमीश्वरतत्त्वमहन्तेदन्तयोरैक्यप्रतिपत्तिः शुद्धविद्या स्वस्वरूपेषु भावेषु भेदप्रथा माया यदा तु परमेश्वरः पारमेश्वर्या मायाशक्त्या स्वरूपं गृहयित्वा सङ्कुचितग्राहकतामश्नुते तदा पुरुषसञ्ज्ञोऽयमेव मायामोहितः कर्मबन्धनः संसारी परमेश्वरादभिन्नोऽप्यस्य मोहः परमेश्वरस्य न भवेत् - इन्द्रजालमिव ऐन्द्रजालिकस्य स्वेच्छया सम्पादितभ्रान्तेर्विद्याभिज्ञापितैश्वर्यस्तु चिद्घनो मुक्तः परमशिव एव। अस्य सर्वकर्तृत्वं सर्वज्ञत्वं पूर्णत्वं नित्यत्वं व्यापकत्वं च शक्तयोऽसङ्कुचिता अपि सङ्कोचग्रहणेन कलाविद्यारागकालनियतिरूपतया भवन्ति। अत्र कलानामास्य पुरुषस्य किञ्चित्कर्तृताहेतुर्विद्या किञ्चिज्ज्ञत्वकारणं रागो विषयेष्वभिष्वङ्गः कालो हि भावानां भासनाभासनात्मकानां क्रमोऽवच्छेदको भूतादिर्नियतिर्ममेदं कर्तव्यं नेदं कर्तव्यमिति नियमनहेतुरेतत्पञ्चकमस्य स्वरूपावरकत्वात्कञ्चुकमित्युच्यते महदादिपृथिव्यन्तानां तत्त्वानां मूलकारणं प्रकृतिरेषा च सत्त्वरजस्तमसां साम्यावस्थाविभक्तरूपा निश्चयकारिणी विकल्पप्रतिबिम्बधारिणी बुद्धिरहङ्कारो नाम - ममेदं न ममेदमित्यभिमानसाधनं मनः सङ्कल्पसाधनमेतत्त्रयमन्तःकरणम्। शब्दस्पर्शरूपरसगन्धात्मकानां विषयाणां क्रमेण ग्रहणसाधनानि श्रोत्रत्वक्चक्षुर्जिह्वाघ्राणानि पञ्च ज्ञानेन्द्रियाणि। वचनादानविहरणविसर्गानन्दात्मक्रियासाधनानि परिपाठ्य वाक्पाणिपादपायूपस्थानि पञ्च कर्मेन्द्रियाणि। शब्दस्पर्शरूपरसगन्धाः सामान्याकाराः पञ्च तन्मात्राणि। आकाशमवकाशप्रदं वायुः सञ्जीवनमग्निर्दाहकः पाचकश्च सलिलमाप्यायकं द्रवरूपं च भूमिर्धारिका

यथा न्यग्रोधबीजस्थः शक्तिरूपो महाद्रुमः।
तथा हृदयबीजस्थं जगदेतच्चराचरम्॥

इत्याम्नायनीत्या पराभट्टारिकारूपे हृदयबीजेऽन्तर्भूतमेतज्जगत्। कथं - यथा घटशरावादीनां मृद्विकाराणां पारमार्थिकं रूपं मृदेव यथा वा जलादिद्रवजातीनां विचार्यमाणं व्यवस्थितं रूपं जलादिसामान्यमेव भवति तथा पृथिव्यादिमायान्तानां तत्त्वानां सतत्त्वं मीमांस्यमानं सदित्येव भवेदस्यापि पदस्य निरूप्यमाणं धात्वर्थव्यञ्जकं प्रत्ययांशं विसृज्य प्रकृतिमात्ररूपः सकार एवावशिष्यते तदन्तर्गतमेकत्रिंशत्तत्वं ततः परं शुद्धविद्येश्वरसदाशिवतत्त्वानि ज्ञानक्रियासाराणि शक्तिविशेषत्वादौकारेऽभ्युपगमरूपेऽनुत्तरशक्तिमयेऽन्तर्भूतानि। अतः परमूर्ध्वाधः सृष्टिरूपो विसर्जनीय एवम्भूतस्य हृदयबीजस्य महामन्त्रात्मको विश्वमयो विश्वोत्तीर्णः परमशिव एवोदयविश्रान्तिस्थानत्वान्निज स्वभावः। ईदृशं हृदयबीजं तत्त्वतो यो वेद समाविशति च स परमार्थतो दीक्षितः प्राणान् धारयन् लौकिकवद्वर्तमानो जीवन्मुक्त एव भवति देहपाते परमशिवभट्टारक एव भवति॥

Iha khalu parameśvaraḥ prakāśātmā prakāśaśca vimarśasvabhāvaḥ vimarśo nāma viśvākāreṇa viśvaprakāśena viśvasaṁharaṇena cākṛtrimāhamiti visphuraṇam| Yadi nirvimarśaḥ syādanīśvaro jaḍaśca prasajyeta| Eṣa eva ca vimarśaḥ - cit caitanyaṁ svarasoditāparāvāksvātantryaṁ paramātmano mukhyamaiśvaryaṁ kartṛtvaṁ sphurattā sāro hṛdayaṁ spanda ityādiśabdairāgameṣūdghoṣyate'ta evākṛtrimāhamiti-satattvaḥ svayamprakāśarūpaḥ parameśvaraḥ pārameśvaryā śaktyā śivādidharaṇyantajagadātmanā sphurati prakāśate ca| Etadevāsya jagataḥ kartṛtvamajaḍatvaṁ ca jagataḥ kāryatvamapi etadadhīnaprakāśatvamevaivambhūtaṁ jagat prakāśarūpāt karturmaheśvarādabhinnameva bhinnavedyatve'prakāśamānatvena prakāśanāyogādna kiñcitsyādanena ca jagatāsya bhagavataḥ prakāśātmakaṁ rūpaṁ na kadācidnirodhīyata etatprakāśanena pratiṣṭhāṁ labdhvā prakāśamānamidaṁ jagadātmanaḥ prāṇabhūtaṁ kathaṁ niroddhuṁ śaknuyātkathaṁ ca tannirudhya svayamavatiṣṭhetātaścāsya vastunaḥ sādhakamidaṁ bādhakamidaṁ pramāṇamityanusandhānātmakasādhakabādhakapramātṛrūpatayā cāsya sadbhāvastatsadbhāve kiṁ pramāṇam - iti vastusadbhāvamanumanyatāṁ tādṛksvabhāve kiṁ pramāṇam - iti praṣṭṛrūpatayā ca pūrvasiddhasya maheśvarasya svayamprakāśatvaṁ sarvasya svasaṁvedanasiddham| Kiñca pramāṇamapi yamāśritya pramāṇaṁ bhavati tasya pramāṇasya tadadhīnaśarīraprāṇanīlasukhādivedyaṁ cātiśayya sadā bhāsamānasya vedakaikarūpasya sarvapramitibhājaḥ siddhāvabhinavārthaprakāśasya pramāṇavarākasya kaścopayogaḥ| Evaṁ ca śabdarāśimayapūrṇāhantāparāmarśasāratvāt paramaśiva eva ṣaṭtriṁśattattvātmakaḥ prapañcaḥ| Ṣaṭtriṁśattattvāni ca - 1 Śiva 2 Śakti 3 Sadāśiva 4 Īśvara 5 Śuddhavidyā 6 Māyā 7 Kalā 8 Vidyā 9 Rāga 10 Kāla 11 Niyati 12 Puruṣa 13 Prakṛti 14 Buddhi 15 Ahaṅkāra 16 Manaḥ 17 Śrotra 18 Tvak 19 Cakṣuḥ 20 Jihvā 21 Ghrāṇa 22 Vāk 23 Pāṇi 24 Pāda 25 Pāyu 26 Upastha 27 Śabda 28 Sparśa 29 Rūpa 30 Rasa 31 Gandha 32 Ākāśa 33 Vāyu 34 Vahni 35 Salila 36 Bhūmaya ityetāni|

Athaiṣāṁ lakṣaṇāni| Tatra śivatattvaṁ nāma icchājñānakriyātmakakevalapūrṇānandasvabhāvarūpaḥ paramaśiva eva| Asya jagat sraṣṭumicchāṁ parigṛhītavataḥ parameśvarasya prathamaspanda evecchā śaktitattvamapratihatecchatvātsadevāṅkurāyamāṇamidaṁ jagat svātmanāhantayācchādya sthitaṁ rūpaṁ sadāśivatattvamaṅkuritaṁ jagadahantayāvṛtya sthitamīśvaratattvamahantedantayoraikyapratipattiḥ śuddhavidyā svasvarūpeṣu bhāveṣu bhedaprathā māyā yadā tu parameśvaraḥ pārameśvaryā māyāśaktyā svarūpaṁ gṛhayitvā saṅkucitagrāhakatāmaśnute tadā puruṣasañjño'yameva māyāmohitaḥ karmabandhanaḥ saṁsārī parameśvarādabhinno'pyasya mohaḥ parameśvarasya na bhavet - indrajālamiva aindrajālikasya svecchayā sampāditabhrāntervidyābhijñāpitaiśvaryastu cidghano muktaḥ paramaśiva eva| Asya sarvakartṛtvaṁ sarvajñatvaṁ pūrṇatvaṁ nityatvaṁ vyāpakatvaṁ ca śaktayo'saṅkucitā api saṅkocagrahaṇena kalāvidyārāgakālaniyatirūpatayā bhavanti| Atra kalānāmāsya puruṣasya kiñcitkartṛtāheturvidyā kiñcijjñatvakāraṇaṁ rāgo viṣayeṣvabhiṣvaṅgaḥ kālo hi bhāvānāṁ bhāsanābhāsanātmakānāṁ kramo'vacchedako bhūtādirniyatirmamedaṁ kartavyaṁ nedaṁ kartavyamiti niyamanaheturetatpañcakamasya svarūpāvarakatvātkañcukamityucyate mahadādipṛthivyantānāṁ tattvānāṁ mūlakāraṇam prakṛtireṣā ca sattvarajastamasāṁ sāmyāvasthāvibhaktarūpā niścayakāriṇī vikalpapratibimbadhāriṇī buddhirahaṅkāro nāma - mamedaṁ na mamedamityabhimānasādhanaṁ manaḥ saṅkalpasādhanametattrayamantaḥkaraṇam| Śabdasparśarūparasagandhātmakānāṁ viṣayāṇāṁ krameṇa grahaṇasādhanāni śrotratvakcakṣurjihvāghrāṇāni pañca jñānendriyāṇi| Vacanādānaviharaṇavisargānandātmakriyāsādhanāni paripāṭhya vākpāṇipādapāyūpasthāni pañca karmendriyāṇi| Śabdasparśarūparasagandhāḥ sāmānyākārāḥ pañca tanmātrāṇi| Ākāśamavakāśapradaṁ vāyuḥ sañjīvanamagnirdāhakaḥ pācakaśca salilamāpyāyakaṁ dravarūpaṁ ca bhūmirdhārikā

Yathā nyagrodhabījasthaḥ śaktirūpo mahādrumaḥ|
Tathā hṛdayabījasthaṁ jagadetaccarācaram||

Ityāmnāyanītyā parābhaṭṭārikārūpe hṛdayabīje'ntarbhūtametajjagat| Katham - Yathā ghaṭaśarāvādīnāṁ mṛdvikārāṇāṁ pāramārthikaṁ rūpaṁ mṛdeva yathā vā jalādidravajātīnāṁ vicāryamānaṁ vyavasthitaṁ rūpaṁ jalādisāmānyameva bhavati tathā pṛthivyādimāyāntānāṁ tattvānāṁ satattvaṁ mīmāṁsyamānaṁ sadityeva bhavedasyāpi padasya nirūpyamāṇaṁ dhātvarthavyañjakaṁ pratyayāṁśaṁ visṛjya prakṛtimātrarūpaḥ sakāra evāvaśiṣyate tadantargatamekatriṁśattattvaṁ tataḥ paraṁ śuddhavidyeśvarasadāśivatattvāni jñānakriyāsārāṇi śaktiviśeṣatvādaukāre'bhyupagamarūpe'nuttaraśaktimaye'ntarbhūtāni| Ataḥ paramūrdhvādhaḥ sṛṣṭirūpo visarjanīya evambhūtasya hṛdayabījasya mahāmantrātmako viśvamayo viśvottīrṇaḥ paramaśiva evodayaviśrāntisthānatvānnija svabhāvaḥ| Īdṛśaṁ hṛdayabījaṁ tattvato yo veda samāviśati ca sa paramārthato dīkṣitaḥ prāṇān dhārayan laukikavadvartamāno jīvanmukta eva bhavati dehapāte paramaśivabhaṭṭāraka eva bhavati||

Aquí (iha), la esencia o ser (ātmā) (del) Señor (īśvaraḥ) Supremo (parama) (es) ciertamente (khalu) Prakāśa o Śiva (prakāśa); y (ca) Prakāśa (prakāśaḥ) (es) la naturaleza esencial (sva-bhāvaḥ) (de) Vimarśa o Śakti (vimarśa)6 . Se le llama (nāma) Vimarśa (vimarśaḥ) (a Eso que, mientras actúa) como lo que manifiesta (ākāreṇa), despliega --mantiene-- (prakāśena) y (ca) disuelve (saṁhāraṇena) al universo (viśva... viśva... viśva), destella (visphuraṇam) (como) "el Yo (aham) natural" (akṛtrima... iti)7 |

Si (yadi) (la Conciencia Suprema) fuese (syāt) a carecer de Vimarśa o Śakti (nirvimarśaḥ), sería en consecuencia (prasajyeta) impotente (anīśvaraḥ) y(, como resultado,) (ca) inerte (jaḍaḥ)8 |

Asimismo (ca), este (eṣaḥ) mismísimo (eva) Vimarśa (vimarśaḥ) es proclamado (udghoṣyate) en los Āgama-s o Escrituras Reveladas (āgameṣu)9  por medio de las palabras (śabdaiḥ): (1) Cit o Conciencia (cit), (2) Caitanya o Conciencia en total Libertad para hacer y conocer todo (caitanyam), (3) Parāvāk o Habla Suprema (parā-vāk) que es pronunciada (uditā) desde Su propio (sva) Rasa o Esencia Nectárea (rasa), (4) Svātantrya o Libertad Absoluta (svātantryam), (5) la Principal (mukhyam) Supremacía o Soberanía (aiśvaryam) del Ser (ātmanaḥ) Supremo (parama), (6) Kartṛtva o el Estado de Ser un Hacedor o Realizador (kartṛtvam), (7) Sphurattā o Destellante Conciencia (sphurattā), (8) Sāra o Esencia (sāraḥ), (9) Hṛdaya o Corazón (hṛdayam), (10) Spanda o (Suprema) Vibración (spandaḥ), etc. (iti-ādi)10 . Por esta misma razón (atas eva), el Señor (īśvaraḥ) Supremo (parama) cuya verdadera esencia (satattvaḥ) (consiste en) "el Yo (aham) natural (akṛtrima... iti)" --o sea, en Vimarśa--, (y) cuya naturaleza (rūpaḥ) (es) Prakāśa (prakāśa) Mismo (svayam)11 , vibra (sphurati) y (ca) brilla (prakāśate) a través de la Señora o Īśvarī (īśvaryā) de Parama --el Ser Supremo-- (pārama), (la cual es) Śakti o Poder divino (śaktyā) apareciendo en la forma (ātmanā) del mundo (jagat) (que se compone de treinta seis tattva-s o categorías) comenzando (ādi) con Śiva (śiva) (y) terminando (anta) en Dharaṇī o tierra (dharaṇī)12 |

Esto (etad) (es) el Kartṛtva --lit. la condición de ser un hacedor o autor-- (kartṛtvam) de este (asya) mundo (jagataḥ) en verdad (eva), y (ca) (tal Kartṛtva) no es un estado inerte (ajaḍatvam)13 . Inclusive (api) la manifestación (kāryatvam) del mundo (jagataḥ) se hace perceptible (prakāśatvam) a causa de (adhīna) este (Kartṛtva o Vimarśa) (etad) verdaderamente (eva)14 . Tal (evam-bhūtam) mundo (jagat) no (es) realmente diferente (abhinnam eva) del Gran (mahā) Señor (īśvarāt), el Hacedor o Kartā (kartuḥ) cuya esencia (rūpaḥ) es Prakāśa (prakāśa). Si fuera considerado (vedyatve) como distinto (de Él) (bhinna), (entonces,) al quedar desprovisto de Prakāśa o Luz (aprakāśamānatvena), nada (na kiñcid) tendría lugar --es decir, no aparecería ningún universo-- (syāt) debido a la ausencia de asociación (ayogāt) con lo que da Luz --o sea, el Señor Mismo-- (prakāśana)15 . Y (ca) la naturaleza (rūpaḥ) consistente (ātmakaḥ) en Prakāśa (prakāśa) que le pertenece a este (asya) Afortunado --el Señor-- (bhagavataḥ) nunca es obstruida o confinada (na kadācid nirodhīyate) por este (anena) mundo (jagatā). Tras haberse establecido (pratiṣṭhām labdhvā) a partir de Su (etad) acto de dar(le) Luz (prakāśanena), este (idam) mundo (jagat) se vuelve perceptible (prakāśamānam); (de esta manera,) al ser (tal mundo) (bhūtam) Su (ātmanaḥ) aliento de vida (prāṇa), ¿cómo (katham) podría (śaknuyāt) obstruir(lo) o confinar(lo) (niroddhum)?16 . Por otro lado (ca), (incluso) después de haberlo obstruido o confinado (tad nirudhya) --en definitiva, inclusive si el mundo pudiera obstruir y confinar al Señor--, ¿cómo (katham) permanecería o existiría (svayam avatiṣṭheta)?17 . Por consiguiente (atas), aunque (ca) "pramāṇa" --un medio para adquirir Pramā o conocimiento correcto-- (pramāṇam iti) (es) esto (idam... idam) que prueba (sādhakam) (o) anula (bādhakam) Su (asya) Vastu o Realidad --la existencia del Señor-- (vastunaḥ), aun así (ca) Su (asya) Verdadero Ser (sat-bhāvaḥ) aparece en la forma (rūpatayā) del Pramātā o Sujeto --el Experimentador-- (pramātṛ) que prueba (sādhaka) (o) anula (bādhaka) basándose (ātmaka) en anusandhāna --es decir, una rigurosa inspección o indagación-- (anusandhāna)18 . (Entonces,) ¿qué (kim) pramāṇa (pramāṇa) (podría usarse) con referencia a Su (tad) Sadbhāva o Verdadero Ser (sat-bhāve)? De esta forma (iti), (como el Señor es) el Verdadero Ser (sadbhāvam) (o) Vastu --Realidad-- (vastu) de los que infieren (anumanyatām)19 , ¿qué (kim) pramāṇa (pramāṇam) (podría uno aplicar) con respecto a tal (tādṛk) Svabhāva o Naturaleza Esencial (sva-bhāve)? Así (iti), al aparecer en la forma (rūpatayā ca) del que indaga (praṣṭṛ), el mismísimo (svayam) estado de Prakāśa o Luz (prakāśatvam) del Gran (mahā) Señor --Īśvara-- (īśvarasya) (o) Pūrvasiddha (pūrva-siddhasya) queda probado (siddham) a partir de la propia (sva) percepción (saṁvedana) de todos (sarvasya)20 |

Además (kiñca), aun (api) pramāṇa (pramāṇam), por descansar (āśritya) en Él --en Pramātā o Sujeto-- (yam), se vuelve (bhavati) un medio para adquirir conocimiento correcto (pramāṇam)21 . ¿De qué sirve (kaḥ ca upayogaḥ) un miserable (varākasya) pramāṇa (pramāṇa), que aparece (todo el tiempo) (prakāśasya) como una cosa (artha) totalmente nueva (abhinava), en lo referente a probar (siddhau) (la existencia del) que posee (bhājaḥ) todos (sarva) los "pramiti-s" --conocimientos ganados o establecidos mediante pramāṇa-- (pramiti), cuya única forma (eka-rūpasya) es el Conocedor (vedaka), que está siempre presente (sadā bhāsamanasya) y (ca) (de este modo) sobrepasa (atiśayya) a lo que es conocible (vedyam) (tal como) cuerpo (śarīra), energía vital (prāṇa), color azul (nīla), placer (sukha),etc. (ādi), los cuales dependen (adhīna) de ello (tad), (es decir,) de ese (tasya) pramāṇa (pramāṇasya)?22 |

De esta manera (evam ca), el Śiva (śivaḥ) Supremo (parama), por ser la Esencia (sāratvāt) de la remembranza (parāmarśa) de la Perfecta (pūrṇa) conciencia del Yo (ahantā) que consta (maya) de una multitud (rāśi) de sonidos (śabda), es la manifestación universal (prapañcaḥ) compuesta (ātmakaḥ) de treinta y seis (ṣaṭ-triṁśat) tattva-s o categorías (tattva)23 |

Y (ca) éstos (etāni) (son) los treinta y seis (ṣaṭ-triṁśat) tattva-s o categorías (tattvāni):

(1) Śiva (1 Śiva), (2) Śakti (2 Śakti), (3) Sadāśiva --también llamado "Sādākhya"-- (3 Sadāśiva), (4) Īśvara (4 Īśvara), (5) Śuddhavidyā --también llamado "Sadvidyā"-- (5 Śuddhavidyā); (6) Māyā (6 Māyā), (7) Kalā (7 Kalā), (8) Vidyā (8 Vidyā), (9) Rāga (9 Rāga), (10) Kāla (10 Kāla), (11) Niyati (11 Niyati), (12) Puruṣa (12 Puruṣa), (13) Prakṛti --también llamado "Pradhāna"-- (13 Prakṛti), (14) Buddhi --también llamado "Mahat"-- (14 Buddhi), (15) Ahaṅkāra --también llamado "Asmitā"-- (15 Ahaṅkāra), (16) Manas (16 Manaḥ), (17) Śrotra --también llamado "Śravaṇa"-- (17 Śrotra), (18) Tvak (18 Tvak), (19) Cakṣus (19 Cakṣuḥ), (20) Jihvā --también llamado "Rasanā"-- (20 Jihvā), (21) Ghrāṇa (21 Ghrāṇa), (22) Vāk (22 Vāk), (23) Pāṇi (23 Pāṇi), (24) Pāda (24 Pāda), (25) Pāyu (25 Pāyu), (26) Upastha (26 Upastha), (27) Śabda (27 Śabda), (28) Sparśa (28 Sparśa), (29) Rūpa (29 Rūpa), (30) Rasa (30 Rasa), (31) Gandha (31 Gandha), (32) Ākāśa (32 Ākāśa), (33) Vāyu (33 Vāyu), (34) Vahni --también llamado "Agni" o "Tejas"-- (34 Vahni), (35) Salila --también llamado "Āpas", "Udaka" o "Vāri"-- (35 Salila), (36) Bhūmi --también llamado "Pṛthivī", "Kṣiti" o "Dharaṇī"-- (36 Bhūmayaḥ iti)24 |

Y ahora (atha) las características (laksaṇāni) de estos (tattva-s o categorías) (eṣām):

Entre esos (tatra), el tattva o categoría (tattvam) denominado (nāma) Śiva (śiva) (es) verdaderamente (eva) Paramaśiva --el Śiva Supremo-- (parama-śivaḥ) cuya forma (rūpaḥ) es la naturaleza esencial (sva-bhāva) del único (kevala) (y) Perfecto (pūrṇa) Ānanda o Bienaventuranza (ānanda) que consiste (ātmaka) en Voluntad (icchā), Conocimiento (jñāna) (y) Acción (kriyā)25 |

La primera (prathama) Vibración (spandaḥ) de este (asya) Señor --Īśvara-- (īśvarasya) Supremo (parama) que desea (icchām parigṛhītavataḥ) manifestar (sraṣṭum) al mundo (jagat) (es) por cierto (eva) Icchā o Voluntad (icchā), (a saber,) la categoría (tattvam) llamada Śakti (śakti), porque (tal categoría) es un ininterrumpido y no obstruido (apratihata) Deseo (icchātvāt)26 . La categoría (tattvam) Sadāśiva (sadāśiva) (es) la forma (rūpam) que permanece (sthitam) (cuando) este (idam) mundo (jagat), que es siempre como si fuese un brote (sadā iva aṅkurāyamāṇam), es escondido o cubierto (ācchādya) por la conciencia del Yo (ahantayā), (es decir,) por el propio Ser (sva-ātmanā)27 . La categoría (tattvam) Īśvara (īśvara) (es) lo que permanece (sthitam) (cuando) este (idam) mundo (jagat) que ha brotado (aṅkuritaḥ) es dado vuelta (āvṛtya) por la Conciencia del Yo --Śakti-- (ahantayā)28 . Cuando hay unidad (aikya-pratipattiḥ) entre Aham --conciencia del Yo-- e Idam --el mundo o universo-- (ahantā-idantayoḥ), (ésa es la categoría) Śuddhavidyā (śuddha-vidyā)29 . Māyā --el sexto tattva o categoría-- (māyā) disemina (prathā) diferencia o dualidad (bheda) con respecto a las propias (sva) naturalezas esenciales (sva-bhāveṣu) de los bhāva-s --los tattva-s o categorías desde Kalā (el séptimo tattva) hasta Bhūmi (el último)-- (bhāveṣu)30 . Sin embargo (tu), cuando (yadā) el Señor (īśvaraḥ) Supremo (parama), asiéndose (gṛhayitvā) de (Su propia) naturaleza esencial (sva-rūpam) a través de la Más Elevada Señora (pārama-īśvaryā) o Māyāśakti (māyā-śaktyā)31 , asume (aśnute) el estado de experimentador contraído (saṅkucita-grāhakatām), entonces (tadā) Él es llamado (sañjñaḥ) Puruṣa --tattva o categoría 12-- (puruṣa)32 . Este (ayam) mismo (Puruṣa) (eva), engrillado (bandhanaḥ) por las acciones (karma) (y) engañado (mohitaḥ) por Māyā (māyā), (se vuelve) un alma transmigradora (saṁsārī)33 . Aun cuando (api) (Puruṣa) no es distinto (abhinnaḥ) del Supremo (parama) Señor --Īśvara-- (īśvarāt), su (asya) engaño o infatuación (mohaḥ) no es (na) del Señor --Īśvara-- (īśvarasya) Supremo (parama)34 , (sino que tiene lugar), como en el caso de (iva) un acto de magia (indrajālam), debido a la confusión (bhrānteḥ) producida (sampādita) según la propia voluntad del mago (aindrajālikasya sva-icchayā) --ésta fue una mera analogía para explicar algo que es indescriptible, por supuesto--. (Es) el liberado (muktaḥ) Paramaśiva --el Śiva Supremo-- (parama-śivaḥ) Mismo (eva) (quien) sin duda (tu) tiene Aiśvarya --Supremacía o Soberanía-- (aiśvaryaḥ) dada a conocer (abhijñāpita) por Vidyā --es decir, Śuddhavidyā o Conocimiento Puro35 -- (vidyā) (puesto que Él es) una compacta masa (ghanaḥ) de Conciencia (cit)|

Sus (asya) śakti-s o poderes (śaktayaḥ), (a saber,) Omnipotencia (sarvakartṛtvam), Omnisciencia (sarvajñatvam), Perfección o Plenitud (pūrṇatvam), Eternidad (nityatvam) y (ca) Omnipresencia (vyāpakatvam), aunque (api) (esencialmente) no estén contraídas (asaṅkucitāḥ), al aceptar (grahaṇena) contracción (saṅkoca), asumen las formas (rūpatayā bhavanti) de Kalā (kalā), Vidyā (vidyā), Rāga (rāga), Kāla (kāla) (y) Niyati (niyati), (respectivamente, o sea, los cinco Kañcuka-s o Envolturas)36 |

Entre estos (cinco Kañcuka-s) (atra), el que se llama (nāma) Kalā (kalā) (es) la causa (hetuḥ) de la limitada (kiñcid) capacidad de acción (kartṛtā) de este (asya) Puruṣa --tattva o categoría 12-- (puruṣasya). Vidyā (vidyā) (es) la razón (kāraṇam) de (su) limitado (kiñcid) conocimiento (jñatvam). Rāga (rāgaḥ) (es) intenso apego (abhiṣvaṅgaḥ) a objetos (viṣayeṣu). Kāla (kālaḥ) (es) sin ningún lugar a dudas (hi) una sucesión (kramaḥ) de estados o bhāva-s (bhāvānām) que aparecen y desaparecen (bhāsana-abhāsana-ātmakānām), (así como también eso que los) distingue o divide (avacchedakaḥ) en pasado (bhūta), etc. (ādiḥ) --es decir, en pasado, presente y futuro--37 . Niyati (niyatiḥ) (es) la causa (hetuḥ) de restricciones (niyamana) (tales como) "Debo hacer (mama... kartavyam) esto (idam), no debo hacer (mama... na... kartavyam) esto (idam... iti)". Se dice (ucyate) que este (etad) grupo de cinco (tattva-s o categorías) (pañcakam) (se denomina) "Kañcuka o Envoltura" (kañcukam iti) porque cubre (y de este modo oculta) (āvarakatvāt) Su (asya) Naturaleza Esencial (sva-rūpa) --es decir, la Naturaleza Esencial del Señor--. Prakṛti --el decimotercer tattva o categoría-- (prakṛtiḥ) (es) la causa primera u original (mūla-kāraṇam) de los tattva-s (tattvānām) que comienzan (ādi) con Mahat --Buddhi o intelecto, la decimocuarta categoría-- (mahat) (y) terminan (antānām) en Pṛthivī --Bhūmi o tierra, la última categoría-- (pṛthivī). Y (ca) esta (Prakṛti) (eṣā) (es) un estado (avasthā) de equilibrio (sāmya) entre Sattva (sattva), Rajas (rajas) (y) Tamas (tamasām). (Por consiguiente,) la naturaleza (de Prakṛti) (rūpā) es no dividida (avibhakta)38 . Buddhi o intelecto --tattva 14, el primer tattva después de Prakṛti-- (buddhiḥ) (es) eso que determina (niścaya-kāriṇī) (y) sostiene o sustenta (dhāriṇī) los reflejos (producidos por la Luz del Ser Supremo) (pratibimba) (que destellan) como vikalpa-s o pensamientos (vikalpa)39 . Esa (categoría) a la cual se la conoce con el nombre (nāma) de Ahaṅkāra o ego --tattva 15-- (ahaṅkāra) denota o expresa (sādhanam) concepciones (abhimāna) (tales como) "Esto (idam) (es) mío (mama), esto (idam) no (es) (na) mío (mama... iti)". Manas o mente --tattva 16-- (manas) denota o expresa (sādhanam) nociones e ideas (saṅkalpa)40 . Esta (etad) tríada (trayam) (constituye) el órgano o instrumento (karaṇam) (psíquico) interno (antar)41 |

Los cinco (pañca) Jñānendriya-s o Poderes de Percepción (jñāna-indriyāṇi) (son:) Śrotra --poder auditivo-- (śrotra), Tvak --poder táctil-- (tvak), Cakṣus --poder visual-- (cakṣus), Jihvā --poder gustativo-- (jihvā) (y) Ghrāṇa --poder olfativo-- (ghrāṇāni). Denotan (sādhanāni) percepción (grahaṇa) de objetos (viṣayāṇām) consistentes (ātmakānām) en sonido (śabda), toque (sparśa), forma (rūpa), sabor (rasa) (y) olor (gandha), de acuerdo con el orden respectivo (krameṇa)|

Los cinco (pañca) Karmendriya-s o Poderes de Acción (karma-indriyāṇi) que han sido enumerados en detalle (paripāṭhyā) (son:) Vāk --poder del habla-- (vāk), Pāṇi --poder prensil-- (pāṇi), Pāda --poder locomotivo-- (pāda), Pāyu --poder excretorio-- (pāyu) (y) Upastha --poder de la actividad sexual y la tranquilidad-- (upasthāni). Denotan (sādhanāni) actividad (kriyā) caracterizada (ātma) por los actos de hablar (vacana), tomar (ādāna), moverse de aquí para allá (viharaṇa), evacuar (visarga) (y experimentar) felicidad (ānanda), (respectivamente)42 |

Los cinco (pañca) Tanmātra-s o Elementos Sutiles (tanmātrāṇi) (son:) formas (ākārāḥ) genéricas (sāmānya) (denominadas) Śabda --Sonido como tal-- (śabda), Sparśa --Toque como tal-- (sparśa), Rūpa --Color como tal-- (rūpa), Rasa --Sabor como tal-- (rasa) (y) Gandha --Olor como tal-- (gandhāḥ)43 |

(Y finalmente los cinco Mahābhūta-s o Elementos Burdos:) Ākāśa o Espacio --también llamado Éter-- (ākāśam) hace (pradam) lugar (avakāśa), (por decirlo de algún modo), Vāyu o Aire (vāyuḥ) da vida o anima (sañjīvanam), Agni o Fuego (agniḥ) quema (dāhakaḥ) y (ca) cocina (pācakaḥ), Salila o Agua (salilam) sacia (āpyāyakam) y (ca) es fluida (drava-rūpam), (en tanto que) Bhūmi o Tierra (bhūmiḥ) es el sostén (dhārikā)44 .

Según el precepto (nītyā) (establecido por) la sagrada tradición (āmnāya) (en la estrofa 24 de la Parātriṁśikā)45 , este (etad) mundo (jagat) está (bhūtam) dentro (antar) de la Semilla (bīje) del Corazón (hṛdaya), (la cual --a saber, la Semilla--) es (rūpe) la Más Elevada (parā) Deidad Tutelar --la Śakti Suprema-- (bhaṭṭārikā):

"Así como (yathā) un gran (mahā) árbol (drumaḥ) yace (sthaḥ) potencialmente (śakti-rūpaḥ) en la semilla (bīja) del baniano (nyagrodha), así también (tathā) este (etad) mundo (jagat), (tanto) animado (cara) (como) inanimado (acaram), yace (stham) en la semilla (bīja) del Corazón (hṛdaya... iti)."||

¿Cómo (katham)? Al igual que (yathā) en vasijas para el agua (ghaṭa), platos (śarāva), etc. (ādīnām), los cuales son modificaciones o transformaciones --vikāra-- (vikārāṇām) de arcilla (mṛd), sólo (eva) la arcilla (mṛd) (es) la verdadera (pāramārthikam) esencia o naturaleza (rūpam); o (vā) así como (yathā) en (diferentes) tipos (jātīnām) de fluidos (drava) (tales como) agua (jala), etc. (ādi), solamente (eva) la constante (vyavasthitam) esencia o naturaleza (rūpam) bajo consideración (vicāryamāṇam) existe (bhavati) (en la forma de) la propiedad genérica (sāmānyam) del agua (jala), etc. (ādi) --en otras palabras, la liquidez--46 ; así también (tathā), únicamente (eva) "Sat" --o Ser-- (sat iti), que está (ahora mismo) siendo investigado (mīmāṁsyamāṇam), constituye (bhavet) la verdadera naturaleza (satattvam) de los tattva-s o categorías (tattvānām) que empiezan con (ādi) Pṛthivī o Tierra --tattva 36-- (pṛthivī) (y) terminan en (antānām) Māyā --tattva 6-- (māyā). Incluso (api) tras quitar (visṛjya) de esta (asya) palabra --de "Sat"-- (padasya) la porción (aṁśam) del afijo (pratyaya) que torna claro (vyañjakam) el significado (artha) de la raíz verbal (dhātu) bajo examen (nirūpyamāṇam), sólo (eva) la letra (kāraḥ) "Sa" (sa) queda (avaśiṣyate) meramente (mātra-rūpaḥ) como prakṛti --no el decimotercer tattva, ¡cuidado aquí!-- o naturaleza primaria (prakṛti)47 . Los treinta y un (eka-triṁśat) tattva-s o categorías (tattvam) están (gatam) dentro (antar) de esa (letra "Sa") (tad)48 . Después de eso (tataḥ param), los tattva-s o categorías (tattvāni) Śuddhavidyā --tattva 5-- (śuddhavidyā), Īśvara --tattva 4-- (īśvara) (y) Sadāśiva --tattva 3-- (sadāśiva), cuyas esencias (sārāṇi) son Jñāna --Poder de Conocimiento-- (jñāna) (y) Kriyā --Poder de Acción-- (kriyā)49 , a causa de las diferencias y peculiaridades (viśeṣatvāt) entre (estas) Śakti-s o Poderes (śakti), residen (bhūtāni) dentro (antar) de la Anuttara-śakti (anuttara-śakti-maye)50  que arriba (abhyupagama-rūpe) (a la etapa de) la letra (kāre) "Au" (au)51 |

Después de esto (atas param), (aparece) Visarjanīya --o Visarga-- (visarjanīyaḥ) en la forma (rūpaḥ) de la Manifestación (sṛṣṭi) que está (tanto) arriba (ūrdhva) (como) abajo (adhas)52 . Paramaśiva (paramaśivaḥ) Mismo (eva), quien consiste (ātmakaḥ) en el Gran Mantra --Aham o Yo (soy)-- (mahā-mantra) (y) es inmanente (mayaḥ) (así como) trascendente (uttīrṇa) con referencia al universo (viśva... viśva), es la innata (nija) naturaleza (sva-bhāvaḥ) de tal (evam-bhūtasya) Semilla (bījasya) del Corazón (hṛdaya) puesto que Él es el lugar (sthānatvāt) de reposo (viśrānti) (y) surgimiento (udaya) (de todo. En suma, todo reposa y emerge desde Él)|

Es (saḥ... bhavati) un Jīvanmukta (jīvat-muktaḥ) ciertamente (eva), (o alguien que) continúa existiendo (vartamānaḥ) como (vat) un hombre ordinario (laukika) mientras vive (prāṇān dhārayan), (y está) iniciado (dikṣitaḥ) en el más verdadero sentido de la palabra (paramārthatas), el que (ātmanaḥ) en realidad (tattvatas) conoce (veda) y (ca) penetra (samāviśati) tal (īdṛśam) Semilla (bījam) del Corazón (hṛdaya). Cuando (su) cuerpo cae (deha-pāte), se vuelve (eva bhavati) el adorable (bhaṭṭārakaḥ) Paramaśiva --el Śiva Supremo-- (paramaśiva)||53 

Nota del traductor - Por falta de una conclusión formal de la escritura, crearé una ahora en la misma manera en que el sabio Kṣemarāja generalmente escribe al final de sus escritos:

इति महामाहेश्वरश्रीमदभिनवगुप्तोपजीविक्षेमराजविरचिता पराप्रावेशिका समाप्ता॥

Iti mahāmāheśvaraśrīmadabhinavaguptopajīvikṣemarājaviracitā parāprāveśikā samāptā||

De este modo (iti), la Parāprāveśikā --la Escritura que ingresa en los misterios de la Suprema Śakti o Poder-- (parāprāveśikā), compuesta (viracitā) por Kṣemarāja (kṣemarāja), quien depende (upajīvi) del venerable (śrīmat) Abhinavagupta --el maestro de Kṣemarāja-- (abhinavagupta), el gran (mahā) adorador de Maheśvara --Śiva, el Gran Señor-- (māheśvara), está (ahora) terminada (samāptā)||


 6 Prakāśa quiere decir literalmente "luz, brillantez, esplendor, claridad", mientras que Vimarśa es "examen". Prakāśa y Vimarśa son los términos técnicos para nombrar a Śiva y Śakti, respectivamente. Lee Trika 2 (castellano) si deseas información en profundidad Retorno6 .

 7 Vimarśa o Śakti (el divino Poder de Śiva), mientras lleva a cabo los procesos de manifestación, sostenimiento y disolución del universo, permanece como la natural conciencia del Yo. La palabra "akṛtrima" significa "natural", o sea, no es "kṛtrima" o artificial. De este modo, mientras uno mismo manifiesta, sostiene y disuelve este universo constantemente, Vimarśa o Śakti es Eso que permanece como el espontáneo "Yo soy" entre bambalinas. Es inmanente en el universo pues Śakti por cierto que participa en los actos de manifestación, sostenimiento y disolución universales, pero al mismo tiempo está más allá de todos ellos, o lo que es lo mismo, Ella es trascendental, tal como ha sido indicado previamente por Kṣemarāja mismo. Éste es el significado Retorno7 .

 8 Si la Conciencia Suprema, también llamada Paramaśiva o Saṁvid, no tuviera Vimarśa o Śakti, carecería de "Īśvara" o Poder, y por lo tanto sería inerte. Mero Prakāśa (Luz) o Śiva no puede producir la manifestación, sostenimiento y disolución del universo. El término "Īśvara" es generalmente interpretado como "Señor", pero también significa "capaz de hacer, capacitado para, etc.". Por todo ello, la Suprema Conciencia sin Vimarśa no podría ser el "Señor" ya que le faltaría Poder.

Así, de acuerdo con el Trika, se necesita de Vimarśa o Poder para hacer que algo aparezca. Mira a tu alrededor ahora mismo: si fueses un mero Testigo (Prakāśa) sin Vimarśa o Poder, no serías ni siquiera un Testigo porque no habría nada para atestiguar, ¿lo captas? Siempre recuerda que Prakāśa (Śiva) y Vimarśa (Śakti) son Tú Mismo. Si dejas de captar esta verdad, y comienzas a pensar que Prakāśa y Vimarśa son realidades más allá de ti y así sucesivamente, nunca comprenderás plenamente al Trika no importa cuán profundo pueda ser tu conocimiento intelectual de este sistema filosófico. Y ten la seguridad que sobre ello no existe duda alguna. Prakāśa es mero "sentido de Yo" y Vimarśa hace al "sentido de Yo" consciente de Su existencia. De esta forma, Prakāśa y Vimarśa son "Yo soy". Este "Yo soy" es tu verdadera esencia subyacente en todo lo que se manifiesta, sostiene y disuelve. Éste es el sentido Retorno8 .

 9 Āgama-s o Escrituras Reveladas son aquéllas cuyo autor no es un ser humano. Han descendido desde el Señor Mismo. Por ejemplo: Śivasūtra-s Retorno9 .

 10 Requeriría de varios volúmenes el describir en pleno detalle los significados de los muchos epítetos de Vimarśa o Śakti. De cualquier modo, ahora trataré de describirlos de manera concisa ya que la traducción tenía que ser tan breve como fuese posible:
(1) Vimarśa (Śakti) es Cit porque es la Conciencia pura que hace a Prakāśa (Śiva) consciente de Su propia existencia. Posteriormente, lo hace consciente del universo producido por Ella Misma;
(2) Vimarśa (Śakti) es Caitanya porque goza de completa Libertad para hacer y conocer todo, o sea, Vimarśa o Śakti es omnipotente y omnisciente;
(3) Vimarśa (Śakti) es Svarasoditāparāvāk porque es el Habla Suprema que es pronunciada desde Su propio Rasa o Esencia, es decir, Su Habla no tiene obstrucciones y brota desde el núcleo del Absoluto;
(4) Vimarśa (Śakti) es Svātantrya porque está dotada de Libertad Absoluta. Nadie puede controlarla, y así Ella es libre para hacer todo lo que desee;
(5) Vimarśa (Śakti) es la Principal Supremacía o Soberanía del Ser Supremo porque no existe ningún otro Poder que la controle. Ella es el Poder Principal que rige sobre todo el universo que es manifestado, sostenido y disuelto por Ella Misma;
(6) Vimarśa (Śakti) es Kartṛtva porque es la verdadera Hacedora o Autora de todo. Aunque los individuos parecen ser hacedores o autores independientes, no son así puesto que dependen siempre de Ella. Sin Su Voluntad apoyándolos, ninguno de esos supuestos autores podría hacer nada;
(7) Vimarśa (Śakti) es Sphurattā porque es Conciencia Destellante que emerge espontáneamente por Su propia cuenta. Ningún individuo puede forzar a Vimarśa a revelar Su recóndita naturaleza. Ella sólo destella de manera natural cuando quiera que decida hacerlo;
(8) Vimarśa (Śakti) es Sāra o Esencia porque es la Realidad que subyace en el universo;
(9) Vimarśa (Śakti) es Hṛdaya o Corazón porque es el Núcleo de todo;
(10) y Vimarśa (Śakti) es Spanda o Vibración Suprema porque es la eterna Pulsación del Divino Ser por medio de la cual la manifestación entera es una y otra vez desplegada, sostenida por un ratito y luego retirada Retorno10 .

 11 En otras palabras, el Señor Supremo, también denominado Paramaśiva, es "Prakāśavimarśamaya", es decir, consta tanto de Prakāśa como de Vimarśa. Esto es confirmado por lo que Kṣemarāja está a punto de establecer en el texto Retorno11 .

 12 El trigésimo sexto tattva o categoría se llama "tierra", y se la expresa mediante varias palabras en Sánscrito: Dharaṇī, Pṛthivī, Kṣiti, Bhūmi, etc. Nota que en el Cuadro de Tattva-s, y de hecho, en todo documento que he escrito sobre tattva-s, elegí llamar Pṛthivī a la "tierra", pero los otros nombres antedichos son también válidos Retorno12 .

 13 Como dije en mi décima nota explicativa de arriba, Śakti o Vimarśa es denominada "Kartṛtva" pues es la verdadera Hacedora o Autora de todo. Y no es inerte en absoluto sino llena de vibración y luz. Siempre recuerda que Prakāśa y Vimarśa (Śiva y Śakti) son una y la misma cosa. Sólo se los puede separar para estudiarlos de una mejor manera. Sin embargo, en realidad Ellos nunca están separados el uno del otro. Por eso es que Śiva no carece jamás de Śakti y viceversa. Ambos son cara y cruz, por así decir, de la Moneda llamada Paramaśiva, la Realidad Absoluta Retorno13 .

 14 Vimarśa o Śakti hace a Śiva (¡Tú!) consciente de Sí Mismo y del universo. Por ejemplo, si no hubiese Śakti aquí, no podrías leer lo que estoy escribiendo, menos aún comprenderlo. Śakti es Eso que da el soporte o "ālambana" para que percibas la manifestación de este mundo. La palabra "adhīna" literalmente quiere decir "situado en, dependiente de, etc.", pero preferí traducirla como "a causa de" por conveniencia y facilidad de lectura. El significado final es que la percepción de este mundo depende de Śakti. Sin Su ayuda, no se percibiría ningún universo. Éste es el sentido Retorno14 .

 15 Si el universo es considerado como diferente del Gran Señor que está dotado de Prakāśa o Luz, entonces este universo nunca se habría vuelto perceptible por falta de asociación con El que da Luz, es decir, el Señor Mismo. ¿Cómo podría tal universo aparecer si no fuese iluminado por Prakāśa? Éste es el significado Retorno15 .

 16 Cuando este mundo ha obtenido soporte y cimiento para volverse perceptible y manifiesto a partir de Su acto de darle Luz; en otras palabras, cuando la Luz del Señor es lo que da soporte y cimiento a este mundo; entonces, ¿cómo podría tal mundo ponerse en Su camino? Este mundo es Su Prāṇa o aliento de vida, y como consecuencia de ello no puede obstruir o restringir en absoluto al Señor Supremo. Ésta es la conclusión a la que arriba Kṣemarāja Retorno16 .

 17 Aun si el mundo pudiese obstruir o restringir al Señor Supremo, al depender totalmente de Él, tal mundo estaría obstruyéndose y restringiéndose a sí mismo, y entonces no sería capaz de seguir existiendo Retorno17 .

 18 Pramāṇa o medio para adquirir conocimiento correcto consiste en probar (o sea, establecer como la verdad) o anular (es decir, invalidar). Cuando se lo aplica a los prameya-s u objetos, Pramāṇa es válido. No obstante, cuando se usa Pramāṇa para probar o anular la existencia del Señor, no es válido. ¿Por qué? Porque el Verdadero Ser o Existencia del Ser Supremo, o sea, Su "sadbhāva", aparece en la forma de ese Pramātā o Experimentador que intenta probar o anular por medio de anusandhāna o rigurosa inspección. La palabra "anusandhāna" significa también en Trika o Shaivismo No dual de Cachemira: "repetida e intensa conciencia del Ser o Realidad; al igual que unir la experiencia subsecuente con la previa". Entonces, Pramāṇa es inútil para probar o anular Su "sadbhāva" tal como Kṣemarāja está a punto de expresar Retorno18 .

 19 Pramāṇa o medio para adquirir conocimiento correcto es de tres tipos: (1) Pratyakṣa o percepción directa, en suma, experiencia directa; (2) Anumāna o inferencia|deducción; y (3) Āgama o testimonio, tal como escrituras, lo que sale de la boca de un genuino Guru, etc. En este caso, Kṣemarāja se está refiriendo al segundo aspecto de pramāṇa, es decir, a Anumāna o inferencia. Si quieres saber más sobre pramāṇa, lee el séptimo aforismo (primera Sección) de los célebres Pātañjalayogasūtra-s. A su vez, hay más información relevante acerca de pramāṇa en el comentario de Vyāsa sobre los Pātañjalayogasūtra-s Retorno19 .

 20 Al Gran Señor se lo conoce también como "Pūrva-siddha" (lit. previamente probado) pues es la primera Realidad que se prueba. Si Él no fuese probado en primer lugar, nadie podría probar nada más. Pero Su estado de Prakāśa o Luz no puede ser probado por meros pramāṇa-s o medios de adquirir conocimiento correcto porque el Señor no es un prameya u objeto, sino el Supremo Sujeto o Experimentador. En definitiva, Él Mismo es el que indaga sobre Su propia naturaleza esencial o Prakāśa (Luz), pero al ser Prakāśa un Sujeto (el Señor Mismo) y no un objeto, todos los pramāṇa-s son inútiles para probar dicha naturaleza esencial. De este modo, el sabio Kṣemarāja especifica que Prakāśa o la naturaleza esencial del Señor queda probada a partir de la propia percepción de todos y no por medio de pramāṇa-s. En otras palabras, la existencia de "todos" es ya una sólida prueba que Prakāśa existe como la Conciencia fundamental. Sin la presencia de Prakāśa o Luz, nadie podría aparecer, menos aún probar la existencia de algo. Por eso es que el sabio llama Pūrvasiddha al Señor. ¡Es así de sencillo! Oh Dios mío, jeje Retorno20 .

 21 Pramāṇa se vuelve un medio para adquirir conocimiento correcto pues reposa (o sea, está basado) en el Sujeto o Experimentador (Pramātā). Sin Pramātā o el que indaga, pramāṇa no podría existir Retorno21 .

 22 Un miserable pramāṇa o medio para adquirir conocimiento correcto no puede ser usado para probar la existencia de Pramātā o Sujeto, porque pramāṇa es siempre una cosa completamente nueva (pensamientos) que surge en la mente del que indaga, o sea, en la mente de Pramātā. Entonces, ¿cómo podría algo que es totalmente nuevo a cada momento probar la existencia del que lo produce? Por lo tanto, pramāṇa es efímero en tanto que Pramātā o Sujeto es el siempre presente Conocedor que contiene todos los pramiti-s o conocimientos ganados a través de pramāṇa. Pramātā (el Sujeto o Experimentador) sobrepasa (o trasciende) los objetos conocibles tales como cuerpo, energía vital, color azul, placer, etc., y de este modo Su existencia no puede ser probada por medio de pramāṇa. Con "los cuales dependen de ello, (es decir,) de ese pramāṇa", el autor señala que el alcance de pramāṇa es exactamente eso: objetos conocibles, pero nunca el Conocedor o Pramātā. Como resultado, utilizar pramāṇa-s para probar la realidad de Pramātā o Sujeto (a saber, el Señor Supremo... ¡Tú!) es tiempo perdido según Kṣemarāja Retorno22 .

 23 Kṣemarāja, el autor, parece ser adicto a largos y complejos compuestos tales como: "por ser la Esencia de la remembranza de la Perfecta conciencia del Yo que consta de multitud de sonidos". Por supuesto, los traductores enloquecen como resultado, jeje. Lo que el sabio quiere decir es lo siguiente: "Puesto que el Señor es la Esencia de la remembranza de la Perfecta conciencia del Yo también llamada Vimarśa o Śakti" - La palabra "parāmarśa" o "remembranza" significa también "captar mentalmente, experiencia". Así, es únicamente el Señor (¡Tú!) el que experimenta la Perfecta conciencia del Yo o Śakti, y de esta forma Él es la Esencia de Su (de la Śakti) remembranza. A su vez: "Tal Perfecta conciencia del Yo consiste en numerosos sonidos" - La palabra "rāśi" quiere decir una "multitud". El significado interno de la frase es que Pūrṇāhantā (la Perfecta conciencia del Yo o Śakti) se forma a partir de todas las letras desde la "a" hasta la "ha", lo cual constituye todo el alfabeto sánscrito, y en consecuencia Ella (la Śakti) vibra como tal alfabeto. De esta manera, este Señor también denominado Paramaśiva (el Supremo Śiva), cuya naturaleza es Śiva (Prakāśa o Luz) y Śakti (Vimarśa o Perfecta conciencia del Yo) es el Único que puede volverse toda la manifestación universal. Y "prapañca" o la manifestación universal se compone de treinta y seis tattva-s o categorías, a las cuales enumerará Kṣemarāja muy pronto. Éste es el significado Retorno23 .

 24 "Bhūmayaḥ" es el plural de "Bhūmi". El plural es utilizado en el último término de esta lista de tattva-s para indicar que otros tattva-s o categorías han sido enumerados previamente. E "iti" meramente representa "comillas" o algo por el estilo. Kṣemarāja describirá sus características de manera concisa pronto, pero, como te dije antes, revisa el Cuadro de Tattva-s y la subsección "Panorama" dentro de la sección Trika si quieres más conocimiento en profundidad acerca de los tattva-s Retorno24 .

 25 Bien, la descripción de Kṣemarāja ha recién comenzado. Primeramente, recuerda que Paramaśiva (el Supremo Śiva) es "Prakāśavimarśamaya", es decir, consta de Prakāśa (Śiva) y Vimarśa (Śakti). De cualquier modo, todos estos términos son solamente palabras para estudiar una Realidad que yace más allá de las palabras. Śiva es Śakti, y Śakti es Śiva. Śiva es Paramaśiva, y Paramaśiva es Śiva, y así sucesivamente. Que no te confundan los términos ya que todos ellos son palabras muy útiles en lo concerniente a una buena descripción de los tattva-s, pero la Realidad es una masa compacta de Conciencia y nunca puede ser descripta apropiadamente. Además, todos los tattva-s desde Śakti (tattva 2) hasta Bhūmi (tattva 36) son "únicamente" Śakti asumiendo diferentes estados. Y Śakti es Śiva, y Śiva es Paramaśiva, y Paramaśiva es todo el conjunto de tattva-s o categorías que se manifiestan, sostienen y finalmente disuelven.

En suma, el universo entero es el Cuerpo de Paramaśiva, el Gran Señor (¡Tú!). Recuerda que Kṣemarāja dijo anteriormente que "Pūrṇāhantā" o la Perfecta conciencia del Yo (Śakti) consta de una multitud de sonidos. Si pierdes de vista la unidad de todos los tattva-s, en definitiva, si pierdes de vista a Paramaśiva como siendo un todo, tu estudio de ellos será meramente intelectual. Este estéril estudio intelectual no conduce a una verdadera experiencia de tu naturaleza esencial y por ende es prácticamente "inútil". Entonces, estudia los tattva-s, pero nunca te olvides que todos ellos son Tu propio Cuerpo, Paramaśiva Retorno25 .

 26 Śakti es el primer Spanda o Vibración del Señor Supremo cuando está deseoso de manifestar al universo. Ella es un continuo y no obstruido Deseo (Icchātva) creativo, o sea, Voluntad Pura. De todas formas, esta primera Vibración no es aún un sonido, sino la fuente de todos los sonidos que se manifestarán después. Ver Trika 2 (castellano) si quieres más información Retorno26 .

 27 En Sadāśiva-tattva (la categoría denominada Sadāśiva), el universo es siempre como un brote. Su forma aparece borrosa pues está siendo ocultada o cubierta por la porción Aham (Yo) del Ser Supremo. Existen dos lados o porciones: Aham (Yo) e Idam (Esto - el universo o mundo). La categoría Sadāśiva aparece cuando la porción "Yo" es predominante. Por supuesto, con "conciencia del Yo", el autor se está refiriendo a la Śakti, que es Śiva vibrando y manifestando al mundo. Todos los tattva-s son producidos solamente por Ella. Ver Trika 3 (castellano) en caso de necesitar más información Retorno27 .

 28 En Sadāśiva-tattva la porción "Aham" (Yo) prevalece. De este modo, "Idam" o "Esto" (el mundo universo) es borroso. Pero ahora, en el Īśvara-tattva, el mundo es dado vuelta, o sea, se vuelve nítido y de este modo predominante, en tanto que la porción "Aham" permanece eclipsada, por así decir. Lee Trika 3 (castellano) si deseas entender esto en profundidad Retorno28 .

 29 Otra posible traducción de "pratipattiḥ" es "percepción". De esta manera, una traducción alternativa sería: "Śuddhavidyā es la percepción de unidad entre...". La porción "Aham" (también llamada Ahantā o conciencia del Yo) está ahora en equilibrio con la porción "Idam" (también denominada Idantā o estado de ser Esto, a saber, el mundo o universo). En otros términos, ni "Aham" ni "Idam" predomina. Esta categoría en la cual tanto Aham como Idam prevalecen por igual se designa como Śuddhavidyā o Sadvidyā, el quinto tattva. Lee Trika 3 (castellano) para obtener más información pertinente Retorno29 .

 30 Si consultas un diccionario sánscrito, probablemente hallarás los siguientes significados para "bhāva": volverse, ser, existir, estado, condición, rango, naturaleza, temperamento, comportamiento, sentimiento, afecto, y un largo etc. En este contexto, Kṣemarāja está usando este término para señalar esos treinta tattva-s bajo Māyā, es decir, (7) Kalā, (8) Vidyā, (9) Rāga... (34) Vahni, (35) Salila y (36) Bhūmi. A su vez, la palabra "prathā" literalmente significa "lo que esparce, difunde, etc.", o sea, Māyā fuerza a un ser limitado a considerar los antedichos treinta tattva-s como algo distinto del Ser Supremo. Por eso es que el autor especifica que Ella disemina diferencia con respecto a las propias naturalezas esenciales de esos tattva-s. En otras palabras, Ella inocula dualidad y provoca que tales tattva-s o categorías aparezcan como algo diferente del Señor (¡Tú!). Ésta es la primera parte del Engaño Cósmico, jeje Retorno30 .

 31 ¡Cuidado aquí! No confundas "Māyāśakti" con "Māyātattva" (o simplemente, "Māyā"). Por un lado, lo último es el sexto tattva o categoría que, según la anterior enseñanza de Kṣemarāja, disemina diferencia o dualidad que afecta a todos los tattva-s debajo de Māyā, es decir, desde el tattva 7 hasta el tattva 36. Por otro lado, lo primero es una "śakti" o poder y no un tattva o categoría. Māyāśakti (lit. poder máyico) es el poder mediante el cual es Señor es capaz de mostrar diferencia o dualidad aun donde no existe ninguna. En suma, la Māyāśakti despliega diversidad en la unidad, a saber, hace que lo Infinito se vuelva finito. De este modo, la Māyāśakti es el poder que da nacimiento al Māyātattva o simplemente a "Māyā" Retorno31 .

 32 Olvídate de la noción de una "malvada" Māyā convirtiendo al Señor en un ser limitado. No, esto no es cierto de acuerdo con el sistema Trika. Tal como Kṣemarāja lo plantea, es el Gran Señor (¡Tú!) quien, asiéndose de su propia naturaleza esencial a través de Su propia Māyāśakti, se transforma a Sí Mismo en un experimentador contraído o ser limitado. Por medio de Māyāśakti Él se vuelve un individuo condicionado y de esta manera está listo para experimentar una serie de limitaciones adicionales. De todas maneras, el Señor es siempre el Señor y nunca se vuelve nada más. En otros términos, aunque se vuelva el experimentador limitado, sigue siendo el Señor Supremo. Kṣemarāja mencionará este misterio pronto Retorno32 .

 33 Aparte de los 36 tattva-s, existen tres mala-s o impurezas: Āṇava, Māyīya y Kārma. El primero hace que tal Puruṣa sienta "No soy perfecto", el segundo mala lo fuerza a experimentar "Soy diferente y estoy separado de todo lo demás", y el último inocula en él la sensación de "soy un hacedor limitado". Por lo tanto, este mismo experimentador limitado o Puruṣa, engañado por Māyā y todos los mala-s se vuelve un saṁsārī o alma transmigradora. Saṁsāra quiere decir trasmigración de cuerpo en cuerpo, o sea, nacer para morir y morir para renacer, etc. Con todo, Saṁsāra es asimismo la continua trasmigración mental en la cual un nuevo pensamiento emerge constantemente. Aunque la mente no está aún manifiesta en el nivel de Puruṣa (tattva 12), las semillas para su futuro surgimiento ya están sembradas. A su vez, ese alma transmigradora está apegada a la errónea noción de que las acciones afectan al Ser Supremo (su naturaleza esencial). Cuando alguien piensa que sus buenas o malas acciones atan a Su propio Ser o Esencia, se lo denomina "karmabandhana" o "engrillado por las acciones" Retorno33 .

 34 Pese a que Kṣemarāja ha expresado mediante palabras que aunque el ser limitado o Puruṣa no es diferente de Parameśvara o el Señor Supremo, su moha o māyā (engaño, infatuación, perplejidad, en definitiva: ignorancia) no le pertenece al Señor Supremo, este tópico está más allá de las palabras. Ahora, Kṣemarāja está a punto de describir el proceso por medio de un ejemplo, pero recuerda que las palabras siempre fracasarán en describir lo que es indescriptible. Como estas categorías o tattva-s (Māyā, Puruṣa, etc.) son manifestadas antes que la propia mente (tattva-s 14 a 16), una persona no puede comprenderlas mediante su propia mente, ¿lo captas? De cualquier forma, el sabio intentará describir el proceso hasta cierto punto de modo que puedas tener una vislumbre de él Retorno34 .

 35 Śuddhavidyā "no es" en este contexto el "Śuddhavidyā-tattva" (el quinto), sino la Śakti o Poder que revela Tu propia Naturaleza Esencial. Lee mi respectiva explicación en Meditación 3 (sección Trika) Retorno35 .

 36 Esas cinco śakti-s Suyas son también denominadas Kriyāśakti (Poder de Acción), Jñānaśakti (Poder de Conocimiento), Icchāśakti (Poder de Voluntad), Ānandaśakti (Poder de Bienaventuranza) y Cicchakti (Poder de la Conciencia), respectivamente. A su vez, los cinco tattva-s o categorías: (7) Kalā, (8) Vidyā, (9) Rāga, (10) Kāla y (11) Niyati, son los cinco Kañcuka-s o Envolturas de ignorancia. Para más información, lee Trika 3 (castellano) y Trika 4 (castellano) Retorno36 .

 37 Kāla no es Tiempo, formalmente hablando, sino la noción que es su raíz. Kāla es una serie de estados o bhāva-s que aparecen y desaparecen, pero es también el tattva que divide a tales estados en pasado, presente y futuro. Por ejemplo, las cogniciones: "Conocí", "Conozco" y "Conoceré" son producidas por Kāla. Estas cogniciones son verdaderamente una sucesión de estados que aparecen y desaparecen en un orden apropiado. Kāla manifiesta tal sucesión de cogniciones, y adicionalmente las divide en pasado (Conocí), presente (Conozco) y futuro (Conoceré), o sea, pone la sucesión en orden. Ve a Trika 4 (castellano) si necesitas un conocimiento más profundo acerca de Kāla, y de hecho, acerca del resto de los Kañcuka-s Retorno37 .

 38 Sattva, Rajas y Tamas son los tres Guṇa-s o modalidades. en Trika, su estado de equilibrio, o sea, cuando ningún Guṇa predomina, se llama "Prakṛti" o tattva 13. Sin embargo, en otros sistemas, los tres Guṇa-s son constituyentes de Prakṛti. Pero en Trika, no lo son en absoluto. Como dije, Prakṛti es sencillamente el estado donde los tres Guṇa-s están en equilibrio. Por eso es que el autor establece que la naturaleza de Prakṛti es "avibhakta" o no dividida. Aunque en Prakṛti ningún Guṇa prevalece sobre el otro, de todas formas, desde Mahat o Buddhi (tattva o categoría 14) hasta Pṛthivī (tattva 36), uno de esos Guṇa-s será predominante siempre. Sí, el tópico es un poco complicado. Lee Trika 5 (castellano) para obtener más conocimiento sobre Guṇa-s y Prakṛti Retorno38 .

 39 Como Buddhi o intelecto es predominantemente sáttvico, funciona como un espejo que captura los reflejos producidos por la Luz del Señor Supremo. Estos reflejos aparecen como vikalpa-s o pensamientos en la mente. Más transparente el espejo (o sea, la Buddhi), más nítidos sus reflejos. Por esta razón, prácticamente todos los sistemas filosóficos buscan crear una Buddhi "clara como el cristal" en los buscadores, de modo que puedan darse cuenta de la Luz de su propio Ser. Por ejemplo, mientras estudias la presente escritura, tu Buddhi se hace más y más sutil. De esta manera, cuando termines de leerla, tu intelecto será más que capaz de comprender algunos aspectos que le eran previamente desconocidos. Eh, puedes inclusive alcanzar Liberación final en verdad, jeje. La razón es que Buddhi se volvió un mejor espejo para reflejar la Luz del Señor. Por supuesto, es difícil mantenerla "limpia" pues Māyā y sus Kañcuka-s están aquí también... por eso es que todos los buscadores tienen que esforzarse tanto para lograr completa Emancipación. Si las cosas fueran de otro modo, es decir, muy fáciles, la tierra entera estaría llena de almas liberadas... pero éste no es el caso, ¿no es cierto?, jeje. Es realmente difícil el encontrar un verdadero Guru, pero es mucho más difícil hallar un discípulo genuino, o sea, alguien cuyo intelecto se haya vuelto transparente como un cristal debido a sus muchas virtudes.

Puedes también hacer a Buddhi tan transparente como sea posible mediante Śuddhavikalpa-s o Pensamientos Puros (Lee Meditación 3). Además, Buddhi es asimismo la facultad determinativa porque a través de tu intelecto resuelves un curso de acción a seguir. Si deseas saber más acerca de Buddhi, ve a Trika 5 (castellano) Retorno39 .

 40 Nota que esta palabra, es decir, "saṅkalpa" puede significar también en la terminología del Trika: "resolución, determinación" o "la sintética actividad del pensamiento". Supongo que Kṣemarāja interpretó el término en su significado común como "ideas, nociones, etc." puesto que a Manas generalmente se lo describe como un paquete de ideas y nociones Retorno40 .

 41 Antaḥkaraṇa es el conocido órgano o instrumento (psíquico) interno formado por Buddhi, Ahaṅkāra y Manas Retorno41 .

 42 ¿No es suficiente la información acerca de Jñānendriya-s y Karmendriya-s? Entonces, explora Trika 6 (castellano) Retorno42 .

 43 Con "formas genéricas", el autor quiere decir "patrones". Bien, ve a leer Trika 6 (castellano) nuevamente o esta nota explicativa será inmensa, jeje Retorno43 .

 44 Para una más detallada descripción de los Mahābhūta-s, lee Trika 6 (castellano) Retorno44 .

 45 En este particular contexto, "āmnāya" es la sagrada tradición compuesta de la ininterrumpida sucesión de maestros y discípulos desde Śiva Mismo hasta el más reciente maestro y discípulo enseñando y aprendiendo esta clase de conocimiento espiritual. De esta manera, ahora mismo tú y yo pertenecemos a la sagrada tradición ya que estamos aprendiendo y enseñando este especial tipo de sabiduría sagrada. Por supuesto, yo también aprendo como tú pues un maestro nunca deja de ser un discípulo también. Oh bien, es una larga historia, jeje.

La Parātriṁśikhā es un célebre Āgama o escritura revelada (ningún ser humano es su autor), la cual fue comentada por el guru de Kṣemarāja, es decir, el gran sabio Abhinavagupta. La estrofa 24 de tal escritura está a punto de ser mencionada. De ahí que agregase esa información a la traducción... sigue leyendo Retorno45 .

 46 El significado es claro: En distintas clases de líquidos o fluidos tales como agua, etc., únicamente la "liquidez" (su propiedad genérica) permanece como su verdadera naturaleza Retorno46 .

 47 Bien, bien, bien, ¡oh mi Dios! Te voy a decir un secreto: Cuando traduzco escrituras, en general leo junto contigo, o sea, no leo toda la escritura antes. Y éste fue el caso con esta Parāprāveśikā. Ahora me entero de que Kṣemarāja está presentando el complejo tema de Prāsāda "justo al final de su escritura". Prāsāda es el célebre mantra del Corazón, es decir, Sauḥ. Con "Corazón", no estoy hablando del corazón físico sino de la Śakti, el Poder Supremo. Este tópico es totalmente explicado por el maestro de Kṣemarāja, Abhinavagupta, en su Parātrīśikālaghuvṛtti (una corta pero extremadamente abstrusa escritura). Encontrar a Prāsāda justo al final de mi traducción es una gran sorpresa. Es como hallar al océano Pacífico después de haber cruzado un laguito, y no estoy bromeando. ¿Por qué? Porque tendré que explicártelo hasta cierto punto, al menos, ¡o no comprenderás una jota de estos párrafos finales! De acuerdo, tendré que aceptarlo y hacer el trabajo... ¡no tengo salida! De cualquier modo, éste será un mero esbozo ya que se podrían escribir muchos volúmenes sobre Prāsāda. Y si tras leer mi "breve" explicación piensas que soy un demente... tienes razón, jeje.

Primeramente, tengo que aclarar lo que Kṣemarāja dijo:

"Incluso tras quitar de esta palabra --de Sat-- la porción del afijo que torna claro el significado de la raíz verbal bajo examen, sólo la letra 'Sa' queda meramente como prakṛti --no el decimotercer tattva, ¡cuidado aquí!-- o naturaleza primaria".

El sabio considera a "Sat" (Ser) como un participio presente derivado de agregar el afijo Kṛt "at" a la raíz "as" (ser, existir). De esta manera, "Sat" (Ser) no es considerado como un mero substantivo sino como un participio presente en el sentido de "alguien o algo que es o existe", ¿lo captas? Aunque te enseño afijos Kṛt en la subsección "Afijos" dentro de la sección "Sánscrito", te lo explicaré nuevamente con respecto a la raíz "as". Ahora, la "regla general" para agregar afijos Kṛt a raíces para así formar participios presentes:

"El afijo Kṛt 'at' debe serle agregado a la forma que una raíz 'Parasmaipadī' (¡ojo aquí!) asume ante la terminación de la 3ra Persona plural del Tiempo Presente. Si esa forma termina en 'a', esta vocal se omite necesariamente".

Bien, ahora necesitamos conjugar la raíz "as" (ser, existir) de modo que puedas ver "la forma que esta raíz asume ante la terminación de la 3ra Persona plural del Tiempo Presente". Y es únicamente conjugada en Parasmaipada y no en Ātmanepada. ¿No sabes qué son Parasmaipada y Ātmanepada? Entonces lee "Juegos de terminaciones" en mi introducción a Verbos. La raíz "as" (ser, existir) puede ser conjugada tanto en Parasmaipada como en Ātmanepada, pero puesto que sólo necesito la conjugación Parasmaipadī para agregar el afijo "at" en aras de formar el participio presente, sólo conjugaré la raíz en Parasmaipada, ¿captas el punto? Además, "as" es una raíz que pertenece al Gaṇa (Casa 2) y como resultado, su base es "cambiable". A su vez, las terminaciones se agregan directamente a la raíz, es decir, no hay necesidad de formar una base adicional, sino que la raíz misma actuará como una base verbal. Sin embargo, como es "cambiable", cuando agrego las respectivas terminaciones, "as" no permanecerá igual todo el tiempo. Por supuesto, no necesito agregar ninguna "a" para formar la base tampoco como en el caso de los Gaṇa-s 1, 4, 6 y 10. ¿No me comprendes?... Lee nuevamente mi introducción a Verbos. Resaltaré las terminaciones en color rojo como una ayuda extra para ti:

As (ser, existir) - Tiempo Presente
Pers. Parasmaipada
Singular Dual Plural
1ra P. asmi svaḥ smaḥ
yo soy, existo nosotros|as dos somos, existimos nosotros somos, existimos
2da P. asi sthaḥ stha
tú eres, existes Uds. dos son, existen Uds. son, existen
3ra P. asti staḥ santi
él/ella/ello es, existe ellos|as dos son, existen ellos|as son, existen

Ahora, presta atención a la 3ra Persona plural: "santi". Según la regla general para agregar afijos Kṛt que se menciona arriba:

"El afijo Kṛt 'at' debe serle agregado a la forma que una raíz 'Parasmaipadī' (¡ojo aquí!) asume ante la terminación de la 3ra Persona plural del Tiempo Presente. Si esa forma termina en 'a', esta vocal se omite necesariamente".

Puesto que la terminación en este caso es "anti", la forma que la raíz Parasmaipadī (en Parasmaipada) "as" (ser, existir) asume para la 3ra Persona plural del Tiempo Presente es "s". ¡Bien hecho! Ahora, simplemente tienes que "agregar" el afijo Kṛt "at" a esa "s": s + at = sat. ¡Muy bien! La palabra final es por lo tanto "Sat" (en mayúsculas y acentuada, o sea, pulida por mí). Sat quiere decir "alguien o algo que es o existe", es decir, Ser. ¿Pero qué está diciendo Kṣemarāja en su Parāprāveśikā?: el proceso opuesto. Escucha:

"Incluso tras quitar de esta palabra --de Sat-- la porción del afijo que torna claro el significado de la raíz verbal bajo examen, sólo la letra 'Sa' queda meramente como prakṛti --no el decimotercer tattva, ¡cuidado aquí!-- o naturaleza primaria".

En otras palabras, cuando quitas "at" de "Sat", sólo queda la "s". El sabio no dijo letra "s" sino letra "sa" porque en Sánscrito las letras del alfabeto son silábicas como seguramente sabes. Esa porción del afijo, en definitiva, "at", torna claro el significado de la raíz verbal bajo examen, es decir, "as" (ser, existir) en este caso. La "S" o letra "Sa" es meramente prakṛti o naturaleza primaria. Con "prakṛti", el autor no se está refiriendo al tattva o categoría 13 sino a la naturaleza esencial que subyace en los treinta y un tattva-s desde Māyā (tattva 6) hasta Pṛthivī (tattva 36). La "S" o letra "Sa" es una de las formas sonoras de Sadāśiva tal como se explica en Tattva-s y Sánscrito [te recomiendo fuertemente que leas Primeros Pasos (4), Primeros Pasos (5) y Primeros Pasos - 1 para que tengas un conocimiento profundo de este complejo tema].

La "S" en "Sat" (Ser) es la primera letra del sagrado mantra "Sauḥ" (conocido también como Prāsāda o mantra del Corazón). Más adelante te explicaré más sobre este mantra, no te preocupes. Ahora, Kṣemarāja establecerá que la letra "Sa" (o simplemente "S") contiene, como dije arriba, los treinta y un tattva-s desde Māyā hasta Pṛthivī. Sigue leyendo, por favor Retorno47 .

 48 Tal como establecí previamente, todas las categorías desde Māyā hasta Pṛthivī están dentro de la "S". ¿Cómo? Presta atención, pues te daré un ejemplo "similar" (pero mucho más detallado) al que da Abhinavagupta en su Parātrīśikālaghuvṛtti (una importante escritura). Puedes tener la siguiente experiencia siempre que seas un yogī avanzado o una yoginī avanzada. Teóricamente, como todos son el Ser Supremo, todos podrían experimentar esto, pero las cosas no parecen funcionar así en la práctica. Es decir, la experiencia puede que esté allí, pero no hay un acto de darse cuenta de ella. Entonces, ¿de qué sirve? Bien, si puedes hacerlo pese a que no eres un gran yogī o yoginī, mis felicitaciones querida "Conciencia Suprema", jeje. Pero, ya sea que puedas o no tener la experiencia, puedes al menos tener conocimiento del proceso. Escucha con atención:

  1. Coloca un objeto ante ti, digamos, una vasija de arcilla.
  2. Concéntrate en ella. Lo que ves primero es... una simple vasija de arcilla, por supuesto. Soy un genio, jeje.
  3. A medida que te sigues concentrando en la vasija de arcilla, te darás cuenta de que sólo es una modificación de la arcilla. En este momento estás consciente de Pṛthivī (tattva 36) o tierra.
  4. Luego, si tu concentración prosigue, no percibes las arcilla más sino sólo un olor patrón, es decir, olor como tal. No puedes decir a qué se asemeja ese olor pues no tiene ninguna cualidad. Entonces, se dice que tú te has dado cuenta de Gandha (uno de los cinco Tanmātra-s o elementos sutiles) --tattva 31--.
  5. En el momento en que dejas de percibir ese olor patrón, eso significa que los sentidos se reabsorben en Manas (tattva 16), desde el cual surgieron. Allí te diste cuenta de la verdadera naturaleza de los Jñānendriya-s (tattva-s 17 a 21).
  6. Posteriormente, "vienes más hacia aquí" (no digo "vas más allá", porque en realidad te estás acercando a tu propio Ser y no alejándote de Él, ¿lo captas?) y experimentas el "sentido de yo". Este "sentido de yo" es "ego" o tattva 15. Se lo experimenta como un sujeto, aparentemente, pero es realmente un objeto.
  7. Te das cuenta de que el ego o Ahaṅkāra es un objeto cuando penetras en el "sentido puro de yo". No estoy hablando de Śiva Mismo, por supuesto, porque ésta es la esfera de los últimos 31 tattva-s. No, con "sentido puro de yo" me refiero a Buddhi o intelecto (tattva 14).
  8. Cuando trasciendes a Buddhi (es decir, cuando te acercas más al Ser), sólo quedan los tres Guṇa-s o modalidades de Prakṛti (Sattva, Rajas y Tamas).
  9. Luego, sobreviene la experiencia de conocedor limitado (Puruṣa --tattva 12--) y conocible (Prakṛti --tattva 13--) en su estado puro.
  10. Tras esa experiencia, todo se reabsorbe en Māyā, el Vientre desde el cual ha surgido. A Māyā se la experimenta como la profunda oscuridad del sueño profundo.
  11. La gran mayoría de los yogī-s y yoginī-s llegan a este punto y no van más allá, o sea, descansan como meros Pralayākala-s o experimentadores impotentes (akala-s) de Pralaya o Disolución universal (Māyā), a saber, permanecen como en sueño profundo. Pero los grandes yogī-s y yoginī-s "se acercan más" y se dan cuenta de "Sat" o "Ser" como una Realidad subyacente que reside dentro de los treinta y un tattva-s desde Māyā hasta Pṛthivī.
  12. Incluso en esta etapa, las últimas dos letras de "Sat" ("a" y "t") se descartan, y esos supremos yogī-s y yoginī-s reposan en "S" (la letra "Sa"). Y esta letra sola es el soporte de "Todo" (la manifestación entera desde Māyā hasta Pṛthivī), porque Todo ha emergido desde "S". De esta forma, cuando esos seres sublimes han alcanzado el estado de "S", se dicen que han logrado un reposo en "S" o Sadāśiva. Y su reposo es el reposo del Todo, puesto que se han vuelto el Todo, por decirlo de algún modo, ya que "siempre" fueron el Todo pero no se daban cuenta de ello. Bien, ¿qué más podría uno decir sobre tales yogī-s y yoginī-s?

Así, dicha "S" es la primera letra de "Sauḥ", el mantra del Corazón. Sigue leyendo, pues Kṣemarāja está a punto de explicar la porción "au" de ese mantra Retorno48 .

 49 Parecería que el autor olvidó incluir a Icchā o Voluntad, o sea, "icchājñānakriyāsārāṇi" en lugar de "jñānakriyāsārāṇi", ya que Icchā es predominante en Sadāśiva (tattva 3), Jñāna en Īśvara (tattva 4) y Kriyā en Śuddhavidyā (tattva 5). De cualquier modo, no hay ningún error porque "Jñāna" y "Kriyā" contienen a Icchā también. Icchā contiene a Jñāna y Kriyā; Jñāna contiene a Icchā y Kriyā; y Kriyā contiene a Icchā y Jñāna. Las tres śakti-s o poderes de Icchā (Voluntad), Jñāna (Conocimiento) y Kriyā (Acción) aparecen como "Yo deseo", "Yo conozco" y "Yo hago". En la Realidad Absoluta no puede haber conocimiento y acción sin un Deseo detrás, es decir, Voluntad. Éste es el significado Retorno49 .

 50 "Anuttaraśakti" puede denotar varias cosas: literalmente significa "el Poder de Anuttara", siendo "Anuttara" Eso más allá de lo cual no hay nada, en definitiva, la Realidad Más Elevada. De esta manera, un primer significado de "Anuttaraśakti" sería "el Poder de la Realidad Más Elevada". A la Más Elevada Realidad se le llama también "Paramaśiva" en Trika, como seguramente sabes. Un segundo significado posible de "Anuttaraśakti" es "el poder de la vocal a". La vocal "a" es también denominada "Anuttara" porque es la encarnación sonora del Ser Supremo Retorno50 .

 51 "Au" es la conocida letra "Triśūla" o Tridente puesto que contiene a los tres Poderes o Śakti-s de Icchā, Jñāna y Kriyā [para más información, lee Primeros Pasos (4)]. "Au" es por consiguiente el Poder de conocer en la tríada: Conocedor, acto de conocimiento (o Poder de conocer) y conocible. "S" es lo conocible o mero Sat. Cuando uno se da cuenta de la naturaleza primaria de todos los tattva-s desde Māyā (el sexto) hasta Pṛthivī (el trigésimo sexto), alcanza un reposo en "S" o Sat. Sin embargo, cuando uno es "ahora" consciente del Conocedor y "luego" de lo conocible, y viceversa, una y otra vez, entonces se dice que ha alcanzado un reposo en Au o el Poder de conocer.

Mira los objetos frente a ti ahora mismo: Por un lado, todo lo que tus sentidos pueden percibir más ellos mismos (o sea, los sentidos), Karmendriya-s o Poderes de acción, tu órgano psíquico interno (mente, ego, intelecto), alma individual, Prakṛti, Māyā y Kañcuka-s (limitaciones)... bien, todo ese paquete de múltiples realidades es por último sólo una cosa: "Sat" o mero "Ser". Y "S" es la esencia final de tal "Sat". si puedes "captar" o "darte cuenta" de esa "S", alcanzas reposo en Sat. Por otra parte, el Poder que le permite a uno ser consciente tanto de Sat (ya sea manifestado como el mundo entero o apareciendo como mero Ser o naturaleza primaria) como del Conocedor Mismo, es decir, "Yo", bien, este Poder es "Au". Cuando uno se da cuenta de este "vaivén" o "fluctuación" realizada por Au, entonces se dice que ha alcanzado un reposo en el Poder o Au, que es Voluntad, Conocimiento y Acción. A su vez, estos tres son meramente una forma asumida por la Anuttaraśakti o el Poder Supremo tal como Kṣemarāja ya lo ha establecido.

De este modo, la explicación del mantra del Corazón (Sauḥ) compuesto de "S", "au" y "ḥ" está casi completa. Sólo necesita aclararse para ti lo de Visarga o "ḥ". Continúa leyendo, por favor Retorno51 .

 52 Los gramáticos sánscritos llaman a Visarga (es decir, a la vocal ḥ) "Visarjanīya". Esos aterradores gramáticos también hablan de otras dos categorías de una especie de "medio" Visarga llamado Upadhmānīya y Jihvāmūlīya... pero no querrás saber nada sobre tales horrores todavía, ¿verdad?, jeje. Oh bien, con el actual horror de tener que explicarte el significado de Visarjanīya es más que suficiente, supongo. Escucha con atención, y si no entiendes nada... no te preocupes porque es totalmente normal. La razón es sencilla: la mayoría de los yogī-s y yoginī-s no pueden comprender algunos complejos temas pues carecen de suficiente experiencia y poder. Si la gran mayoría de yogī-s y yoginī-s no pueden captar algunas sutilezas, menos aún la gente ordinaria que pasa casi toda su vida complaciendo a sus sentidos. Por eso es que, pese a que todos son Eso (el Ser Supremo), no todos entenderán lo que digo en estas páginas.

Bien, comencemos de todos modos: Visarga o Emisión es Tú, el Conocedor. "S" es lo conocible, o sea, la naturaleza primaria de todos los objetos conocibles. "Au" es el Poder que consiste en las tres Śakti-s de Voluntad, Conocimiento y Acción. A través de "Au" eres capaz de ponerte en contacto con lo "conocible". De ahí que a "Au" se le llame el Poder. A su vez, el Conocedor (¡Tú!) es Visarga o Emisión pues se emite a Sí Mismo en "Sat" o Ser (la esencia de los treinta y un tattva-s desde Māyā hasta Pṛthivī) por medio de "Au" (Su propio Poder). ¿Por qué se emite a Sí Mismo? Porque no puede haber un "Conocedor" si no hay disponible ningún "objeto conocible". Y, como no hay nadie más para hacer el trabajo, Él (¡Tú!) tiene que lanzarse hacia Sat, es decir, se vuelve Sat o Ser a través de Au para tener un mundo que conocer.

Cuando Tú (el Señor) te emites a Ti mismo en Sat o Ser con la ayuda de tu propia Anuttaraśakti apareciendo como la tríada de Voluntad, Conocimiento y Acción, inmediatamente te transformas en un Conocedor y de este modo alcanzas reposo en Visarga o Visarjanīya (ḥ). Cuando Kṣemarāja señala que Visarjanīya (¡Tú!) tiene la forma de la Manifestación que está tanto arriba como abajo, él quiere decir que Visarjanīya es tanto Śiva, el Supremo Ser que atestigua, como Śakti (Su divino Poder) que aparece como todo el mundo atestiguado. Por esa razón, Visarga o Visajanīya se escribe en Sánscrito como dos puntos, uno encima del otro: : . Por lo tanto, cuando te das cuenta de que lo que llamas "el mundo" no es nada más que Tu acto de emitirte|lanzarte a Ti Mismo en Sat o Ser, has alcanzado un reposo en Visarjanīya o el Conocedor. Tu emisión en Sat mediante el Poder no ocurre en tiempo y espacio, pues tiempo y espacio está en Sat (y no en Ti o en el Poder). Además, Sat, el Poder (Au) y Visarga son la misma Realidad. Se los designa de distintas maneras para intentar explicar algo que es esencialmente indescriptible. Todas las descripciones se quedarán por último cortas pues ellos (Sat, Au y Visarga) son "estados" y no meros "objetos burdos" (p. ej. mesa, casa, bosque, etc.) que puedas fácilmente describir a través de un puñado de términos.

Posteriormente, tienes que unificar la experiencia de los tres reposos: (1) Un primer reposo en "S" (derivado de Sat o ser) o la naturaleza primaria del mundo manifiesto desde Māyā hasta Pṛthivī; (2) un segundo reposo en "Au" o Poder; y (3) un reposo final en Visarjanīya o Ti Mismo, el Conocedor. Cuando logras transformar estos tres reposos en una experiencia unificada, te has dado cuenta del verdadero significado de "Sauḥ" (el mantra del Corazón) y automáticamente te conviertes en un Jīvanmukta o Liberado en vida. Felicitaciones por alcanzar la locura total, jeje. ¡Ah, sólo bromeo!

Kṣemarāja está ya por hablar de esta locu... eeh... de este estado de Jīvanmukta, ¡oh Dios mío! Dile a alguien que todo lo que te rodea es el resultado de un lanzamiento de Ti Mismo en Sat o Ser, y luego escríbeme desde el manicomio, jeje. Por eso es que, uno debería conservar sus labios sellados ante la gente que no puede entender estas cosas, ¿lo captas? Todos son el Ser pero existe un Drama divino y todos tienen un papel que jugar. Oh bien, puede que digas: "Mira a este tipo, nos está diciendo que mantengamos nuestros labios sellados mientras él le está diciendo a todos estos misterios". Hmmm, no se lo estoy diciendo a todos pues "no todos" llegarán a estas páginas. De hecho, aun si llegasen, no comprenderán apropiadamente. Sólo los que estén espiritualmente maduros entenderán el corazón de esta enseñanza. Además, estoy bien escondido en mi guarida, y en consecuencia nadie puede venir y llevarme al manicomio todavía. De esta forma, es como si mis labios estuviesen sellados... oh, soy tan astuto, jejeje. Bien, basta de bromas por ahora. Sigue leyendo, por favor Retorno52 .

 53 Un Jīvanmukta o Liberado en vida parece ser una persona ordinaria. No obstante, ha logrado ese estado sublime pues realmente conoce (es decir, comprende) y penetra (es decir, ingresa en los misterios) la Semilla del Corazón. En otras palabras, tiene pleno conocimiento del Corazón o Núcleo de la Más Alta Realidad. Sólo una persona así está verdaderamente iniciada, ya que la iniciación se relaciona esencialmente con una modificación del propio estado de conciencia y no con meros ritos. Aunque podría haber un cierto rito a veces, no es indispensable pues el proceso entero ocurre internamente, por así decir. Si el rito está allí pero el proceso interno no, el primero es totalmente inútil.

Posteriormente, cuando ese Jīvanmukta deja su cuerpo mortal, permanece como Paramaśivabhaṭṭāraka o el venerable Śiva Supremo. Y sobre ello no hay duda alguna Retorno53 .

al inicio


 Información adicional

Gabriel Pradīpaka

Este documento ha sido concebido por Gabriel Pradīpaka, uno de los dos fundadores de este sitio, y guru espiritual versado en idioma Sánscrito y filosofía Trika.

Para mayor información sobre Sánscrito, Yoga y Filosofía India; o si quieres hacerme algún comentario, preguntar algo o corregir algún error, siéntete libre de contactarnos: Ésta es nuestra dirección de correo.

Publica tu comentario

Para publicar un comentario, por favor regístrate o ingresa.