Sanskrit & Trika Shaivism (Español-Home)

¡Javascript está deshabilitado! ¡Revisa este enlace!


 Parātrīśikāvivaraṇa (Paratrishika Vivarana): Estrofas 3 a 4 - Parte 4 - Shaivismo No dual de Cachemira

Traducción Normal


 Introducción

El Parātrīśikāvivaraṇa continúa. Abhinavagupta termina de comentar sobre las estrofas 3 y 4 de la Parātrīśikā.

Ésta es la cuarta (final) parte del comentario sobre las estrofas 3-4.

Escribiré una "larga explicación global" debajo de la traducción misma, ya que si utilizo el sistema basado en "notas explicativas" individuales como es usual, habrá demasiadas notas como para ser práctico. Además, programar tantas notas explicativas, una por una, consumiría muchísimo tiempo también. ¡Con esta "larga explicación global" me esforzaré en hacer que este texto sea tan entendible para el lector promedio como me sea posible!

El Sánscrito de Abhinavagupta estará en color verde oscuro. A su vez, dentro de la transliteración, los comentarios de Abhinavagupta aparecerán en negro. Asimismo, dentro de la traducción, el comentario de Abhinavagupta (o sea, el Vivaraṇa) contendrá palabras tanto en color negro como en rojo.

Lee el Parātrīśikāvivaraṇa y experimenta Supremo Ānanda o Divina Bienaventuranza, querido Śiva.

Importante: Todo lo que está entre paréntesis y en cursiva dentro de la traducción ha sido agregado por mí para completar el sentido de una determinada frase u oración. A su vez, todo lo que está entre doble guión (--...--) constituye adicional información aclaratoria también agregada por mí.

al inicio


 Estrofas 3-4 (Cuarta parte del comentario)

यद्वा सति सद्रूपे यस्यति यत्नं करोति क्रियाशक्तिप्राणत्वात्तत् सद्य इति क्विपि नपुंसकनिर्देशः। सद्यदिति केचिद् गुरवः पठन्ति। तदुक्तं श्रीसिद्धसन्ताने

प्रकाशमानाभासैव यद्भूतिस्तत्सदेव हि।

इति। श्रीस्पन्देऽपि

... तदस्ति परमार्थतः।

इति। श्रीसोमानन्दपादैरपि

यत्सत्तत्परमार्थो हि प्रमार्थो हि परमार्थस्ततः शिवः।

इति स्वरूपमुक्तम्। तदुक्तम्

यः सर्वं...

इति। अस्यैव क्रियाशक्तिप्रसरं निरूपयति कौलिकसिद्धिदमिति कौलिकं यद् व्याख्यातं तस्य सिद्धिस्तथात्वदार्ढ्यं तद् यतो भवति तत्र हि परमार्थप्रमातरि सकलं कुलाकुलादि तथा भवति यत्र प्रतीयमानं सर्वं तथात्वदार्ढ्यं भजते। तदुक्तम्

... परात्परतरं त्रिकम्।

इति। अन्यत्रापि

वेदाच्छैवं ततो वामं ततो दक्षं ततः कुलम्।
ततो मतं ततश्चापि त्रिकं सर्वोत्तमं परम्॥

इति। श्रीनिशाचारेऽपि

वाममार्गाभिषिक्तोऽपि दैशिकः परतत्त्ववित्।
संस्कार्यो भैरवे सोऽपि कुले कौले त्रिकेऽपि सः॥

इति। श्रीसर्वाचारेऽपि

वाममार्गाभिषिक्तोऽपि दैशिकः परतत्त्ववित्।
क्रमाद्भैरवतन्त्रेषु पुनः संस्कारमर्हति॥

इति। क्रमश्चास्यैष एव यत् सर्वलोकवेदसिद्धान्तवामदक्षिणकुलमतभूमिषु परमार्थप्रमातृभाव इति। यथोक्तम्

यश्च सर्वमयो नित्यं तस्मै सर्वात्मने नमः।

इति। तदेवानुत्तरमेतत्सर्वं गर्भीकृत्योक्तं निजविवृतौ सोमानन्दपादैः किंबहुना सर्वमेवानुत्तरमनुत्तरत्वादिति। अयं तात्पर्यार्थः —

इतीदृग् व्याख्यानं त्यक्त्वा यद् अन्यैर्व्याख्यातं तत्प्रदर्शनं दूषणम्। यद्यपि पदवाक्यसंस्कारविहीनैः सह व्रीडावहा गोष्ठी कृता भवति तथापि सचेतसोऽनुत्तरमवबोधयितुं तद् एकवारं तावल्लिख्यते — अनुत्तरमित्यादिना सार्धेन श्लोकेन शिवविषयः प्रश्नः। हृदयस्थेत्यादिना श्लोकेन शक्तिविषयः। तथा शृणु देवीत्यत्र प्रतिवचनग्रन्थ उत्तरस्याप्यनुत्तरमिति तत्रार्थ उत्तरं च शृण्वनुत्तरं चेति। अत्र यद्येषा त्रिकार्थाभिप्रायेण व्याख्या तन् नरविषयतृतीयप्रश्नप्रसङ्गः। अथ तु यामलाभिप्रायेण तत्रापि न द्वे वस्तुनी शिवशक्त्यात्मके यामलमुच्यते येन पृथक् प्रश्नविषयतोपपत्तिरथशब्दार्थश्च न सङ्गच्छते — स हि सजातीयनिश्चयानन्तर्यवृत्तिरुत्तरस्वरूपावधारणमन्तरेण चानुत्तरविषयस्यैकप्रश्नस्यानुपपत्तिः। तथाहि केषुचिद् वृद्धपुस्तकेष्वीदृक् श्लोकान्तरं दृश्यते

श्रुतं देव महाज्ञानं त्रिकाख्यं परमेश्वर।
उत्तरं च तथा ज्ञानं त्वत्प्रसादावधारितं॥

इति। तस्मात् श्रीसोमानन्दपादनिरूपितव्याख्यानुसारेणैव यद् गुरवः समादिक्षन् तदेव सर्वस्य करोति शिवम्।

इत्यसंस्कृतदुर्व्याख्यातामसोन्मूलनव्रतः।
षडर्धशासनापूतहृदम्बुजविकासकः॥
संस्त्यानानन्तपाशौघविलापनलसद्रुचिः।
दीप्तोऽभिनवगुप्तेन व्याख्याभानुः प्रकाशितः॥

एवं यतोऽयं कौलिको विधिः प्रभवति यत्र च प्रतिष्ठापदवीं भजते यन्मयं चेदं कौलिकं तदेवानुत्त्तरमित्युक्तम्। तत्र कस्तावत् कौलिको विधिः कथं चास्य प्रसरोऽनुत्तरात् कथं चात्रैवास्य प्रतिष्ठा कथं चानुत्तरैकरूपत्वं यच्चोक्तं — उत्तरस्याप्यनुत्तरमिति तत् सर्वं युक्त्यागमस्वसंवेदननिष्कर्षणतत्त्वावबोधावाप्तविमर्शनिपुणान् शिष्यान् प्रति वितत्य निर्णिनीषुर्भगवान् प्रस्तौति ग्रन्थान्तरमेतावद्दृढोपदेशनिर्दलितभेदाभिमानविकल्पानल्पसंस्काराणं तु सर्वमेतावतैव अनुत्तरं कथमित्यादिसार्धश्लोकयुगलनिगमितेन प्रश्नेन शृणु देवि इत्यादिना सार्धश्लोकनिर्णीतेन चोत्तरेणानुत्तरपदप्राप्तिवशाविष्टजीवन्मुक्तभावानां कृतकृत्यता। अतस्तावन्मात्र एव दृढप्रतिपत्तिपवित्रीकृतैर्विश्रमणीयम् — इत्युद्भुजाः फूत्कुर्मः। तदनुत्तरपरभैरवपदविमलदर्पणान्तर्निविष्टकौलिकपदप्रविविक्तये ग्रन्थान्तरमवतरतीत्युक्तम्॥४॥

Yadvā sati sadrūpe yasyati yatnaṁ karoti kriyāśaktiprāṇatvāttat sadya iti kvipi napuṁsakanirdeśaḥ| Sadyaditi kecid guravaḥ paṭhanti| Taduktaṁ śrīsiddhasantāne

Prakāśamānābhāsaiva yadbhūtistatsadeva hi|

iti| Śrīspande'pi

... Tadasti paramārthataḥ|

iti| Śrīsomānandapādairapi

Yatsattatparamārtho hi pramārtho hi paramārthastataḥ śivaḥ|

iti svarūpamuktam| Taduktam

Yaḥ sarvaṁ...

iti| Asyaiva kriyāśaktiprasaraṁ nirūpayati kaulikasiddhidamiti kaulikaṁ yad vyākhyātaṁ tasya siddhistathātvadārḍhyaṁ tad yato bhavati tatra hi paramārthapramātari sakalaṁ kulākulādi tathā bhavati yatra pratīyamānaṁ sarvaṁ tathātvadārḍhyaṁ bhajate| Taduktam

... parātparataraṁ trikam|

iti| Anyatrāpi

Vedācchaivaṁ tato vāmaṁ tato dakṣaṁ tataḥ kulam|
Tato mataṁ tataścāpi trikaṁ sarvottamaṁ param||

iti| Śrīniśācāre'pi

Vāmamārgābhiṣikto'pi daiśikaḥ paratattvavit|
Saṁskāryo bhairave so'pi kule kaule trike'pi saḥ||

iti| Śrīsarvācāre'pi

Vāmamārgābhiṣikto'pi daiśikaḥ paratattvavit|
Kramādbhairavatantreṣu punaḥ saṁskāramarhati||

iti| Kramaścāsyaiṣa eva yat sarvalokavedasiddhāntavāmadakṣiṇakulamatabhūmiṣu paramārthapramātṛbhāva iti| Yathoktam

Yaśca sarvamayo nityaṁ tasmai sarvātmane namaḥ|

iti| Tadevānuttarametatsarvaṁ garbhīkṛtyoktaṁ nijavivṛtau somānandapādaiḥ kiṁbahunā sarvamevānuttaramanuttaratvāditi| Ayaṁ tātparyārthaḥ —

Itīdṛg vyākhyānaṁ tyaktvā yad anyairvyākhyātaṁ tatpradarśanaṁ dūṣaṇam| Yadyapi padavākyasaṁskāravihīnaiḥ saha vrīḍāvahā goṣṭhī kṛtā bhavati tathāpi sacetaso'nuttaramavabodhayituṁ tad ekavāraṁ tāvallikhyate — Anuttaramityādinā sārdhena ślokena śivaviṣayaḥ praśnaḥ| Hṛdayasthetyādinā ślokena śaktiviṣayaḥ| Tathā śṛṇu devītyatra prativacanagrantha uttarasyāpyanuttaramiti tatrārtha uttaraṁ ca śṛṇvanuttaraṁ ceti| Atra yadyeṣā trikārthābhiprāyeṇa vyākhyā tan naraviṣayatṛtīyapraśnaprasaṅgaḥ| Atha tu yāmalābhiprāyeṇa tatrāpi na dve vastunī śivaśaktyātmake yāmalamucyate yena pṛthak praśnaviṣayatopapattirathaśabdārthaśca na saṅgacchate — Sa hi sajātīyaniścayānantaryavṛttiruttarasvarūpāvadhāraṇamantareṇa cānuttaraviṣayasyaikapraśnasyānupapattiḥ| Tathāhi keṣucid vṛddhapustakeṣvīdṛk ślokāntaraṁ dṛśyate

Śrutaṁ deva mahājñānaṁ trikākhyaṁ parameśvara|
Uttaraṁ ca tathā jñānaṁ tvatprasādāvadhāritaṁ||

iti| Tasmāt śrīsomānandapādanirūpitavyākhyānusāreṇaiva yad guravaḥ samādikṣan tadeva sarvasya karoti śivam|

Ityasaṁskṛtadurvyākhyātāmasonmūlanavrataḥ|
Ṣaḍardhaśāsanāpūtahṛdambujavikāsakaḥ||
Saṁstyānānantapāśaughavilāpanalasadruciḥ|
Dīpto'bhinavaguptena vyākhyābhānuḥ prakāśitaḥ||

Evaṁ yato'yaṁ kauliko vidhiḥ prabhavati yatra ca pratiṣṭhāpadavīṁ bhajate yanmayaṁ cedaṁ kaulikaṁ tadevānutttaramityuktam| Tatra kastāvat kauliko vidhiḥ kathaṁ cāsya prasaro'nuttarāt kathaṁ cātraivāsya pratiṣṭhā kathaṁ cānuttaraikarūpatvaṁ yaccoktaṁ — Uttarasyāpyanuttaramiti tat sarvaṁ yuktyāgamasvasaṁvedananiṣkarṣaṇatattvāvabodhāvāptavimarśanipuṇān śiṣyān prati vitatya nirṇinīṣurbhagavān prastauti granthāntarametāvaddṛḍhopadeśanirdalitabhedābhimānavikalpānalpasaṁskārāṇaṁ tu sarvametāvataiva anuttaraṁ kathamityādisārdhaślokayugalanigamitena praśnena śṛṇu devi ityādinā sārdhaślokanirṇītena cottareṇānuttarapadaprāptivaśāviṣṭajīvanmuktabhāvānāṁ kṛtakṛtyatā| Atastāvanmātra eva dṛḍhapratipattipavitrīkṛtairviśramaṇīyam — Ityudbhujāḥ phūtkurmaḥ| Tadanuttaraparabhairavapadavimaladarpaṇāntarniviṣṭakaulikapadapraviviktaye granthāntaramavataratītyuktam||4||


2) O (yad vā) "sadyas" (sadyaḥ iti) es Eso (tad) (que,) cuando está en Su verdadera naturaleza como Sat --lit. Existente-- (sati sat-rūpe), se esfuerza (yasyati), (es decir,) hace (karoti) un esfuerzo (yatnam) ya que es la Vida (prāṇatvāt) del Poder (śakti) de Acción (kriyā). (Y) cuando (se agrega) el sufijo "kvip" (kvipi) (hay) indicaciónn (nirdeśaḥ) (de que "sadyas" está en) género neutro (napuṁsaka).

Algunos (kecid) Guru-s (guravaḥ) leen (paṭhanti) "sat-yat" (sat-yad iti) (también).

Esa (mismísima verdad) (tad) se dijo (uktam) en el venerable Siddhasantāna (śrī-siddhasantāne):

"(Es) indudablemente (eva hi) Sat (sat) Eso (tad) cuyo Power (yad-bhūtiḥ) brilla como las manifestaciones --las cosas de las cuales se compone el universo-- (prakāśamāna-ābhāsā eva... iti)".

En las venerables Spandakārikā-s (śrī-spande) (se mencionó) también (la misma verdad) (api):

"... eso (tad) es (asti), en el más alto sentido (paramārthatas... iti), (el principio del Spanda)".

La naturaleza esencial (del Señor Śiva) (svarūpam) también (fue) (api) expresada (uktam) por el reverenciado Somānanda (śrī-somānanda-pādaiḥ) (mediante la siguiente declaración:)

"Eso (tad) que (yad) (es) Sat (sat) (constituye) la Más Alta Realidad (parama-arthaḥ) (y) en consecuencia (tatas) (esta) Más Alta Realidad (parama-arthaḥ) (es) Śiva (śivaḥ... iti)".

(A) esa (mismísima enseñanza) (tad) se la describe (uktam) (aquí también:)

"El que (yaḥ) (es) todo (sarvam... iti)".

(Ahora, Abhinavagupta analizará la expresión "kaulikasiddhidam" que aparece en la estrofa 4:)

(Śiva --el Señor Bhairava--) define (nirūpayati) la expansión (prasaram) de Su (asya eva) Poder (śakti) de Acción (kriyā) (por medio de la frase:) "kaulikasiddhidam" (kaulika-siddhi-dam iti). La "siddhi" --lit. cumplimiento, realización, logro-- (siddhiḥ) de ese (tasya) "kaulika" --o sea, Anuttara, cuya esencia es Śiva and Śakti-- (kaulikam) que (yad) (ya) se ha explicado (vyākhyātam) es (bhavati) eso (tad) mediante lo cual (yatas) existe firmeza (dārḍhyam) de tal condición --del Estado de Anuttara-- (tathātva). (¿Por qué?) Porque (hi) en ese Experimentador de la Más Alta Realidad --a saber, Śiva-- (tatra... parama-artha-pramātari) todo (sakalam) lo que es Kula, Akula, etc. (kula-akula-ādi) se vuelve (bhavati) así (tathā), (es decir, Anuttara,) en donde (yatra) todo (sarvam) lo que se está percibiendo (pratīyamānam) comparte (bhajate) la firmeza (dārḍhyam) de tal condición --a saber, el Estado de Anuttara-- (tathātva).

Esa (misma instrucción) (tad) se declaró (uktam) (aquí:)

"El Trika (trikam) es más elevado (parataram) que lo más elevado (parāt... iti).

Asimismo (api), en otro sitio (anyatra) (se enseña que:)

"El Śaivasiddhānta (śaivam) (es) más elevado (param) que el sistema védico (vedāt), el sendero de la mano izquierda (vāmam) (es más elevado) que eso --que el Śaivasiddhānta-- (tatas), el sendero de la mano derecha (dakṣam) (es más elevado) que eso --que el sendero de la mano izquierda-- (tatas), la escuela Kula (kulam) (es más elevada) que eso --que el sendero de la mano derecha-- (tatas), el sistema Mata (matam) (es más elevado) que eso --que la escuela Kula-- (tatas), y (ca) el Trika (trikam) (es) inclusive (api) (más elevado) que eso --que el sistema Mata-- (tatas). (De esta manera, el Trika es) el mejor de todos (sarva-uttamam... iti)".

En el venerable Niśācāra (śrī-niśācāre) (existe) también (api) (una referencia similar hacia el Trika:)

"El conocedor (vit... saḥ... saḥ) del Principio (tattva) Supremo (para) que ha sido consagrado (abhiṣiktaḥ) como maestro espiritual (daiśikaḥ) en el sendero de la mano izquierda (vāma-mārga), tienen también que ser consagrado con las ceremonias necesarias (saṁskāryaḥ) en la doctrina de Bhairava (bhairave) al igual que (api) en (las doctrinas) Kula (kule), Kaula (kaule) (y) Trika (trike... iti)".

En el venerable Sarvācāra (śrī-sarvācāre) (se afirma) también (api) (algo similar con respecto al Trika:)

"Se requiere que (arhati) el conocedor (vit) del Principio (para) Supremo (tattva) que ha sido consagrado (abhiṣiktaḥ) como maestro espiritual (daiśikaḥ) en el sendero de la mano izquierda (vāma-mārga) (atraviese) nuevamente (punar) la ceremonia (de consagración) (saṁskāram) con referencia a los Bhairavatantra-s (bhairava-tantreṣu) de modo paulatino (kramāt... iti)".

Solamente (eva) éste (eṣaḥ) (es) Su (asya) método (kramaḥ ca), es decir (yad), "(el método en el que) el Estado (bhāvaḥ) de Conocedor o Experimentador (pramātṛ) de la Más Alta Realidad (parama-artha) (reside) en todas las etapas (sarva... bhūmiṣu), (ya sea) de vida ordinaria (loka), Veda (veda), Śaivasiddhānta (siddhānta), sendero de la mano izquierda (vāma), sendero de la mano derecha (dakṣiṇa), Kula (kula) (y) Mata (mata... iti)".

Como (yathā) se ha dicho (uktam):

"Salutación (namaḥ) al Ser (tasmai... ātmane) de todo (sarva), que (yaḥ ca) constantemente (nityam) es todo (sarva-mayaḥ... iti)".

Esa (tad) misma (eva) (Realidad es) enteramente (sarvam) este (etad) Anuttara (anuttaram). Después de haber concebido (a tal Realidad de esa manera) (garbhī-kṛtya), (lo que sigue) fue declarado (uktam) por el muy venerable Somānanda (somānanda-pādaiḥ) en su propio comentario (sobre la Parātrīśikā) (nijavivṛtau): "¿Que ocasión hay para mucha charla (kiṁbahunā)? Todo (sarvam) (es) únicamente (eva) Anuttara (anuttaram) puesto que es Anuttara (anuttaratvāt iti)".

Éste (ayam) (es) el significado (tātparya-arthaḥ). Así (iti), el acto de mostrar (tad-pradarśana) lo que (yad) ha sido expuesto (vyākhyātam) por otros (anyaiḥ) tras dejar a un lado (tyaktvā) tal (īdṛk) explicación (vyākhyānam) (sería) una falta (dūṣaṇam).

Aunque (yadi api) realizar una reunión (para dialogar) (goṣṭhī kṛtā bhavati) con (saha) (gente que) carece de (vihīnaiḥ) (conocimiento sobre) gramática (pada), lógica (vākya) (e) impresiones residuales (dejadas por una experiencia directa) (saṁskāra) (sería) muy vergonzoso (vrīḍāvahā), aún así (tathā api), para informar (avabodhayitum) a las personas inteligentes (sacetasas) acerca de Anuttara (anuttaram), se escribe (likhyate) esa (clase de material) (tad) ahora (tāvat) sólo una vez (ekavāram):

"Mediante las (palabras) 'Anuttara', etc. (anuttaram iti-ādinā), la pregunta (praśnaḥ) que está en la esfera (viṣayaḥ) de Śiva (śiva) (ha sido hecha) a través de una estrofa y media --estrofas 1 y 1 ½-- (sa-ardhena ślokena). Por medio de (la frase 'el Poder que) reside en el Corazón', etc. --en la estrofa 2-- (hṛdaya-sthā iti-ādinā), (la pregunta) que está en la esfera (viṣayaḥ) de Śakti (śakti) (ha sido realizada) a través de una estrofa --la estrofa 2 misma-- (ślokena). Similarmente (tathā), en esta (porción del) libro que contiene la respuesta (atra prativacana-granthe), (o sea, en la estrofa 3 donde uno lee) 'Escucha (śṛṇu), oh Diosa (devi iti)' (y) 'a Anuttara (anuttaram) incluso (api) de uttara (uttarasya... iti)', el significado (arthaḥ) ahí (tatra) (sería) 'Escucha (śṛṇu) acerca (tanto) de uttara --la expansión de Śakti-- (uttaram) como (ca) de Anuttara --la expansión de Śiva-- (anuttaram... iti)'".

Si (yadi) esta (eṣā) explicación (vyākhyā) (se planteó) aquí (atra) con el propósito (abhiprāyeṇa) de (mostrar) el significado (artha) (dado) según el sistema Trika (trika), entonces (tad) existe la contingencia (prasaṅgaḥ) de una tercera (tṛtīya) pregunta (faltante) (praśna) cuya esfera (viṣaya) es "nara" (nara). Pero (atha), (si tal explicación se planteó) desde el concepto (abhiprāyeṇa) de "yāmala" --lit. un par-- (yāmala), aún (api) en ese caso (tatra) se dice que (ucyate) no hay ningún (na) par (yāmalam) constituido por dos realidades (dve vastunī) (denominadas) Śiva y Śakti (śiva-śakti-ātmake) de modo que (yena) no existe ninguna (na) posibilidad aceptable (upapattiḥ) de (dos) esferas (viṣayatā) separadas (pṛthak) para (hacer dos) preguntas (praśna). Asimismo (ca), el significado (arthaḥ) de la palabra (śabda) "atha" --que aparece en la próxima estrofa 5-- (atha) no (na) armonizaría (saṅgacchate) (con la interpretación que se mencionó arriba), porque (hi) él --el significado de la palabra "atha"-- (saḥ) se utiliza en el sentido particular (vṛttiḥ) de inmediata secuencia o sucesión (ānantarya) de determinaciones (niścaya) de la misma clase (sajātīya). Es inadmisible e imposible (anupapattiḥ) una pregunta (eka-praśnasya) sobre la esfera (viṣayasya) de "Anuttara" (anuttara) que carezca (antareṇa) (de una) determinación (previa) (avadhāraṇam) de la naturaleza esencial (sva-rūpa) de "uttara" (uttara... ca).

Por ejemplo (tathāhi), en algunos viejos libros (keṣucid vṛddha-pustakeṣu) se ve (dṛśyate) tal (īdṛk) tipo peculiar (antaram) de estrofas (śloka):

"Oh Dios (deva), (he) oído (śrutam) el Gran (mahā) Conocimiento (jñānam) llamado (ākhyam) Trika (trika), y (ca) de igual forma (tathā), oh Señor Supremo (parama-īśvara), (he) recibido (avadhāritam) conocimiento (jñānam) acerca de 'uttara' (uttara) a través de Tu Favor (tvat-prasāda... iti)".

Por lo tanto (tasmāt), sólo (eva) eso (tad) que (yad) los Guru-s (guravaḥ) declararon (samādikṣan) en concordancia con (anusāreṇa eva) la explicación (vyākhyā) definida (nirūpita) por el muy venerable Somānanda (śrī-somānanda-pāda) le hace (karoti) bien (śivam) a todos (sarvasya).

"De este modo (iti), (esta) resplandeciente (dīptaḥ) explicación que es como el Sol (vyākhyā-bhānuḥ) ha sido revelada (prakāśitaḥ) por Abhinavagupta (abhinavaguptena). (Tal explicación) tiene el firme propósito (vrataḥ) de erradicar (unmūlana) la oscuridad (tāmasa) de las malas (dus) explicaciones (vyākhyā) que no están (debidamente) pulidas (asaṁskṛta). (Asimismo, ella) abre (vikāsakaḥ) el loto del corazón (hṛd-ambuja) que no fue (todavía) purificado (apūta) por la disciplina (śāsana) del Trika (ṣaḍ-ardha), (y) su destellante (lasat) esplendor (ruciḥ) derrite (vilāpana) la coagulada (saṁstyāna) corriente (ogha) de interminables (ananta) nudos corredizos --es decir, ataduras-- (pāśa)".

De esta forma (evam), se dice que (uktam) es "Anuttara" (anuttaram iti) Eso (tad eva) desde lo cual (yatas) este (ayam) modo (vidhiḥ) cuya esencia es Kula --Śakti-- y Akula --Śiva-- (kaulikaḥ) surge (prabhavati), en lo cual (yatra) permanece (pratiṣṭhā-padavīm bhajate) y (ca... ca) del cual (yad) se compone (mayam) esto (mayam) cuya esencia es Kula --Śakti-- y Akula --Śiva-- (kaulikam).

Entonces (tatra), ¿qué (kaḥ) (es) realmente (tāvat) el modo (vidhiḥ) cuya esencia es Kula --Śakti-- y Akula --Śiva-- (kaulikaḥ)? ¿Cómo (katham) (es) su (asya) expansión (prasaraḥ) desde Anuttara (anuttarāt)? ¿Cómo (katham) (es) su (asya) permanencia (pratiṣṭhā) en Ello --en Anuttara-- (atra) únicamente (eva)? ¿Y (ca... ca... ca) cómo (katham) (es esto) la única forma (eka-rūpatvam) de Anuttara (anuttara)? Asimismo (ca), como (yad) se ha establecido (uktam) (en la estrofa 3:) "(Escucha, oh Diosa que eres grandemente afortunada,) a Anuttara (anuttaram) incluso (api) de uttara (uttarasya... iti)". Desplegando y desarrollando (vitatya) todo (sarvam) eso (tad) --en definitiva, los temas antedichos-- para (prati) los discípulos (śiṣyān) que se han tornado diestros (nipuṇān) tras adquirir conciencia --un darse cuenta-- (avāpta-vimarśa) del Conocimiento (avabodha) acerca del Principio (Supremo) (tattva), (siendo) la esencia (de su logro) (niṣkarṣaṇa) el razonamiento (correcto) (yukti), la escritura revelada (āgama) (y) la percepción personal --su experiencia directa-- (sva-saṁvedana), el Afortunado --el Señor-- (bhagavān) propone (prastauti) los contenidos (de la porción posterior) (antaram) del (presente) libro (grantha) con el deseo de investigar y determinar (profundamente en lo referente a tales tópicos) (nirṇinīṣuḥ). Existe plenamente una condición de satisfacción (sarvam... kṛtakṛtyatā) por cierto (tu) para aquéllos cuyas numerosas impresiones residuales (analpa-saṁskārāṇam) derivadas de pensamientos (vikalpa) (basados en) concepciones (abhimāna) dualistas (bheda) han sido destruidas (nirdalita) por tan (etāvad) firme (dṛḍha) enseñanza (upadeśa) (y) que han logrado el estado (āviṣṭa... bhāvānām) de liberados en vida (jīvat-mukta), el cual está sujeto a (vaśa) la adquisición (prāpti) del Estado (pada) de Anuttara (anuttara). (¿Cómo se las arreglaron para alcanzar esa condición de satisfacción?) Mediante (la porción de texto de la Parātrīśikā) cuya extensión es ésta (etāvatā eva): La pregunta (praśnena) que comienza con (ādi) "¿cómo (katham) Anuttara... (anuttaram... iti)?" --en la estrofa 1-- (y) comprende (nigamitena) dos estrofas y media (sa-ardha-śloka-yugala) --en suma, las estrofas 1, 1 ½ y 2--, junto con (ca) la respuesta (uttareṇa) que empieza con (ādinā) "Escucha (śṛṇu), oh Diosa (devi... iti)" --en la estrofa 3-- (y termina en) una definida determinación (nirṇītena) (que abarca) una estrofa y media (sa-ardha-śloka) --estrofas 3 y 4--.

Por esta razón (atas), proclamo a viva voz (phūt-kurmaḥ) con brazos alzados (ut-bhujāḥ) que tanto (tāvat) solamente (mātraḥ eva) --es decir, tal cantidad y calidad de enseñanzas dadas en las primeras cuatro estrofas-- (recibido) por los que han sido purificados (pavitrī-kṛtaiḥ) a través de una firme (dṛḍha) convicción (pratipatti) equivale a un reposo (viśramaṇīyam).

(Ahora,) se dice así (iti-uktam): Los contenidos (de la porción posterior) (antaram) del (presente) libro (grantha) descienden (avatarati) para el discernimiento (praviviktaye) del estado (pada) "kaulika" (pada) que reside (niviṣṭa) en (antar) el impecable (vimala) Espejo (darpaṇa) (conocido como) el Estado (para) del Supremo (para) Bhairava (bhairava) que es ese (tad) (mismísimo) Anuttara (anuttara).

[De esta manera, Abhinavagupta cierra la sección "Bimba" o "Espejo" de la escritura, la cual trató sobre la Naturaleza Real de las cosas, y ahora él abre la sección "Pratibimba" --Reflejo-- de la escritura, en la cual se va a estudiar todo lo que se refleja en ese Espejo de la Conciencia. La sección "Bimba" tiene que ver con un retiro hacia la propia naturaleza esencial, en tanto que la "Pratibimba" tiene que ver con la manifestación o expansión de la Conciencia en la forma del universo]||4||.


Aún sin una larga explicación global

al inicio


 Información adicional

Gabriel Pradīpaka

Este documento ha sido concebido por Gabriel Pradīpaka, uno de los dos fundadores de este sitio, y guru espiritual versado en idioma Sánscrito y filosofía Trika.

Para mayor información sobre Sánscrito, Yoga y Filosofía India; o si quieres hacerme algún comentario, preguntar algo o corregir algún error, siéntete libre de contactarnos: Ésta es nuestra dirección de correo.



Regresa a Estrofas 3 a 4 - Parte 3 Top  Sigue leyendo Estrofas 5 a 8 - Parte 1