Sanskrit & Trika Shaivism (English-Home)

JavaScript is disabled! Check this link!


 Aṣṭādhyāyī

Chapter 6


 Introduction

This is the sixth chapter out of eight chapters Aṣṭādhyāyī consists of.

This work was written by the greatest Sanskrit grammarian of all time: Pāṇini, who lived about 500BCE in India.

This Aṣṭādhyāyī contains the entire set of rules controlling Sanskrit grammar. It is required reading for all Sanskrit scholars and also for those who want to go deep at Sanskrit grammar.

Now read Aṣṭādhyāyī and experience Supreme Delight.

Important: All that is in brackets and italicized within the translation has been added by me in order to complete the sense of a particular phrase or sentence. In turn, all that is between double hyphen (--...--) constitutes clarifying further information also added by me.

top


 Subchapter 1

६.१.१ एकाचो द्वे प्रथमस्य।

6.1.1 Ekāco dve prathamasya|

Untranslated yet.


६.१.२ अजादेर्द्वितीयस्य।

6.1.2 Ajāderdvitīyasya|

Untranslated yet.


६.१.३ न न्द्राः संयोगादयः।

6.1.3 Na ndrāḥ saṁyogādayaḥ|

Untranslated yet.


६.१.४ पूर्वोऽभ्यासः।

6.1.4 Pūrvo'bhyāsaḥ|

Untranslated yet.


६.१.५ उभे अभ्यस्तम्।

6.1.5 Ubhe abhyastam|

Untranslated yet.


६.१.६ जक्षित्यादयः षट्।

6.1.6 Jakṣityādayaḥ ṣaṭ|

Untranslated yet.


६.१.७ तुजादीनां दीर्घोऽभ्यासस्य।

6.1.7 Tujādīnāṁ dīrgho'bhyāsasya|

Untranslated yet.


६.१.८ लिटि धातोरनभ्यासस्य।

6.1.8 Liṭi dhātoranabhyāsasya|

Untranslated yet.


६.१.९ सन्यङोः।

6.1.9 Sanyaṅoḥ|

Untranslated yet.


६.१.१० श्लौ।

6.1.10 Ślau|

Untranslated yet.


६.१.११ चङि।

6.1.11 Caṅi|

Untranslated yet.


६.१.१२ दाश्वान् साह्वान् मीढ्वांश्च।

6.1.12 Dāśvān sāhvān mīḍhvāṁśca|

Untranslated yet.


६.१.१३ ष्यङः सम्प्रसारणं पुत्रपत्योस्तत्पुरुषे।

6.1.13 Ṣyaṅaḥ samprasāraṇaṁ putrapatyostatpuruṣe|

Untranslated yet.


६.१.१४ बन्धुनि बहुव्रीहौ।

6.1.14 Bandhuni bahuvrīhau|

Untranslated yet.


६.१.१५ वचिस्वपियजादिनां किति।

6.1.15 Vacisvapiyajādināṁ kiti|

Untranslated yet.


६.१.१६ ग्रहिज्यावयिव्यधिवष्टिविचतिवृश्चतिपृच्छतिभृज्जतीनां ङिति च।

6.1.16 Grahijyāvayivyadhivaṣṭivicativṛścatipṛcchatibhṛjjatīnāṁ ṅiti ca|

Untranslated yet.


६.१.१७ लिट्यभ्यासस्योभयेषाम्।

6.1.17 Liṭyabhyāsasyobhayeṣām|

Untranslated yet.


६.१.१८ स्वापेश्चङि।

6.1.18 Svāpeścaṅi|

Untranslated yet.


६.१.१९ स्वपिस्यमिव्येञां यङि।

6.1.19 Svapisyamivyeñāṁ yaṅi|

Untranslated yet.


६.१.२० न वशः।

6.1.20 Na vaśaḥ|

Untranslated yet.


६.१.२१ चायः की।

6.1.21 Cāyaḥ kī|

Untranslated yet.


६.१.२२ स्फायः स्फी निष्ठायाम्।

6.1.22 Sphāyaḥ sphī niṣṭhāyām|

Untranslated yet.


६.१.२३ स्त्यः प्रपूर्वस्य।

6.1.23 Styaḥ prapūrvasya|

Untranslated yet.


६.१.२४ द्रवमूर्तिस्पर्शयोः श्यः।

6.1.24 Dravamūrtisparśayoḥ śyaḥ|

Untranslated yet.


६.१.२५ प्रतेश्च।

6.1.25 Prateśca|

Untranslated yet.


६.१.२६ विभाषाऽभ्यवपूर्वस्य।

6.1.26 Vibhāṣā'bhyavapūrvasya|

Untranslated yet.


६.१.२७ शृतं पाके।

6.1.27 Śṛtaṁ pāke|

Untranslated yet.


६.१.२८ प्यायः पी।

6.1.28 Pyāyaḥ pī|

Untranslated yet.


६.१.२९ लिड्यङोश्च।

6.1.29 Liḍyaṅośca|

Untranslated yet.


६.१.३० विभाषा श्वेः।

6.1.30 Vibhāṣā śveḥ|

Untranslated yet.


६.१.३१ णौ च संश्चङोः।

6.1.31 Ṇau ca saṁścaṅoḥ|

Untranslated yet.


६.१.३२ ह्वः सम्प्रसारणम्।

6.1.32 Hvaḥ samprasāraṇam|

Untranslated yet.


६.१.३३ अभ्यस्तस्य च।

6.1.33 Abhyastasya ca|

Untranslated yet.


६.१.३४ बहुलं छन्दसि।

6.1.34 Bahulaṁ chandasi|

Untranslated yet.


६.१.३५ चायः की।

6.1.35 Cāyaḥ kī|

Untranslated yet.


६.१.३६ अपस्पृधेथामानृचुरानृहुश्चिच्युषेतित्याजश्राताःश्रितमाशीराशीर्त्तः।

6.1.36 Apaspṛdhethāmānṛcurānṛhuścicyuṣetityājaśrātāḥśritamāśīrāśīrttaḥ|

Untranslated yet.


६.१.३७ न सम्प्रसारणे सम्प्रसारणम्।

6.1.37 Na samprasāraṇe samprasāraṇam|

Untranslated yet.


६.१.३८ लिटि वयो यः।

6.1.38 Liṭi vayo yaḥ|

Untranslated yet.


६.१.३९ वश्चास्यान्यतरस्याम् किति।

6.1.39 Vaścāsyānyatarasyām kiti|

Untranslated yet.


६.१.४० वेञः।

6.1.40 Veñaḥ|

Untranslated yet.


६.१.४१ ल्यपि च।

6.1.41 Lyapi ca|

Untranslated yet.


६.१.४२ ज्यश्च।

6.1.42 Jyaśca|

Untranslated yet.


६.१.४३ व्यश्च।

6.1.43 Vyaśca|

Untranslated yet.


६.१.४४ विभाषा परेः।

6.1.44 Vibhāṣā pareḥ|

Untranslated yet.


६.१.४५ आदेच उपदेशेऽशिति।

6.1.45 Ādeca upadeśe'śiti|

Untranslated yet.


६.१.४६ न व्यो लिटि।

6.1.46 Na vyo liṭi|

Untranslated yet.


६.१.४७ स्फुरतिस्फुलत्योर्घञि।

6.1.47 Sphuratisphulatyorghañi|

Untranslated yet.


६.१.४८ क्रीङ्जीनां णौ।

6.1.48 Krīṅjīnāṁ ṇau|

Untranslated yet.


६.१.४९ सिध्यतेरपारलौकिके।

6.1.49 Sidhyaterapāralaukike|

Untranslated yet.


६.१.५० मीनातिमिनोतिदीङां ल्यपि च।

6.1.50 Mīnātiminotidīṅāṁ lyapi ca|

Untranslated yet.


६.१.५१ विभाषा लीयतेः।

6.1.51 Vibhāṣā līyateḥ|

Untranslated yet.


६.१.५२ खिदेश्छन्दसि।

6.1.52 Khideśchandasi|

Untranslated yet.


६.१.५३ अपगुरो णमुलि।

6.1.53 Apaguro ṇamuli|

Untranslated yet.


६.१.५४ चिस्फुरोर्णौ।

6.1.54 Cisphurorṇau|

Untranslated yet.


६.१.५५ प्रजने वीयतेः।

6.1.55 Prajane vīyateḥ|

Untranslated yet.


६.१.५६ बिभेतेर्हेतुभये।

6.1.56 Bibheterhetubhaye|

Untranslated yet.


६.१.५७ नित्यं स्मयतेः।

6.1.57 Nityaṁ smayateḥ|

Untranslated yet.


६.१.५८ सृजिदृशोर्झल्यमकिति।

6.1.58 Sṛjidṛśorjhalyamakiti|

Untranslated yet.


६.१.५९ अनुदात्तस्य चर्दुपधस्यान्यतरस्याम्।

6.1.59 Anudāttasya cardupadhasyānyatarasyām|

Untranslated yet.


६.१.६० शीर्षंश्छन्दसि।

6.1.60 Śīrṣaṁśchandasi|

Untranslated yet.


६.१.६१ ये च तद्धिते।

6.1.61 Ye ca taddhite|

Untranslated yet.


६.१.६२ अचि शीर्षः।

6.1.62 Aci śīrṣaḥ|

Untranslated yet.


६.१.६३ पद्दन्नोमाशृन्निशसन्यूषन्दोषन्यकञ्छकनुदन्नासञ्छस्प्रभृतिषु।

6.1.63 Paddannomāśṛnniśasanyūṣandoṣanyakañchakanudannāsañchasprabhṛtiṣu|

Untranslated yet.


६.१.६४ धात्वादेः षः सः।

6.1.64 Dhātvādeḥ ṣaḥ saḥ|

Untranslated yet.


६.१.६५ णो नः।

6.1.65 Ṇo naḥ|

Untranslated yet.


६.१.६६ लोपो व्योर्वलि।

6.1.66 Lopo vyorvali|

Untranslated yet.


६.१.६७ वेरपृक्तस्य।

6.1.67 Verapṛktasya|

Untranslated yet.


६.१.६८ हल्ङ्याब्भ्यो दीर्घात् सुतिस्यपृक्तं हल्।

6.1.68 Halṅyābbhyo dīrghāt sutisyapṛktaṁ hal|

Untranslated yet.


६.१.६९ एङ्ह्रस्वात् सम्बुद्धेः।

6.1.69 Eṅhrasvāt sambuddheḥ|

Untranslated yet.


६.१.७० शेश्छन्दसि बहुलम्।

6.1.70 Śeśchandasi bahulam|

Untranslated yet.


६.१.७१ ह्रस्वस्य पिति कृति तुक्।

6.1.71 Hrasvasya piti kṛti tuk|

Untranslated yet.


६.१.७२ संहितायाम्।

6.1.72 Saṁhitāyām|

Untranslated yet.


६.१.७३ छे च।

6.1.73 Che ca|

Untranslated yet.


६.१.७४ आङ्माङोश्च।

6.1.74 Āṅmāṅośca|

Untranslated yet.


६.१.७५ दीर्घात्।

6.1.75 Dīrghāt|

Untranslated yet.


६.१.७६ पदान्ताद्वा।

6.1.76 Padāntādvā|

Untranslated yet.


६.१.७७ इको यणचि।

6.1.77 Iko yaṇaci|

Untranslated yet.


६.१.७८ एचोऽयवायावः।

6.1.78 Eco'yavāyāvaḥ|

Untranslated yet.


६.१.७९ वान्तो यि प्रत्यये।

6.1.79 Vānto yi pratyaye|

Untranslated yet.


६.१.८० धातोस्तन्निमित्तस्यैव।

6.1.80 Dhātostannimittasyaiva|

Untranslated yet.


६.१.८१ क्षय्यजय्यौ शक्यार्थे।

6.1.81 Kṣayyajayyau śakyārthe|

Untranslated yet.


६.१.८२ क्रय्यस्तदर्थे।

6.1.82 Krayyastadarthe|

Untranslated yet.


६.१.८३ भय्यप्रवय्ये च च्छन्दसि।

6.1.83 Bhayyapravayye ca cchandasi|

Untranslated yet.


६.१.८४ एकः पूर्वपरयोः।

6.1.84 Ekaḥ pūrvaparayoḥ|

Untranslated yet.


६.१.८५ अन्तादिवच्च।

6.1.85 Antādivacca|

Untranslated yet.


६.१.८६ षत्वतुकोरसिद्धः।

6.1.86 Ṣatvatukorasiddhaḥ|

Untranslated yet.


६.१.८७ आद्गुणः।

6.1.87 Ādguṇaḥ|

Untranslated yet.


६.१.८८ वृद्धिरेचि।

6.1.88 Vṛddhireci|

Untranslated yet.


६.१.८९ एत्येधत्यूठ्सु।

6.1.89 Etyedhatyūṭhsu|

Untranslated yet.


६.१.९० आटश्च।

6.1.90 Āṭaśca|

Untranslated yet.


६.१.९१ उपसर्गादृति धातौ।

6.1.91 Upasargādṛti dhātau|

Untranslated yet.


६.१.९२ वा सुप्यापिशलेः।

6.1.92 Vā supyāpiśaleḥ|

Untranslated yet.


६.१.९३ ओतोऽम्शसोः।

6.1.93 Oto'mśasoḥ|

Untranslated yet.


६.१.९४ एङि पररूपम्।

6.1.94 Eṅi pararūpam|

Untranslated yet.


६.१.९५ ओमाङोश्च।

6.1.95 Omāṅośca|

Untranslated yet.


६.१.९६ उस्यपदान्तात्।

6.1.96 Usyapadāntāt|

Untranslated yet.


६.१.९७ अतो गुणे।

6.1.97 Ato guṇe|

Untranslated yet.


६.१.९८ अव्यक्तानुकरणस्यात इतौ।

6.1.98 Avyaktānukaraṇasyāta itau|

Untranslated yet.


६.१.९९ नाम्रेडितस्यान्त्यस्य तु वा।

6.1.99 Nāmreḍitasyāntyasya tu vā|

Untranslated yet.


६.१.१०० नित्यमाम्रेडिते डाचि।

6.1.100 Nityamāmreḍite ḍāci|

Untranslated yet.


६.१.१०१ अकः सवर्णे दीर्घः।

6.1.101 Akaḥ savarṇe dīrghaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१०२ प्रथमयोः पूर्वसवर्णः।

6.1.102 Prathamayoḥ pūrvasavarṇaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१०३ तस्माच्छसो नः पुंसि।

6.1.103 Tasmācchaso naḥ puṁsi|

Untranslated yet.


६.१.१०४ नादिचि।

6.1.104 Nādici|

Untranslated yet.


६.१.१०५ दीर्घाज्जसि च।

6.1.105 Dīrghājjasi ca|

Untranslated yet.


६.१.१०६ वा छन्दसि।

6.1.106 Vā chandasi|

Untranslated yet.


६.१.१०७ अमि पूर्वः।

6.1.107 Ami pūrvaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१०८ सम्प्रसारणाच्च।

6.1.108 Samprasāraṇācca|

Untranslated yet.


६.१.१०९ एङः पदान्तादति।

6.1.109 Eṅaḥ padāntādati|

Untranslated yet.


६.१.११० ङसिङसोश्च।

6.1.110 Ṅasiṅasośca|

Untranslated yet.


६.१.१११ ऋत उत्।

6.1.111 Ṛta ut|

Untranslated yet.


६.१.११२ ख्यत्यात् परस्य।

6.1.112 Khyatyāt parasya|

Untranslated yet.


६.१.११३ अतो रोरप्लुतादप्लुते।

6.1.113 Ato roraplutādaplute|

Untranslated yet.


६.१.११४ हशि च।

6.1.114 Haśi ca|

Untranslated yet.


६.१.११५ प्रकृत्याऽन्तःपादमव्यपरे।

6.1.115 Prakṛtyā'ntaḥpādamavyapare|

Untranslated yet.


६.१.११६ अव्यादवद्यादवक्रमुरव्रतायमवन्त्ववस्युषु च।

6.1.116 Avyādavadyādavakramuravratāyamavantvavasyuṣu ca|

Untranslated yet.


६.१.११७ यजुष्युरः।

6.1.117 Yajuṣyuraḥ|

Untranslated yet.


६.१.११८ आपोजुषाणोवृष्णोवर्षिष्ठेऽम्बेऽम्बालेऽम्बिकेपूर्वे।

6.1.118 Āpojuṣāṇovṛṣṇovarṣiṣṭhe'mbe'mbāle'mbikepūrve|

Untranslated yet.


६.१.११९ अङ्ग इत्यादौ च।

6.1.119 Aṅga ityādau ca|

Untranslated yet.


६.१.१२० अनुदात्ते च कुधपरे।

6.1.120 Anudātte ca kudhapare|

Untranslated yet.


६.१.१२१ अवपथासि च।

6.1.121 Avapathāsi ca|

Untranslated yet.


६.१.१२२ सर्वत्र विभाषा गोः।

6.1.122 Sarvatra vibhāṣā goḥ|

Untranslated yet.


६.१.१२३ अवङ् स्फोटायनस्य।

6.1.123 Avaṅ sphoṭāyanasya|

Untranslated yet.


६.१.१२४ इन्द्रे च (नित्यम्)।

6.1.124 Indre ca (nityam)|

Untranslated yet.


६.१.१२५ प्लुतप्रगृह्या अचि नित्यम्।

6.1.125 Plutapragṛhyā aci nityam|

Untranslated yet.


६.१.१२६ आङोऽनुनासिकश्छन्दसि।

6.1.126 Āṅo'nunāsikaśchandasi|

Untranslated yet.


६.१.१२७ इकोऽसवर्णे शाकल्यस्य ह्रस्वश्च।

6.1.127 Iko'savarṇe śākalyasya hrasvaśca|

Untranslated yet.


६.१.१२८ ऋत्यकः।

6.1.128 Ṛtyakaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१२९ अप्लुतवदुपस्थिते।

6.1.129 Aplutavadupasthite|

Untranslated yet.


६.१.१३० ई३ चाक्रवर्मणस्य।

6.1.130 Ī3 Cākravarmaṇasya|

Untranslated yet.


६.१.१३१ दिव उत्।

6.1.131 Diva ut|

Untranslated yet.


६.१.१३२ एतत्तदोः सुलोपोऽकोरनञ्समासे हलि।

6.1.132 Etattadoḥ sulopo'koranañsamāse hali|

Untranslated yet.


६.१.१३३ स्यश्छन्दसि बहुलम्।

6.1.133 Syaśchandasi bahulam|

Untranslated yet.


६.१.१३४ सोऽचि लोपे चेत् पादपूरणम्।

6.1.134 So'ci lope cet pādapūraṇam|

Untranslated yet.


६.१.१३५ सुट् कात् पूर्वः।

6.1.135 Suṭ kāt pūrvaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१३६ अडभ्यासव्यवायेऽपि।

6.1.136 Aḍabhyāsavyavāye'pi|

Untranslated yet.


६.१.१३७ सम्पर्युपेभ्यः करोतौ भूषणे।

6.1.137 Samparyupebhyaḥ karotau bhūṣaṇe|

Untranslated yet.


६.१.१३८ समवाये च।

6.1.138 Samavāye ca|

Untranslated yet.


६.१.१३९ उपात् प्रतियत्नवैकृतवाक्याध्याहारेषु।

6.1.139 Upāt pratiyatnavaikṛtavākyādhyāhāreṣu|

Untranslated yet.


६.१.१४० किरतौ लवने।

6.1.140 Kiratau lavane|

Untranslated yet.


६.१.१४१ हिंसायां प्रतेश्च।

6.1.141 Hiṁsāyāṁ prateśca|

Untranslated yet.


६.१.१४२ अपाच्चतुष्पाच्छकुनिष्वालेखने।

6.1.142 Apāccatuṣpācchakuniṣvālekhane|

Untranslated yet.


६.१.१४३ कुस्तुम्बुरूणि जातिः।

6.1.143 Kustumburūṇi jātiḥ|

Untranslated yet.


६.१.१४४ अपरस्पराः क्रियासातत्ये।

6.1.144 Aparasparāḥ kriyāsātatye|

Untranslated yet.


६.१.१४५ गोष्पदं सेवितासेवितप्रमाणेषु।

6.1.145 Goṣpadaṁ sevitāsevitapramāṇeṣu|

Untranslated yet.


६.१.१४६ आस्पदं प्रतिष्ठायाम्।

6.1.146 Āspadaṁ pratiṣṭhāyām|

Untranslated yet.


६.१.१४७ आश्चर्यमनित्ये।

6.1.147 Āścaryamanitye|

Untranslated yet.


६.१.१४८ वर्चस्केऽवस्करः।

6.1.148 Varcaske'vaskaraḥ|

Untranslated yet.


६.१.१४९ अपस्करो रथाङ्गम्।

6.1.149 Apaskaro rathāṅgam|

Untranslated yet.


६.१.१५० विष्किरः शकुनिर्विकरो वा।

6.1.150 Viṣkiraḥ śakunirvikaro vā|

Untranslated yet.


६.१.१५१ ह्रस्वाच्चन्द्रोत्तरपदे मन्त्रे।

6.1.151 Hrasvāccandrottarapade mantre|

Untranslated yet.


६.१.१५२ प्रतिष्कशश्च कशेः।

6.1.152 Pratiṣkaśaśca kaśeḥ|

Untranslated yet.


६.१.१५३ प्रस्कण्वहरिश्चन्द्रावृषी।

6.1.153 Praskaṇvahariścandrāvṛṣī|

Untranslated yet.


६.१.१५४ मस्करमस्करिणौ वेणुपरिव्राजकयोः।

6.1.154 Maskaramaskariṇau veṇuparivrājakayoḥ|

Untranslated yet.


६.१.१५५ कास्तीराजस्तुन्दे नगरे।

6.1.155 Kāstīrājastunde nagare|

Untranslated yet.


६.१.१५६ कारस्करो वृक्षः।

6.1.156 Kāraskaro vṛkṣaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१५७ पारस्करप्रभृतीनि च सञ्ज्ञायाम्।

6.1.157 Pāraskaraprabhṛtīni ca sañjñāyām|

Untranslated yet.


६.१.१५८ अनुदात्तं पदमेकवर्जम्।

6.1.158 Anudāttaṁ padamekavarjam|

Untranslated yet.


६.१.१५९ कर्षात्वतो घञोऽन्त उदात्तः।

6.1.159 Karṣātvato ghaño'nta udāttaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१६० उञ्छादीनां च।

6.1.160 Uñchādīnāṁ ca|

Untranslated yet.


६.१.१६१ अनुदात्तस्य च यत्रोदात्तलोपः।

6.1.161 Anudāttasya ca yatrodāttalopaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१६२ धातोः।

6.1.162 Dhātoḥ|

Untranslated yet.


६.१.१६३ चितः।

6.1.163 Citaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१६४ तद्धितस्य।

6.1.164 Taddhitasya|

Untranslated yet.


६.१.१६५ कितः।

6.1.165 Kitaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१६६ तिसृभ्यो जसः।

6.1.166 Tisṛbhyo jasaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१६७ चतुरः शसि।

6.1.167 Caturaḥ śasi|

Untranslated yet.


६.१.१६८ सावेकाचस्तृतीयाऽऽदिविभक्तिः।

6.1.168 Sāvekācastṛtīyā''divibhaktiḥ|

Untranslated yet.


६.१.१६९ अन्तोदत्तादुत्तरपदादन्यतरस्यामनित्यसमासे।

6.1.169 Antodattāduttarapadādanyatarasyāmanityasamāse|

Untranslated yet.


६.१.१७० अञ्चेश्छन्दस्यसर्वनामस्थानम्।

6.1.170 Añceśchandasyasarvanāmasthānam|

Untranslated yet.


६.१.१७१ ऊडिदम्पदाद्यप्पुम्रैद्युभ्यः।

6.1.171 Ūḍidampadādyappumraidyubhyaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१७२ अष्टनो दीर्घात्।

6.1.172 Aṣṭano dīrghāt|

Untranslated yet.


६.१.१७३ शतुरनुमो नद्यजादी।

6.1.173 Śaturanumo nadyajādī|

Untranslated yet.


६.१.१७४ उदात्तयणो हल्पूर्वात्।

6.1.174 Udāttayaṇo halpūrvāt|

Untranslated yet.


६.१.१७५ नोङ्धात्वोः।

6.1.175 Noṅdhātvoḥ|

Untranslated yet.


६.१.१७६ ह्रस्वनुड्भ्यां मतुप्।

6.1.176 Hrasvanuḍbhyāṁ matup|

Untranslated yet.


६.१.१७७ नामन्यतरस्याम्।

6.1.177 Nāmanyatarasyām|

Untranslated yet.


६.१.१७८ ङ्याश्छन्दसि बहुलम्।

6.1.178 Ṅyāśchandasi bahulam|

Untranslated yet.


६.१.१७९ षट्त्रिचतुर्भ्यो हलादिः।

6.1.179 Ṣaṭtricaturbhyo halādiḥ|

Untranslated yet.


६.१.१८० झल्युपोत्तमम्।

6.1.180 Jhalyupottamam|

Untranslated yet.


६.१.१८१ विभाषा भाषायाम्।

6.1.181 Vibhāṣā bhāṣāyām|

Untranslated yet.


६.१.१८२ न गोश्वन्त्साववर्णराडङ्क्रुङ्कृद्भ्यः।

6.1.182 Na gośvantsāvavarṇarāḍaṅkruṅkṛdbhyaḥ|

Untranslated yet.


६.१.१८३ दिवो झल्।

6.1.183 Divo jhal|

Untranslated yet.


६.१.१८४ नृ चान्यतरस्याम्।

6.1.184 Nṛ cānyatarasyām|

Untranslated yet.


६.१.१८५ तित्स्वरितम्।

6.1.185 Titsvaritam|

Untranslated yet.


६.१.१८६ तास्यनुदात्तेन्ङिददुपदेशाल्लसार्वधातुकमनुदात्तमहन्विङोः।

6.1.186 Tāsyanudāttenṅidadupadeśāllasārvadhātukamanudāttamahanviṅoḥ|

Untranslated yet.


६.१.१८७ आदिः सिचोऽन्यतरस्याम्।

6.1.187 Ādiḥ sico'nyatarasyām|

Untranslated yet.


६.१.१८८ स्वपादिर्हिंसामच्यनिटि।

6.1.188 Svapādirhiṁsāmacyaniṭi|

Untranslated yet.


६.१.१८९ अभ्यस्तानामादिः।

6.1.189 Abhyastānāmādiḥ|

Untranslated yet.


६.१.१९० अनुदात्ते च।

6.1.190 Anudātte ca|

Untranslated yet.


६.१.१९१ सर्वस्य सुपि।

6.1.191 Sarvasya supi|

Untranslated yet.


६.१.१९२ भीह्रीभृहुमदजनधनदरिद्राजागरां प्रत्ययात् पूर्वं पिति।

6.1.192 Bhīhrībhṛhumadajanadhanadaridrājāgarāṁ pratyayāt pūrvaṁ piti|

Untranslated yet.


६.१.१९३ लिति।

6.1.193 Liti|

Untranslated yet.


६.१.१९४ आदिर्णमुल्यन्यतरस्याम्।

6.1.194 Ādirṇamulyanyatarasyām|

Untranslated yet.


६.१.१९५ अचः कर्तृयकि।

6.1.195 Acaḥ kartṛyaki|

Untranslated yet.


६.१.१९६ थलि च सेटीडन्तो वा।

6.1.196 Thali ca seṭīḍanto vā|

Untranslated yet.


६.१.१९७ ञ्णित्यादिर्नित्यम्।

6.1.197 Ñṇityādirnityam|

Untranslated yet.


६.१.१९८ आमन्त्रितस्य च।

6.1.198 Āmantritasya ca|

Untranslated yet.


६.१.१९९ पथिमथोः सर्वनामस्थाने।

6.1.199 Pathimathoḥ sarvanāmasthāne|

Untranslated yet.


६.१.२०० अन्तश्च तवै युगपत्।

6.1.200 Antaśca tavai yugapat|

Untranslated yet.


६.१.२०१ क्षयो निवासे।

6.1.201 Kṣayo nivāse|

Untranslated yet.


६.१.२०२ जयः करणम्।

6.1.202 Jayaḥ karaṇam|

Untranslated yet.


६.१.२०३ वृषादीनां च।

6.1.203 Vṛṣādīnāṁ ca|

Untranslated yet.


६.१.२०४ सञ्ज्ञायामुपमानम्।

6.1.204 Sañjñāyāmupamānam|

Untranslated yet.


६.१.२०५ निष्ठा च द्व्यजनात्।

6.1.205 Niṣṭhā ca dvyajanāt|

Untranslated yet.


६.१.२०६ शुष्कधृष्टौ।

6.1.206 Śuṣkadhṛṣṭau|

Untranslated yet.


६.१.२०७ आशितः कर्ता।

6.1.207 Āśitaḥ kartā|

Untranslated yet.


६.१.२०८ रिक्ते विभाषा।

6.1.208 Rikte vibhāṣā|

Untranslated yet.


६.१.२०९ जुष्टार्पिते च छन्दसि।

6.1.209 Juṣṭārpite ca chandasi|

Untranslated yet.


६.१.२१० नित्यं मन्त्रे।

6.1.210 Nityaṁ mantre|

Untranslated yet.


६.१.२११ युष्मदस्मदोर्ङसि।

6.1.211 Yuṣmadasmadorṅasi|

Untranslated yet.


६.१.२१२ ङयि च।

6.1.212 Ṅayi ca|

Untranslated yet.


६.१.२१३ यतोऽनावः।

6.1.213 Yato'nāvaḥ|

Untranslated yet.


६.१.२१४ ईडवन्दवृशंसदुहां ण्यतः।

6.1.214 Īḍavandavṛśaṁsaduhāṁ ṇyataḥ|

Untranslated yet.


६.१.२१५ विभाषा वेण्विन्धानयोः।

6.1.215 Vibhāṣā veṇvindhānayoḥ|

Untranslated yet.


६.१.२१६ त्यागरागहासकुहश्वठक्रथानाम्।

6.1.216 Tyāgarāgahāsakuhaśvaṭhakrathānām|

Untranslated yet.


६.१.२१७ उपोत्तमं रिति।

6.1.217 Upottamaṁ riti|

Untranslated yet.


६.१.२१८ चङ्यन्यतरस्याम्।

6.1.218 Caṅyanyatarasyām|

Untranslated yet.


६.१.२१९ मतोः पूर्वमात् सञ्ज्ञायां स्त्रियाम्।

6.1.219 Matoḥ pūrvamāt sañjñāyāṁ striyām|

Untranslated yet.


६.१.२२० अन्तोऽवत्याः।

6.1.220 Anto'vatyāḥ|

Untranslated yet.


६.१.२२१ ईवत्याः।

6.1.221 Īvatyāḥ|

Untranslated yet.


६.१.२२२ चौ।

6.1.222 Cau|

Untranslated yet.


६.१.२२३ समासस्य।

6.1.223 Samāsasya|

Untranslated yet.

top


 Subchapter 2

६.२.१ बहुव्रीहौ प्रकृत्या पूर्वपदम्।

6.2.1 Bahuvrīhau prakṛtyā pūrvapadam|

Untranslated yet.


६.२.२ तत्पुरुषे तुल्यार्थतृतीयासप्तम्युपमानाव्ययद्वितीयाकृत्याः।

6.2.2 Tatpuruṣe tulyārthatṛtīyāsaptamyupamānāvyayadvitīyākṛtyāḥ|

Untranslated yet.


६.२.३ वर्णः वर्णेष्वनेते।

6.2.3 Varṇaḥ varṇeṣvanete|

Untranslated yet.


६.२.४ गाधलवणयोः प्रमाणे।

6.2.4 Gādhalavaṇayoḥ pramāṇe|

Untranslated yet.


६.२.५ दायाद्यं दायादे।

6.2.5 Dāyādyaṁ dāyāde|

Untranslated yet.


६.२.६ प्रतिबन्धि चिरकृच्छ्रयोः।

6.2.6 Pratibandhi cirakṛcchrayoḥ|

Untranslated yet.


६.२.७ पदेऽपदेशे।

6.2.7 Pade'padeśe|

Untranslated yet.


६.२.८ निवाते वातत्राणे।

6.2.8 Nivāte vātatrāṇe|

Untranslated yet.


६.२.९ शारदेअनार्तवे।

6.2.9 Śāradeanārtave|

Untranslated yet.


६.२.१० अध्वर्युकषाययोर्जातौ।

6.2.10 Adhvaryukaṣāyayorjātau|

Untranslated yet.


६.२.११ सदृशप्रतिरूपयोः सादृश्ये।

6.2.11 Sadṛśapratirūpayoḥ sādṛśye|

Untranslated yet.


६.२.१२ द्विगौ प्रमाणे।

6.2.12 Dvigau pramāṇe|

Untranslated yet.


६.२.१३ गन्तव्यपण्यं वाणिजे।

6.2.13 Gantavyapaṇyaṁ vāṇije|

Untranslated yet.


६.२.१४ मात्रोपज्ञोपक्रमच्छाये नपुंसके।

6.2.14 Mātropajñopakramacchāye napuṁsake|

Untranslated yet.


६.२.१५ सुखप्रिययोर्हिते।

6.2.15 Sukhapriyayorhite|

Untranslated yet.


६.२.१६ प्रीतौ च।

6.2.16 Prītau ca|

Untranslated yet.


६.२.१७ स्वं स्वामिनि।

6.2.17 Svaṁ svāmini|

Untranslated yet.


६.२.१८ पत्यावैश्वर्ये।

6.2.18 Patyāvaiśvarye|

Untranslated yet.


६.२.१९ न भूवाक्चिद्दिधिषु।

6.2.19 Na bhūvākciddidhiṣu|

Untranslated yet.


६.२.२० वा भुवनम्।

6.2.20 Vā bhuvanam|

Untranslated yet.


६.२.२१ आशङ्काबाधनेदीयस्सु सम्भावने।

6.2.21 Āśaṅkābādhanedīyassu sambhāvane|

Untranslated yet.


६.२.२२ पूर्वे भूतपूर्वे।

6.2.22 Pūrve bhūtapūrve|

Untranslated yet.


६.२.२३ सविधसनीडसमर्यादसवेशसदेशेषु सामीप्ये।

6.2.23 Savidhasanīḍasamaryādasaveśasadeśeṣu sāmīpye|

Untranslated yet.


६.२.२४ विस्पष्टादीनि गुणवचनेषु।

6.2.24 Vispaṣṭādīni guṇavacaneṣu|

Untranslated yet.


६.२.२५ श्रज्याऽवमकन्पापवत्सु भावे कर्मधारये।

6.2.25 Śrajyā'vamakanpāpavatsu bhāve karmadhāraye|

Untranslated yet.


६.२.२६ कुमारश्च।

6.2.26 Kumāraśca|

Untranslated yet.


६.२.२७ आदिः प्रत्येनसि।

6.2.27 Ādiḥ pratyenasi|

Untranslated yet.


६.२.२८ पूगेष्वन्यतरस्याम्।

6.2.28 Pūgeṣvanyatarasyām|

Untranslated yet.


६.२.२९ इगन्तकालकपालभगालशरावेषु द्विगौ।

6.2.29 Igantakālakapālabhagālaśarāveṣu dvigau|

Untranslated yet.


६.२.३० बह्वन्यतरस्याम्।

6.2.30 Bahvanyatarasyām|

Untranslated yet.


६.२.३१ दिष्टिवितस्त्योश्च।

6.2.31 Diṣṭivitastyośca|

Untranslated yet.


६.२.३२ सप्तमी सिद्धशुष्कपक्वबन्धेष्वकालात्।

6.2.32 Saptamī siddhaśuṣkapakvabandheṣvakālāt|

Untranslated yet.


६.२.३३ परिप्रत्युपापा वर्ज्यमानाहोरात्रावयवेषु।

6.2.33 Paripratyupāpā varjyamānāhorātrāvayaveṣu|

Untranslated yet.


६.२.३४ राजन्यबहुवचनद्वन्द्वेऽन्धकवृष्णिषु।

6.2.34 Rājanyabahuvacanadvandve'ndhakavṛṣṇiṣu|

Untranslated yet.


६.२.३५ सङ्ख्या।

6.2.35 Saṅkhyā|

Untranslated yet.


६.२.३६ आचार्योपसर्जनश्चान्तेवासी।

6.2.36 Ācāryopasarjanaścāntevāsī|

Untranslated yet.


६.२.३७ कार्तकौजपादयश्च।

6.2.37 Kārtakaujapādayaśca|

Untranslated yet.


६.२.३८ महान् व्रीह्यपराह्णगृष्टीष्वासजाबालभारभारतहैलिहिलरौरवप्रवृद्धेषु।

6.2.38 Mahān vrīhyaparāhṇagṛṣṭīṣvāsajābālabhārabhāratahailihilarauravapravṛddheṣu|

Untranslated yet.


६.२.३९ क्षुल्लकश्च वैश्वदेवे।

6.2.39 Kṣullakaśca vaiśvadeve|

Untranslated yet.


६.२.४० उष्ट्रः सादिवाम्योः।

6.2.40 Uṣṭraḥ sādivāmyoḥ|

Untranslated yet.


६.२.४१ गौः सादसादिसारथिषु।

6.2.41 Gauḥ sādasādisārathiṣu|

Untranslated yet.


६.२.४२ कुरुगार्हपतरिक्तगुर्वसूतजरत्यश्लीलदृढरूपापारेवडवातैतिलकद्रूःपण्यकम्बलो दासीभाराणां च।

6.2.42 Kurugārhapatariktagurvasūtajaratyaślīladṛḍharūpāpārevaḍavātaitilakadrūḥpaṇyakambalo dāsībhārāṇāṁ ca|

Untranslated yet.


६.२.४३ चतुर्थी तदर्थे।

6.2.43 Caturthī tadarthe|

Untranslated yet.


६.२.४४ अर्थे।

6.2.44 Arthe|

Untranslated yet.


६.२.४५ क्ते च।

6.2.45 Kte ca|

Untranslated yet.


६.२.४६ कर्मधारयेऽनिष्ठा।

6.2.46 Karmadhāraye'niṣṭhā|

Untranslated yet.


६.२.४७ अहीने द्वितीया।

6.2.47 Ahīne dvitīyā|

Untranslated yet.


६.२.४८ तृतीया कर्मणि।

6.2.48 Tṛtīyā karmaṇi|

Untranslated yet.


६.२.४९ गतिरनन्तरः।

6.2.49 Gatiranantaraḥ|

Untranslated yet.


६.२.५० तादौ च निति कृत्यतौ।

6.2.50 Tādau ca niti kṛtyatau|

Untranslated yet.


६.२.५१ तवै चान्तश्च युगपत्।

6.2.51 Tavai cāntaśca yugapat|

Untranslated yet.


६.२.५२ अनिगन्तोऽञ्चतौ वप्रत्यये।

6.2.52 Aniganto'ñcatau vapratyaye|

Untranslated yet.


६.२.५३ न्यधी च।

6.2.53 Nyadhī ca|

Untranslated yet.


६.२.५४ ईषदन्यतरस्याम्।

6.2.54 Īṣadanyatarasyām|

Untranslated yet.


६.२.५५ हिरण्यपरिमाणं धने।

6.2.55 Hiraṇyaparimāṇaṁ dhane|

Untranslated yet.


६.२.५६ प्रथमोऽचिरोपसम्पत्तौ।

6.2.56 Prathamo'ciropasampattau|

Untranslated yet.


६.२.५७ कतरकतमौ कर्मधारये।

6.2.57 Katarakatamau karmadhāraye|

Untranslated yet.


६.२.५८ आर्यो ब्राह्मणकुमारयोः।

6.2.58 Āryo brāhmaṇakumārayoḥ|

Untranslated yet.


६.२.५९ राजा च।

6.2.59 Rājā ca|

Untranslated yet.


६.२.६० षष्ठी प्रत्येनसि।

6.2.60 Ṣaṣṭhī pratyenasi|

Untranslated yet.


६.२.६१ क्ते नित्यार्थे।

6.2.61 Kte nityārthe|

Untranslated yet.


६.२.६२ ग्रामः शिल्पिनि।

6.2.62 Grāmaḥ śilpini|

Untranslated yet.


६.२.६३ राजा च प्रशंसायाम्।

6.2.63 Rājā ca praśaṁsāyām|

Untranslated yet.


६.२.६४ आदिरुदात्तः।

6.2.64 Ādirudāttaḥ|

Untranslated yet.


६.२.६५ सप्तमीहारिणौ धर्म्येऽहरणे।

6.2.65 Saptamīhāriṇau dharmye'haraṇe|

Untranslated yet.


६.२.६६ युक्ते च।

6.2.66 Yukte ca|

Untranslated yet.


६.२.६७ विभाषाऽध्यक्षे।

6.2.67 Vibhāṣā'dhyakṣe|

Untranslated yet.


६.२.६८ पापं च शिल्पिनि।

6.2.68 Pāpaṁ ca śilpini|

Untranslated yet.


६.२.६९ गोत्रान्तेवासिमाणवब्राह्मणेषु क्षेपे।

6.2.69 Gotrāntevāsimāṇavabrāhmaṇeṣu kṣepe|

Untranslated yet.


६.२.७० अङ्गानि मैरेये।

6.2.70 Aṅgāni maireye|

Untranslated yet.


६.२.७१ भक्ताख्यास्तदर्थेषु।

6.2.71 Bhaktākhyāstadartheṣu|

Untranslated yet.


६.२.७२ गोबिडालसिंहसैन्धवेषूपमाने।

6.2.72 Gobiḍālasiṁhasaindhaveṣūpamāne|

Untranslated yet.


६.२.७३ अके जीविकाऽर्थे।

6.2.73 Ake jīvikā'rthe|

Untranslated yet.


६.२.७४ प्राचां क्रीडायाम्।

6.2.74 Prācāṁ krīḍāyām|

Untranslated yet.


६.२.७५ अणि नियुक्ते।

6.2.75 Aṇi niyukte|

Untranslated yet.


६.२.७६ शिल्पिनि चाकृञः।

6.2.76 Śilpini cākṛñaḥ|

Untranslated yet.


६.२.७७ सञ्ज्ञायां च।

6.2.77 Sañjñāyāṁ ca|

Untranslated yet.


६.२.७८ गोतन्तियवं पाले।

6.2.78 Gotantiyavaṁ pāle|

Untranslated yet.


६.२.७९ णिनि।

6.2.79 Ṇini|

Untranslated yet.


६.२.८० उपमानं शब्दार्थप्रकृतावेव।

6.2.80 Upamānaṁ śabdārthaprakṛtāveva|

Untranslated yet.


६.२.८१ युक्तारोह्यादयश्च।

6.2.81 Yuktārohyādayaśca|

Untranslated yet.


६.२.८२ दीर्घकाशतुषभ्राष्ट्रवटं जे।

6.2.82 Dīrghakāśatuṣabhrāṣṭravaṭaṁ je|

Untranslated yet.


६.२.८३ अन्त्यात् पूर्वं बह्वचः।

6.2.83 Antyāt pūrvaṁ bahvacaḥ|

Untranslated yet.


६.२.८४ ग्रामेऽनिवसन्तः।

6.2.84 Grāme'nivasantaḥ|

Untranslated yet.


६.२.८५ घोषादिषु।

6.2.85 Ghoṣādiṣu|

Untranslated yet.


६.२.८६ छात्र्यादयः शालायाम्।

6.2.86 Chātryādayaḥ śālāyām|

Untranslated yet.


६.२.८७ प्रस्थेऽवृद्धमकर्क्यादीनाम्।

6.2.87 Prasthe'vṛddhamakarkyādīnām|

Untranslated yet.


६.२.८८ मालाऽऽदीनां च।

6.2.88 Mālā''dīnāṁ ca|

Untranslated yet.


६.२.८९ अमहन्नवं नगरेऽनुदीचाम्।

6.2.89 Amahannavaṁ nagare'nudīcām|

Untranslated yet.


६.२.९० अर्मे चावर्णं द्व्यच्त्र्यच्।

6.2.90 Arme cāvarṇaṁ dvyactryac|

Untranslated yet.


६.२.९१ न भूताधिकसञ्जीवमद्राश्मकज्जलम्।

6.2.91 Na bhūtādhikasañjīvamadrāśmakajjalam|

Untranslated yet.


६.२.९२ अन्तः।

6.2.92 Antaḥ|

Untranslated yet.


६.२.९३ सर्वं गुणकार्त्स्न्ये।

6.2.93 Sarvaṁ guṇakārtsnye|

Untranslated yet.


६.२.९४ सञ्ज्ञायां गिरिनिकाययोः।

6.2.94 Sañjñāyāṁ girinikāyayoḥ|

Untranslated yet.


६.२.९५ कुमार्यां वयसि।

6.2.95 Kumāryāṁ vayasi|

Untranslated yet.


६.२.९६ उदकेऽकेवले।

6.2.96 Udake'kevale|

Untranslated yet.


६.२.९७ द्विगौ क्रतौ।

6.2.97 Dvigau kratau|

Untranslated yet.


६.२.९८ सभायां नपुंसके।

6.2.98 Sabhāyāṁ napuṁsake|

Untranslated yet.


६.२.९९ पुरे प्राचाम्।

6.2.99 Pure prācām|

Untranslated yet.


६.२.१०० अरिष्टगौडपूर्वे च।

6.2.100 Ariṣṭagauḍapūrve ca|

Untranslated yet.


६.२.१०१ न हास्तिनफलकमार्देयाः।

6.2.101 Na hāstinaphalakamārdeyāḥ|

Untranslated yet.


६.२.१०२ कुसूलकूपकुम्भशालं बिले।

6.2.102 Kusūlakūpakumbhaśālaṁ bile|

Untranslated yet.


६.२.१०३ दिक्शब्दा ग्रामजनपदाख्यानचानराटेषु।

6.2.103 Dikśabdā grāmajanapadākhyānacānarāṭeṣu|

Untranslated yet.


६.२.१०४ आचार्योपसर्जनश्चान्तेवासिनि।

6.2.104 Ācāryopasarjanaścāntevāsini|

Untranslated yet.


६.२.१०५ उत्तरपदवृद्धौ सर्वं च।

6.2.105 Uttarapadavṛddhau sarvaṁ ca|

Untranslated yet.


६.२.१०६ बहुव्रीहौ विश्वं सञ्ज्ञयाम्।

6.2.106 Bahuvrīhau viśvaṁ sañjñayām|

Untranslated yet.


६.२.१०७ उदराश्वेषुषु।

6.2.107 Udarāśveṣuṣu|

Untranslated yet.


६.२.१०८ क्षेपे।

6.2.108 Kṣepe|

Untranslated yet.


६.२.१०९ नदी बन्धुनि।

6.2.109 Nadī bandhuni|

Untranslated yet.


६.२.११० निष्ठोपसर्गपूर्वमन्यतरस्याम्।

6.2.110 Niṣṭhopasargapūrvamanyatarasyām|

Untranslated yet.


६.२.१११ उत्तरपदादिः।

6.2.111 Uttarapadādiḥ|

Untranslated yet.


६.२.११२ कर्णो वर्णलक्षणात्।

6.2.112 Karṇo varṇalakṣaṇāt|

Untranslated yet.


६.२.११३ सञ्ज्ञौपम्ययोश्च।

6.2.113 Sañjñaupamyayośca|

Untranslated yet.


६.२.११४ कण्ठपृष्ठग्रीवाजङ्घं च।

6.2.114 Kaṇṭhapṛṣṭhagrīvājaṅghaṁ ca|

Untranslated yet.


६.२.११५ शृङ्गमवस्थायां च।

6.2.115 Śṛṅgamavasthāyāṁ ca|

Untranslated yet.


६.२.११६ नञो जरमरमित्रमृताः।

6.2.116 Naño jaramaramitramṛtāḥ|

Untranslated yet.


६.२.११७ सोर्मनसी अलोमोषसी।

6.2.117 Sormanasī alomoṣasī|

Untranslated yet.


६.२.११८ क्रत्वादयश्च।

6.2.118 Kratvādayaśca|

Untranslated yet.


६.२.११९ आद्युदात्तं द्व्यच् छन्दसि।

6.2.119 Ādyudāttaṁ dvyac chandasi|

Untranslated yet.


६.२.१२० वीरवीर्यौ च।

6.2.120 Vīravīryau ca|

Untranslated yet.


६.२.१२१ कूलतीरतूलमूलशालाऽक्षसममव्ययीभावे।

6.2.121 Kūlatīratūlamūlaśālā'kṣasamamavyayībhāve|

Untranslated yet.


६.२.१२२ कंसमन्थशूर्पपाय्यकाण्डं द्विगौ।

6.2.122 Kaṁsamanthaśūrpapāyyakāṇḍaṁ dvigau|

Untranslated yet.


६.२.१२३ तत्पुरुषे शालायां नपुंसके।

6.2.123 Tatpuruṣe śālāyāṁ napuṁsake|

Untranslated yet.


६.२.१२४ कन्था च।

6.2.124 Kanthā ca|

Untranslated yet.


६.२.१२५ आदिश्चिहणादीनाम्।

6.2.125 Ādiścihaṇādīnām|

Untranslated yet.


६.२.१२६ चेलखेटकटुककाण्डं गर्हायाम्।

6.2.126 Celakheṭakaṭukakāṇḍaṁ garhāyām|

Untranslated yet.


६.२.१२७ चीरमुपमानम्।

6.2.127 Cīramupamānam|

Untranslated yet.


६.२.१२८ पललसूपशाकं मिश्रे।

6.2.128 Palalasūpaśākaṁ miśre|

Untranslated yet.


६.२.१२९ कूलसूदस्थलकर्षाः सञ्ज्ञायाम्।

6.2.129 Kūlasūdasthalakarṣāḥ sañjñāyām|

Untranslated yet.


६.२.१३० अकर्मधारये राज्यम्।

6.2.130 Akarmadhāraye rājyam|

Untranslated yet.


६.२.१३१ वर्ग्यादयश्च।

6.2.131 Vargyādayaśca|

Untranslated yet.


६.२.१३२ पुत्रः पुम्भ्यः।

6.2.132 Putraḥ pumbhyaḥ|

Untranslated yet.


६.२.१३३ नाचार्यराजर्त्विक्संयुक्तज्ञात्याख्येभ्यः।

6.2.133 Nācāryarājartviksaṁyuktajñātyākhyebhyaḥ|

Untranslated yet.


६.२.१३४ चूर्णादीन्यप्राणिषष्ठ्याः।

6.2.134 Cūrṇādīnyaprāṇiṣaṣṭhyāḥ|

Untranslated yet.


६.२.१३५ षट् च काण्डादीनि।

6.2.135 Ṣaṭ ca kāṇḍādīni|

Untranslated yet.


६.२.१३६ कुण्डं वनम्।

6.2.136 Kuṇḍaṁ vanam|

Untranslated yet.


६.२.१३७ प्रकृत्या भगालम्।

6.2.137 Prakṛtyā bhagālam|

Untranslated yet.


६.२.१३८ शितेर्नित्याबह्वज्बहुव्रीहावभसत्।

6.2.138 Śiternityābahvajbahuvrīhāvabhasat|

Untranslated yet.


६.२.१३९ गतिकारकोपपदात् कृत्।

6.2.139 Gatikārakopapadāt kṛt|

Untranslated yet.


६.२.१४० उभे वनस्पत्यादिषु युगपत्।

6.2.140 Ubhe vanaspatyādiṣu yugapat|

Untranslated yet.


६.२.१४१ देवताद्वन्द्वे च।

6.2.141 Devatādvandve ca|

Untranslated yet.


६.२.१४२ नोत्तरपदेऽनुदात्तादावपृथिवीरुद्रपूषमन्थिषु।

6.2.142 Nottarapade'nudāttādāvapṛthivīrudrapūṣamanthiṣu|

Untranslated yet.


६.२.१४३ अन्तः।

6.2.143 Antaḥ|

Untranslated yet.


६.२.१४४ थाथघङ्क्ताजबित्रकाणाम्।

6.2.144 Thāthaghaṅktājabitrakāṇām|

Untranslated yet.


६.२.१४५ सूपमानात् क्तः।

6.2.145 Sūpamānāt ktaḥ|

Untranslated yet.


६.२.१४६ सञ्ज्ञायामनाचितादीनाम्।

6.2.146 Sañjñāyāmanācitādīnām|

Untranslated yet.


६.२.१४७ प्रवृद्धादीनां च।

6.2.147 Pravṛddhādīnāṁ ca|

Untranslated yet.


६.२.१४८ कारकाद्दत्तश्रुतयोरेवाशिषि।

6.2.148 Kārakāddattaśrutayorevāśiṣi|

Untranslated yet.


६.२.१४९ इत्थम्भूतेन कृतमिति च।

6.2.149 Itthambhūtena kṛtamiti ca|

Untranslated yet.


६.२.१५० अनो भावकर्मवचनः।

6.2.150 Ano bhāvakarmavacanaḥ|

Untranslated yet.


६.२.१५१ मन्क्तिन्व्याख्यानशयनासनस्थानयाजकादिक्रीताः।

6.2.151 Manktinvyākhyānaśayanāsanasthānayājakādikrītāḥ|

Untranslated yet.


६.२.१५२ सप्तम्याः पुण्यम्।

6.2.152 Saptamyāḥ puṇyam|

Untranslated yet.


६.२.१५३ ऊनार्थकलहं तृतीयायाः।

6.2.153 Ūnārthakalahaṁ tṛtīyāyāḥ|

Untranslated yet.


६.२.१५४ मिश्रं चानुपसर्गमसन्धौ।

6.2.154 Miśraṁ cānupasargamasandhau|

Untranslated yet.


६.२.१५५ नञो गुणप्रतिषेधे सम्पाद्यर्हहितालमर्थास्तद्धिताः।

6.2.155 Naño guṇapratiṣedhe sampādyarhahitālamarthāstaddhitāḥ|

Untranslated yet.


६.२.१५६ ययतोश्चातदर्थे।

6.2.156 Yayatoścātadarthe|

Untranslated yet.


६.२.१५७ अच्कावशक्तौ।

6.2.157 Ackāvaśaktau|

Untranslated yet.


६.२.१५८ आक्रोशे च।

6.2.158 Ākrośe ca|

Untranslated yet.


६.२.१५९ सञ्ज्ञायाम्।

6.2.159 Sañjñāyām|

Untranslated yet.


६.२.१६० कृत्योकेष्णुच्चार्वादयश्च।

6.2.160 Kṛtyokeṣṇuccārvādayaśca|

Untranslated yet.


६.२.१६१ विभाषा तृन्नन्नतीक्ष्णशुचिषु।

6.2.161 Vibhāṣā tṛnnannatīkṣṇaśuciṣu|

Untranslated yet.


६.२.१६२ बहुव्रीहाविदमेतत्तद्भ्यः प्रथमपूरणयोः क्रियागणने।

6.2.162 Bahuvrīhāvidametattadbhyaḥ prathamapūraṇayoḥ kriyāgaṇane|

Untranslated yet.


६.२.१६३ सङ्ख्यायाः स्तनः।

6.2.163 Saṅkhyāyāḥ stanaḥ|

Untranslated yet.


६.२.१६४ विभाषा छन्दसि।

6.2.164 Vibhāṣā chandasi|

Untranslated yet.


६.२.१६५ सञ्ज्ञायां मित्राजिनयोः।

6.2.165 Sañjñāyāṁ mitrājinayoḥ|

Untranslated yet.


६.२.१६६ व्यवायिनोऽन्तरम्।

6.2.166 Vyavāyino'ntaram|

Untranslated yet.


६.२.१६७ मुखं स्वाङ्गम्।

6.2.167 Mukhaṁ svāṅgam|

Untranslated yet.


६.२.१६८ नाव्ययदिक्शब्दगोमहत्स्थूलमुष्टिपृथुवत्सेभ्यः।

6.2.168 Nāvyayadikśabdagomahatsthūlamuṣṭipṛthuvatsebhyaḥ|

Untranslated yet.


६.२.१६९ निष्ठोपमानादन्यतरस्याम्।

6.2.169 Niṣṭhopamānādanyatarasyām|

Untranslated yet.


६.२.१७० जातिकालसुखादिभ्योऽनाच्छादनात्
क्तोऽकृतमितप्रतिपन्नाः।

6.2.170 Jātikālasukhādibhyo'nācchādanāt
kto'kṛtamitapratipannāḥ|

Untranslated yet.


६.२.१७१ वा जाते।

6.2.171 Vā jāte|

Untranslated yet.


६.२.१७२ नञ्सुभ्याम्।

6.2.172 Nañsubhyām|

Untranslated yet.


६.२.१७३ कपि पूर्वम्।

6.2.173 Kapi pūrvam|

Untranslated yet.


६.२.१७४ ह्रस्वान्तेऽन्त्यात् पूर्वम्।

6.2.174 Hrasvānte'ntyāt pūrvam|

Untranslated yet.


६.२.१७५ बहोर्नञ्वदुत्तरपदभूम्नि।

6.2.175 Bahornañvaduttarapadabhūmni|

Untranslated yet.


६.२.१७६ न गुणादयोऽवयवाः।

6.2.176 Na guṇādayo'vayavāḥ|

Untranslated yet.


६.२.१७७ उपसर्गात् स्वाङ्गं ध्रुवमपर्शु।

6.2.177 Upasargāt svāṅgaṁ dhruvamaparśu|

Untranslated yet.


६.२.१७८ वनं समासे।

6.2.178 Vanaṁ samāse|

Untranslated yet.


६.२.१७९ अन्तः।

6.2.179 Antaḥ|

Untranslated yet.


६.२.१८० अन्तश्च।

6.2.180 Antaśca|

Untranslated yet.


६.२.१८१ न निविभ्याम्।

6.2.181 Na nivibhyām|

Untranslated yet.


६.२.१८२ परेरभितोभाविमण्डलम्।

6.2.182 Parerabhitobhāvimaṇḍalam|

Untranslated yet.


६.२.१८३ प्रादस्वाङ्गं सञ्ज्ञायाम्।

6.2.183 Prādasvāṅgaṁ sañjñāyām|

Untranslated yet.


६.२.१८४ निरुदकादीनि च।

6.2.184 Nirudakādīni ca|

Untranslated yet.


६.२.१८५ अभेर्मुखम्।

6.2.185 Abhermukham|

Untranslated yet.


६.२.१८६ अपाच्च।

6.2.186 Apācca|

Untranslated yet.


६.२.१८७ स्फिगपूतवीणाऽञ्जोऽध्वकुक्षिसीरनामनाम च।

6.2.187 Sphigapūtavīṇā'ñjo'dhvakukṣisīranāmanāma ca|

Untranslated yet.


६.२.१८८ अधेरुपरिस्थम्।

6.2.188 Adheruparistham|

Untranslated yet.


६.२.१८९ अनोरप्रधानकनीयसी।

6.2.189 Anorapradhānakanīyasī|

Untranslated yet.


६.२.१९० पुरुषश्चान्वादिष्टः।

6.2.190 Puruṣaścānvādiṣṭaḥ|

Untranslated yet.


६.२.१९१ अतेरकृत्पदे।

6.2.191 Aterakṛtpade|

Untranslated yet.


६.२.१९२ नेरनिधाने।

6.2.192 Neranidhāne|

Untranslated yet.


६.२.१९३ प्रतेरंश्वादयस्तत्पुरुषे।

6.2.193 Prateraṁśvādayastatpuruṣe|

Untranslated yet.


६.२.१९४ उपाद् द्व्यजजिनमगौरादयः।

6.2.194 Upād dvyajajinamagaurādayaḥ|

Untranslated yet.


६.२.१९५ सोरवक्षेपणे।

6.2.195 Soravakṣepaṇe|

Untranslated yet.


६.२.१९६ विभाषोत्पुच्छे।

6.2.196 Vibhāṣotpucche|

Untranslated yet.


६.२.१९७ द्वित्रिभ्यां पाद्दन्मूर्धसु बहुव्रीहौ।

6.2.197 Dvitribhyāṁ pāddanmūrdhasu bahuvrīhau|

Untranslated yet.


६.२.१९८ सक्थं चाक्रान्तात्।

6.2.198 Sakthaṁ cākrāntāt|

Untranslated yet.


६.२.१९९ परादिश्छन्दसि बहुलम्।

6.2.199 Parādiśchandasi bahulam|

Untranslated yet.

top


 Subchapter 3

६.३.१ अलुगुत्तरपदे।

6.3.1 Aluguttarapade|

Untranslated yet.


६.३.२ पञ्चम्याः स्तोकादिभ्यः।

6.3.2 Pañcamyāḥ stokādibhyaḥ|

Untranslated yet.


६.३.३ ओजःसहोऽम्भस्तमसः तृतीयायाः।

6.3.3 Ojaḥsaho'mbhastamasaḥ tṛtīyāyāḥ|

Untranslated yet.


६.३.४ मनसः सञ्ज्ञायाम्।

6.3.4 Manasaḥ sañjñāyām|

Untranslated yet.


६.३.५ आज्ञायिनि च।

6.3.5 Ājñāyini ca|

Untranslated yet.


६.३.६ आत्मनश्च पूरणे।

6.3.6 Ātmanaśca pūraṇe|

Untranslated yet.


६.३.७ वैयाकरणाख्यायां चतुर्थ्याः।

6.3.7 Vaiyākaraṇākhyāyāṁ caturthyāḥ|

Untranslated yet.


६.३.८ परस्य च।

6.3.8 Parasya ca|

Untranslated yet.


६.३.९ हलदन्तात् सप्तम्याः सञ्ज्ञायाम्।

6.3.9 Haladantāt saptamyāḥ sañjñāyām|

Untranslated yet.


६.३.१० कारनाम्नि च प्राचां हलादौ।

6.3.10 Kāranāmni ca prācāṁ halādau|

Untranslated yet.


६.३.११ मध्याद्गुरौ।

6.3.11 Madhyādgurau|

Untranslated yet.


६.३.१२ अमूर्धमस्तकात् स्वाङ्गादकामे।

6.3.12 Amūrdhamastakāt svāṅgādakāme|

Untranslated yet.


६.३.१३ बन्धे च विभाषा।

6.3.13 Bandhe ca vibhāṣā|

Untranslated yet.


६.३.१४ तत्पुरुषे कृति बहुलम्।

6.3.14 Tatpuruṣe kṛti bahulam|

Untranslated yet.


६.३.१५ प्रावृट्शरत्कालदिवां जे।

6.3.15 Prāvṛṭśaratkāladivāṁ je|

Untranslated yet.


६.३.१६ विभाषा वर्षक्षरशरवरात्।

6.3.16 Vibhāṣā varṣakṣaraśaravarāt|

Untranslated yet.


६.३.१७ घकालतनेषु कालनाम्नः।

6.3.17 Ghakālataneṣu kālanāmnaḥ|

Untranslated yet.


६.३.१८ शयवासवासिषु अकालात्।

6.3.18 Śayavāsavāsiṣu akālāt|

Untranslated yet.


६.३.१९ नेन्सिद्धबध्नातिषु।

6.3.19 Nensiddhabadhnātiṣu|

Untranslated yet.


६.३.२० स्थे च भाषायाम्।

6.3.20 Sthe ca bhāṣāyām|

Untranslated yet.


६.३.२१ षष्ठ्या आक्रोशे।

6.3.21 Ṣaṣṭhyā ākrośe|

Untranslated yet.


६.३.२२ पुत्रेऽन्यतरस्याम्।

6.3.22 Putre'nyatarasyām|

Untranslated yet.


६.३.२३ ऋतो विद्यायोनिसम्बन्धेभ्यः।

6.3.23 Ṛto vidyāyonisambandhebhyaḥ|

Untranslated yet.


६.३.२४ विभाषा स्वसृपत्योः।

6.3.24 Vibhāṣā svasṛpatyoḥ|

Untranslated yet.


६.३.२५ आनङ् ऋतो द्वन्द्वे।

6.3.25 Ānaṅ ṛto dvandve|

Untranslated yet.


६.३.२६ देवताद्वन्द्वे च।

6.3.26 Devatādvandve ca|

Untranslated yet.


६.३.२७ ईदग्नेः सोमवरुणयोः।

6.3.27 Īdagneḥ somavaruṇayoḥ|

Untranslated yet.


६.३.२८ इद्वृद्धौ।

6.3.28 Idvṛddhau|

Untranslated yet.


६.३.२९ दिवो द्यावा।

6.3.29 Divo dyāvā|

Untranslated yet.


६.३.३० दिवसश्च पृथिव्याम्।

6.3.30 Divasaśca pṛthivyām|

Untranslated yet.


६.३.३१ उषासोषसः।

6.3.31 Uṣāsoṣasaḥ|

Untranslated yet.


६.३.३२ मातरपितरावुदीचाम्।

6.3.32 Mātarapitarāvudīcām|

Untranslated yet.


६.३.३३ पितरामातरा च च्छन्दसि।

6.3.33 Pitarāmātarā ca cchandasi|

Untranslated yet.


६.३.३४ स्त्रियाः पुंवद्भाषितपुंस्कादनूङ् समानाधिकरणे स्त्रियामपूरणीप्रियाऽऽदिषु।

6.3.34 Striyāḥ puṁvadbhāṣitapuṁskādanūṅ samānādhikaraṇe striyāmapūraṇīpriyā''diṣu|

Untranslated yet.


६.३.३५ तसिलादिषु आकृत्वसुचः।

6.3.35 Tasilādiṣu ākṛtvasucaḥ|

Untranslated yet.


६.३.३६ क्यङ्मानिनोश्च।

6.3.36 Kyaṅmāninośca|

Untranslated yet.


६.३.३७ न कोपधायाः।

6.3.37 Na kopadhāyāḥ|

Untranslated yet.


६.३.३८ सञ्ज्ञापूरण्योश्च।

6.3.38 Sañjñāpūraṇyośca|

Untranslated yet.


६.३.३९ वृद्धिनिमित्तस्य च तद्धितस्यारक्तविकारे।

6.3.39 Vṛddhinimittasya ca taddhitasyāraktavikāre|

Untranslated yet.


६.३.४० स्वाङ्गाच्चेतोऽमानिनि।

6.3.40 Svāṅgācceto'mānini|

Untranslated yet.


६.३.४१ जातेश्च।

6.3.41 Jāteśca|

Untranslated yet.


६.३.४२ पुंवत् कर्मधारयजातीयदेशीयेषु।

6.3.42 Puṁvat karmadhārayajātīyadeśīyeṣu|

Untranslated yet.


६.३.४३ घरूपकल्पचेलड्ब्रुवगोत्रमतहतेषु ङ्योऽनेकाचो ह्रस्वः।

6.3.43 Gharūpakalpacelaḍbruvagotramatahateṣu ṅyo'nekāco hrasvaḥ|

Untranslated yet.


६.३.४४ नद्याः शेषस्यान्यतरस्याम्।

6.3.44 Nadyāḥ śeṣasyānyatarasyām|

Untranslated yet.


६.३.४५ उगितश्च।

6.3.45 Ugitaśca|

Untranslated yet.


६.३.४६ आन्महतः समानाधिकरणजातीययोः।

6.3.46 Ānmahataḥ samānādhikaraṇajātīyayoḥ|

Untranslated yet.


६.३.४७ द्व्यष्टनः सङ्ख्यायामबहुव्रीह्यशीत्योः।

6.3.47 Dvyaṣṭanaḥ saṅkhyāyāmabahuvrīhyaśītyoḥ|

Untranslated yet.


६.३.४८ त्रेस्त्रयः।

6.3.48 Trestrayaḥ|

Untranslated yet.


६.३.४९ विभाषा चत्वारिंशत्प्रभृतौ सर्वेषाम्।

6.3.49 Vibhāṣā catvāriṁśatprabhṛtau sarveṣām|

Untranslated yet.


६.३.५० हृदयस्य हृल्लेखयदण्लासेषु।

6.3.50 Hṛdayasya hṛllekhayadaṇlāseṣu|

Untranslated yet.


६.३.५१ वा शोकष्यञ्रोगेषु।

6.3.51 Vā śokaṣyañrogeṣu|

Untranslated yet.


६.३.५२ पादस्य पदाज्यातिगोपहतेषु।

6.3.52 Pādasya padājyātigopahateṣu|

Untranslated yet.


६.३.५३ पद् यत्यतदर्थे।

6.3.53 Pad yatyatadarthe|

Untranslated yet.


६.३.५४ हिमकाषिहतिषु च।

6.3.54 Himakāṣihatiṣu ca|

Untranslated yet.


६.३.५५ ऋचः शे।

6.3.55 Ṛcaḥ śe|

Untranslated yet.


६.३.५६ वा घोषमिश्रशब्देषु।

6.3.56 Vā ghoṣamiśraśabdeṣu|

Untranslated yet.


६.३.५७ उदकस्योदः सञ्ज्ञायाम्।

6.3.57 Udakasyodaḥ sañjñāyām|

Untranslated yet.


६.३.५८ पेषंवासवाहनधिषु च।

6.3.58 Peṣaṁvāsavāhanadhiṣu ca|

Untranslated yet.


६.३.५९ एकहलादौ पूरयितव्येऽन्यतरस्याम्।

6.3.59 Ekahalādau pūrayitavye'nyatarasyām|

Untranslated yet.


६.३.६० मन्थौदनसक्तुबिन्दुवज्रभारहारवीवधगाहेषु च।

6.3.60 Manthaudanasaktubinduvajrabhārahāravīvadhagāheṣu ca|

Untranslated yet.


६.३.६१ इको ह्रस्वोऽङ्यो गालवस्य।

6.3.61 Iko hrasvo'ṅyo gālavasya|

Untranslated yet.


६.३.६२ एक तद्धिते च।

6.3.62 Eka taddhite ca|

Untranslated yet.


६.३.६३ ङ्यापोः सञ्ज्ञाछन्दसोर्बहुलम्।

6.3.63 Ṅyāpoḥ sañjñāchandasorbahulam|

Untranslated yet.


६.३.६४ त्वे च।

6.3.64 Tve ca|

Untranslated yet.


६.३.६५ इष्टकेषीकामालानां चिततूलभारिषु।

6.3.65 Iṣṭakeṣīkāmālānāṁ citatūlabhāriṣu|

Untranslated yet.


६.३.६६ खित्यनव्ययस्य।

6.3.66 Khityanavyayasya|

Untranslated yet.


६.३.६७ अरुर्द्विषदजन्तस्य मुम्।

6.3.67 Arurdviṣadajantasya mum|

Untranslated yet.


६.३.६८ इच एकाचोऽम्प्रत्ययवच्च।

6.3.68 Ica ekāco'mpratyayavacca|

Untranslated yet.


६.३.६९ वाचंयमपुरन्दरौ च।

6.3.69 Vācaṁyamapurandarau ca|

Untranslated yet.


६.३.७० कारे सत्यागदस्य।

6.3.70 Kāre satyāgadasya|

Untranslated yet.


६.३.७१ श्येनतिलस्य पाते ञे।

6.3.71 Śyenatilasya pāte ñe|

Untranslated yet.


६.३.७२ रात्रेः कृति विभाषा।

6.3.72 Rātreḥ kṛti vibhāṣā|

Untranslated yet.


६.३.७३ नलोपः नञः।

6.3.73 Nalopaḥ nañaḥ|

Untranslated yet.


६.३.७४ तस्मान्नुडचि।

6.3.74 Tasmānnuḍaci|

Untranslated yet.


६.३.७५ नभ्राण्नपान्नवेदानासत्यानमुचिनकुलनखनपुंसकनक्षत्रनक्रनाकेषु प्रकृत्या।

6.3.75 Nabhrāṇnapānnavedānāsatyānamucinakulanakhanapuṁsakanakṣatranakranākeṣu prakṛtyā|

Untranslated yet.


६.३.७६ एकादिश्चैकस्य चादुक्।

6.3.76 Ekādiścaikasya cāduk|

Untranslated yet.


६.३.७७ नगोऽप्राणिष्वन्यतरस्याम्।

6.3.77 Nago'prāṇiṣvanyatarasyām|

Untranslated yet.


६.३.७८ सहस्य सः सञ्ज्ञायाम्।

6.3.78 Sahasya saḥ sañjñāyām|

Untranslated yet.


६.३.७९ ग्रन्थान्ताधिके च।

6.3.79 Granthāntādhike ca|

Untranslated yet.


६.३.८० द्वितीये चानुपाख्ये।

6.3.80 Dvitīye cānupākhye|

Untranslated yet.


६.३.८१ अव्ययीभावे चाकाले।

6.3.81 Avyayībhāve cākāle|

Untranslated yet.


६.३.८२ वोपसर्जनस्य।

6.3.82 Vopasarjanasya|

Untranslated yet.


६.३.८३ प्रकृत्याऽऽशिष्यगोवत्सहलेषु।

6.3.83 Prakṛtyā''śiṣyagovatsahaleṣu|

Untranslated yet.


६.३.८४ समानस्य छन्दस्यमूर्धप्रभृत्युदर्केषु।

6.3.84 Samānasya chandasyamūrdhaprabhṛtyudarkeṣu|

Untranslated yet.


६.३.८५ ज्योतिर्जनपदरात्रिनाभिनामगोत्ररूपस्थानवर्णवयोवचनबन्धुषु।

6.3.85 Jyotirjanapadarātrinābhināmagotrarūpasthānavarṇavayovacanabandhuṣu|

Untranslated yet.


६.३.८६ चरणे ब्रह्मचारिणि।

6.3.86 Caraṇe brahmacāriṇi|

Untranslated yet.


६.३.८७ तीर्थे ये।

6.3.87 Tīrthe ye|

Untranslated yet.


६.३.८८ विभाषोदरे।

6.3.88 Vibhāṣodare|

Untranslated yet.


६.३.८९ दृग्दृशवतुषु।

6.3.89 Dṛgdṛśavatuṣu|

Untranslated yet.


६.३.९० इदङ्किमोरीश्की।

6.3.90 Idaṅkimorīśkī|

Untranslated yet.


६.३.९१ आ सर्वनाम्नः।

6.3.91 Ā sarvanāmnaḥ|

Untranslated yet.


६.३.९२ विष्वग्देवयोश्च टेरद्र्यञ्चतौ वप्रत्यये।

6.3.92 Viṣvagdevayośca ṭeradryañcatau vapratyaye|

Untranslated yet.


६.३.९३ समः समि।

6.3.93 Samaḥ sami|

Untranslated yet.


६.३.९४ तिरसस्तिर्यलोपे।

6.3.94 Tirasastiryalope|

Untranslated yet.


६.३.९५ सहस्य सध्रिः।

6.3.95 Sahasya sadhriḥ|

Untranslated yet.


६.३.९६ सध मादस्थयोश्छन्दसि।

6.3.96 Sadha mādasthayośchandasi|

Untranslated yet.


६.३.९७ द्व्यन्तरुपसर्गेभ्योऽप ईत्।

6.3.97 Dvyantarupasargebhyo'pa īt|

Untranslated yet.


६.३.९८ ऊदनोर्देशे।

6.3.98 Ūdanordeśe|

Untranslated yet.


६.३.९९ अषष्ठ्यतृतीयास्थस्यान्यस्य दुगाशिराशाऽऽस्थाऽऽस्थितोत्सुकोतिकारकरागच्छेषु।

6.3.99 Aṣaṣṭhyatṛtīyāsthasyānyasya dugāśirāśā''sthā''sthitotsukotikārakarāgaccheṣu|

Untranslated yet.


६.३.१०० अर्थे विभाषा।

6.3.100 Arthe vibhāṣā|

Untranslated yet.


६.३.१०१ कोः कत् तत्पुरुषेऽचि।

6.3.101 Koḥ kat tatpuruṣe'ci|

Untranslated yet.


६.३.१०२ रथवदयोश्च।

6.3.102 Rathavadayośca|

Untranslated yet.


६.३.१०३ तृणे च जातौ।

6.3.103 Tṛṇe ca jātau|

Untranslated yet.


६.३.१०४ का पथ्यक्षयोः।

6.3.104 Kā pathyakṣayoḥ|

Untranslated yet.


६.३.१०५ ईषदर्थे।

6.3.105 Īṣadarthe|

Untranslated yet.


६.३.१०६ विभाषा पुरुषे।

6.3.106 Vibhāṣā puruṣe|

Untranslated yet.


६.३.१०७ कवं चोष्णे।

6.3.107 Kavaṁ coṣṇe|

Untranslated yet.


६.३.१०८ पथि च च्छन्दसि।

6.3.108 Pathi ca cchandasi|

Untranslated yet.


६.३.१०९ पृषोदरादीनि यथोपदिष्टम्।

6.3.109 Pṛṣodarādīni yathopadiṣṭam|

Untranslated yet.


६.३.११० सङ्ख्याविसायपूर्वस्याह्नस्याहन्नन्यतरस्यां ङौ।

6.3.110 Saṅkhyāvisāyapūrvasyāhnasyāhannanyatarasyāṁ ṅau|

Untranslated yet.


६.३.१११ ढ्रलोपे पूर्वस्य दीर्घोऽणः।

6.3.111 Ḍhralope pūrvasya dīrgho'ṇaḥ|

Untranslated yet.


६.३.११२ सहिवहोरोदवर्णस्य।

6.3.112 Sahivahorodavarṇasya|

Untranslated yet.


६.३.११३ साढ्यै साढ्वा साढेति निगमे।

6.3.113 Sāḍhyai sāḍhvā sāḍheti nigame|

Untranslated yet.


६.३.११४ संहितायाम्।

6.3.114 Saṁhitāyām|

Untranslated yet.


६.३.११५ कर्णे लक्षणस्याविष्टाष्टपञ्चमणिभिन्नछिन्नछिद्रस्रुवस्वस्तिकस्य।

6.3.115 Karṇe lakṣaṇasyāviṣṭāṣṭapañcamaṇibhinnachinnachidrasruvasvastikasya|

Untranslated yet.


६.३.११६ नहिवृतिवृषिव्यधिरुचिसहितनिषु क्वौ।

6.3.116 Nahivṛtivṛṣivyadhirucisahitaniṣu kvau|

Untranslated yet.


६.३.११७ वनगिर्योः सञ्ज्ञायां कोटरकिंशुलकादीनाम्।

6.3.117 Vanagiryoḥ sañjñāyāṁ koṭarakiṁśulakādīnām|

Untranslated yet.


६.३.११८ वले।

6.3.118 Vale|

Untranslated yet.


६.३.११९ मतौ बह्वचोऽनजिरादीनाम्।

6.3.119 Matau bahvaco'najirādīnām|

Untranslated yet.


६.३.१२० शरादीनां च।

6.3.120 Śarādīnāṁ ca|

Untranslated yet.


६.३.१२१ इकः वहे अपीलोः।

6.3.121 Ikaḥ vahe apīloḥ|

Untranslated yet.


६.३.१२२ उपसर्गस्य घञ्यमनुष्ये बहुलम्।

6.3.122 Upasargasya ghañyamanuṣye bahulam|

Untranslated yet.


६.३.१२३ इकः काशे।

6.3.123 Ikaḥ kāśe|

Untranslated yet.


६.३.१२४ दस्ति।

6.3.124 Dasti|

Untranslated yet.


६.३.१२५ अष्टनः सञ्ज्ञायाम्।

6.3.125 Aṣṭanaḥ sañjñāyām|

Untranslated yet.


६.३.१२६ छन्दसि च।

6.3.126 Chandasi ca|

Untranslated yet.


६.३.१२७ चितेः कपि।

6.3.127 Citeḥ kapi|

Untranslated yet.


६.३.१२८ विश्वस्य वसुराटोः।

6.3.128 Viśvasya vasurāṭoḥ|

Untranslated yet.


६.३.१२९ नरे सञ्ज्ञायाम्।

6.3.129 Nare sañjñāyām|

Untranslated yet.


६.३.१३० मित्रे चर्षौ।

6.3.130 Mitre carṣau|

Untranslated yet.


६.३.१३१ मन्त्रे सोमाश्वेन्द्रियविश्वदेव्यस्य मतौ।

6.3.131 Mantre somāśvendriyaviśvadevyasya matau|

Untranslated yet.


६.३.१३२ ओषधेश्च विभक्तावप्रथमायाम्।

6.3.132 Oṣadheśca vibhaktāvaprathamāyām|

Untranslated yet.


६.३.१३३ ऋचि तुनुघमक्षुतङ्कुत्रोरुष्याणाम्।

6.3.133 Ṛci tunughamakṣutaṅkutroruṣyāṇām|

Untranslated yet.


६.३.१३४ इकः सुञि।

6.3.134 Ikaḥ suñi|

Untranslated yet.


६.३.१३५ द्व्यचोऽतस्तिङः।

6.3.135 Dvyaco'tastiṅaḥ|

Untranslated yet.


६.३.१३६ निपातस्य च।

6.3.136 Nipātasya ca|

Untranslated yet.


६.३.१३७ अन्येषामपि दृश्यते।

6.3.137 Anyeṣāmapi dṛśyate|

Untranslated yet.


६.३.१३८ चौ।

6.3.138 Cau|

Untranslated yet.


६.३.१३९ सम्प्रसारणस्य।

6.3.139 Samprasāraṇasya|

Untranslated yet.

top


 Subchapter 4

६.४.१ अङ्गस्य।

6.4.1 Aṅgasya|

Untranslated yet.


६.४.२ हलः।

6.4.2 Halaḥ|

Untranslated yet.


६.४.३ नामि।

6.4.3 Nāmi|

Untranslated yet.


६.४.४ न तिसृचतसृ।

6.4.4 Na tisṛcatasṛ|

Untranslated yet.


६.४.५ छन्दस्युभयथा।

6.4.5 Chandasyubhayathā|

Untranslated yet.


६.४.६ नृ च।

6.4.6 Nṛ ca|

Untranslated yet.


६.४.७ नोपधायाः।

6.4.7 Nopadhāyāḥ|

Untranslated yet.


६.४.८ सर्वनामस्थाने चासम्बुद्धौ।

6.4.8 Sarvanāmasthāne cāsambuddhau|

Untranslated yet.


६.४.९ वा षपूर्वस्य निगमे।

6.4.9 Vā ṣapūrvasya nigame|

Untranslated yet.


६.४.१० सान्तमहतः संयोगस्य।

6.4.10 Sāntamahataḥ saṁyogasya|

Untranslated yet.


६.४.११ अप्तृन्तृच्स्वसृनप्तृनेष्टृत्वष्टृक्षत्तृहोतृपोतॄप्रशास्तॄणाम्।

6.4.11 Aptṛntṛcsvasṛnaptṛneṣṭṛtvaṣṭṛkṣattṛhotṛpotṝpraśāstṝṇām|

Untranslated yet.


६.४.१२ इन्हन्पूषार्यम्णां शौ।

6.4.12 Inhanpūṣāryamṇāṁ śau|

Untranslated yet.


६.४.१३ सौ च।

6.4.13 Sau ca|

Untranslated yet.


६.४.१४ अत्वसन्तस्य चाधातोः।

6.4.14 Atvasantasya cādhātoḥ|

Untranslated yet.


६.४.१५ अनुनासिकस्य क्विझलोः क्ङिति।

6.4.15 Anunāsikasya kvijhaloḥ kṅiti|

Untranslated yet.


६.४.१६ अज्झनगमां सनि।

6.4.16 Ajjhanagamāṁ sani|

Untranslated yet.


६.४.१७ तनोतेर्विभाषा।

6.4.17 Tanotervibhāṣā|

Untranslated yet.


६.४.१८ क्रमश्च क्त्वि।

6.4.18 Kramaśca ktvi|

Untranslated yet.


६.४.१९ च्छ्वोः शूडनुनासिके च।

6.4.19 Cchvoḥ śūḍanunāsike ca|

Untranslated yet.


६.४.२० ज्वरत्वरश्रिव्यविमवामुपधायाश्च।

6.4.20 Jvaratvaraśrivyavimavāmupadhāyāśca|

Untranslated yet.


६.४.२१ राल्लोपः।

6.4.21 Rāllopaḥ|

Untranslated yet.


६.४.२२ असिद्धवदत्राभात्।

6.4.22 Asiddhavadatrābhāt|

Untranslated yet.


६.४.२३ श्नान्नलोपः।

6.4.23 Śnānnalopaḥ|

Untranslated yet.


६.४.२४ अनिदितां हल उपधायाः क्ङिति।

6.4.24 Aniditāṁ hala upadhāyāḥ kṅiti|

Untranslated yet.


६.४.२५ दन्शसञ्जस्वञ्जां शपि।

6.4.25 Danśasañjasvañjāṁ śapi|

Untranslated yet.


६.४.२६ रञ्जेश्च।

6.4.26 Rañjeśca|

Untranslated yet.


६.४.२७ घञि च भावकरणयोः।

6.4.27 Ghañi ca bhāvakaraṇayoḥ|

Untranslated yet.


६.४.२८ स्यदो जवे।

6.4.28 Syado jave|

Untranslated yet.


६.४.२९ अवोदैधौद्मप्रश्रथहिमश्रथाः।

6.4.29 Avodaidhaudmapraśrathahimaśrathāḥ|

Untranslated yet.


६.४.३० नाञ्चेः पूजायाम्।

6.4.30 Nāñceḥ pūjāyām|

Untranslated yet.


६.४.३१ क्त्वि स्कन्दिस्यन्दोः।

6.4.31 Ktvi skandisyandoḥ|

Untranslated yet.


६.४.३२ जान्तनशां विभाषा।

6.4.32 Jāntanaśāṁ vibhāṣā|

Untranslated yet.


६.४.३३ भञ्जेश्च चिणि।

6.4.33 Bhañjeśca ciṇi|

Untranslated yet.


६.४.३४ शास इदङ्हलोः।

6.4.34 Śāsa idaṅhaloḥ|

Untranslated yet.


६.४.३५ शा हौ।

6.4.35 Śā hau|

Untranslated yet.


६.४.३६ हन्तेर्जः।

6.4.36 Hanterjaḥ|

Untranslated yet.


६.४.३७ अनुदात्तोपदेशवनतितनोत्यादीनामनुनासिकलोपो झलि क्ङिति।

6.4.37 Anudāttopadeśavanatitanotyādīnāmanunāsikalopo jhali kṅiti|

Untranslated yet.


६.४.३८ वा ल्यपि।

6.4.38 Vā lyapi|

Untranslated yet.


६.४.३९ न क्तिचि दीर्घश्च।

6.4.39 Na ktici dīrghaśca|

Untranslated yet.


६.४.४० गमः क्वौ।

6.4.40 Gamaḥ kvau|

Untranslated yet.


६.४.४१ विड्वनोरनुनासिकस्यात्।

6.4.41 Viḍvanoranunāsikasyāt|

Untranslated yet.


६.४.४२ जनसनखनां सञ्झलोः।

6.4.42 Janasanakhanāṁ sañjhaloḥ|

Untranslated yet.


६.४.४३ ये विभाषा।

6.4.43 Ye vibhāṣā|

Untranslated yet.


६.४.४४ तनोतेर्यकि।

6.4.44 Tanoteryaki|

Untranslated yet.


६.४.४५ सनः क्तिचि लोपश्चास्यान्यतरस्याम्।

6.4.45 Sanaḥ ktici lopaścāsyānyatarasyām|

Untranslated yet.


६.४.४६ आर्धधातुके।

6.4.46 Ārdhadhātuke|

Untranslated yet.


६.४.४७ भ्रस्जो रोपधयोः रमन्यतरस्याम्।

6.4.47 Bhrasjo ropadhayoḥ ramanyatarasyām|

Untranslated yet.


६.४.४८ अतो लोपः।

6.4.48 Ato lopaḥ|

Untranslated yet.


६.४.४९ यस्य हलः।

6.4.49 Yasya halaḥ|

Untranslated yet.


६.४.५० क्यस्य विभाषा।

6.4.50 Kyasya vibhāṣā|

Untranslated yet.


६.४.५१ णेरनिटि।

6.4.51 Ṇeraniṭi|

Untranslated yet.


६.४.५२ निष्ठायां सेटि।

6.4.52 Niṣṭhāyāṁ seṭi|

Untranslated yet.


६.४.५३ जनिता मन्त्रे।

6.4.53 Janitā mantre|

Untranslated yet.


६.४.५४ शमिता यज्ञे।

6.4.54 Śamitā yajñe|

Untranslated yet.


६.४.५५ अयामन्ताल्वाय्येत्न्विष्णुषु।

6.4.55 Ayāmantālvāyyetnviṣṇuṣu|

Untranslated yet.


६.४.५६ ल्यपि लघुपूर्वात्।

6.4.56 Lyapi laghupūrvāt|

Untranslated yet.


६.४.५७ विभाषाऽऽपः।

6.4.57 Vibhāṣā''paḥ|

Untranslated yet.


६.४.५८ युप्लुवोर्दीर्घश्छन्दसि।

6.4.58 Yupluvordīrghaśchandasi|

Untranslated yet.


६.४.५९ क्षियः।

6.4.59 Kṣiyaḥ|

Untranslated yet.


६.४.६० निष्ठायां अण्यदर्थे।

6.4.60 Niṣṭhāyāṁ aṇyadarthe|

Untranslated yet.


६.४.६१ वाऽऽक्रोशदैन्ययोः।

6.4.61 Vā''krośadainyayoḥ|

Untranslated yet.


६.४.६२ स्यसिच्सीयुट्तासिषु भावकर्मणोरुपदेशेऽज्झनग्रहदृशां वा चिण्वदिट् च।

6.4.62 Syasicsīyuṭtāsiṣu bhāvakarmaṇorupadeśe'jjhanagrahadṛśāṁ vā ciṇvadiṭ ca|

Untranslated yet.


६.४.६३ दीङो युडचि क्ङिति।

6.4.63 Dīṅo yuḍaci kṅiti|

Untranslated yet.


६.४.६४ आतो लोप इटि च।

6.4.64 Āto lopa iṭi ca|

Untranslated yet.


६.४.६५ ईद्यति।

6.4.65 Īdyati|

Untranslated yet.


६.४.६६ घुमास्थागापाजहातिसां हलि।

6.4.66 Ghumāsthāgāpājahātisāṁ hali|

Untranslated yet.


६.४.६७ एर्लिङि।

6.4.67 Erliṅi|

Untranslated yet.


६.४.६८ वाऽन्यस्य संयोगादेः।

6.4.68 Vā'nyasya saṁyogādeḥ|

Untranslated yet.


६.४.६९ न ल्यपि।

6.4.69 Na lyapi|

Untranslated yet.


६.४.७० मयतेरिदन्यतरस्याम्।

6.4.70 Mayateridanyatarasyām|

Untranslated yet.


६.४.७१ लुङ्लङ्लृङ्क्ष्वडुदात्तः।

6.4.71 Luṅlaṅlṛṅkṣvaḍudāttaḥ|

Untranslated yet.


६.४.७२ आडजादीनाम्।

6.4.72 Āḍajādīnām|

Untranslated yet.


६.४.७३ छन्दस्यपि दृश्यते।

6.4.73 Chandasyapi dṛśyate|

Untranslated yet.


६.४.७४ न माङ्योगे।

6.4.74 Na māṅyoge|

Untranslated yet.


६.४.७५ बहुलं छन्दस्यमाङ्योगेऽपि।

6.4.75 Bahulaṁ chandasyamāṅyoge'pi|

Untranslated yet.


६.४.७६ इरयो रे।

6.4.76 Irayo re|

Untranslated yet.


६.४.७७ अचि श्नुधातुभ्रुवां य्वोरियङुवङौ।

6.4.77 Aci śnudhātubhruvāṁ yvoriyaṅuvaṅau|

Untranslated yet.


६.४.७८ अभ्यासस्यासवर्णे।

6.4.78 Abhyāsasyāsavarṇe|

Untranslated yet.


६.४.७९ स्त्रियाः।

6.4.79 Striyāḥ|

Untranslated yet.


६.४.८० वाऽम्शसोः।

6.4.80 Vā'mśasoḥ|

Untranslated yet.


६.४.८१ इणो यण्।

6.4.81 Iṇo yaṇ|

Untranslated yet.


६.४.८२ एरनेकाचोऽसंयोगपूर्वस्य।

6.4.82 Eranekāco'saṁyogapūrvasya|

Untranslated yet.


६.४.८३ ओः सुपि।

6.4.83 Oḥ supi|

Untranslated yet.


६.४.८४ वर्षाभ्वश्च।

6.4.84 Varṣābhvaśca|

Untranslated yet.


६.४.८५ न भूसुधियोः।

6.4.85 Na bhūsudhiyoḥ|

Untranslated yet.


६.४.८६ छन्दस्युभयथा।

6.4.86 Chandasyubhayathā|

Untranslated yet.


६.४.८७ हुश्नुवोः सार्वधातुके।

6.4.87 Huśnuvoḥ sārvadhātuke|

Untranslated yet.


६.४.८८ भुवो वुग्लुङ्लिटोः।

6.4.88 Bhuvo vugluṅliṭoḥ|

Untranslated yet.


६.४.८९ ऊदुपधाया गोहः।

6.4.89 Ūdupadhāyā gohaḥ|

Untranslated yet.


६.४.९० दोषो णौ।

6.4.90 Doṣo ṇau|

Untranslated yet.


६.४.९१ वा चित्तविरागे।

6.4.91 Vā cittavirāge|

Untranslated yet.


६.४.९२ मितां ह्रस्वः।

6.4.92 Mitāṁ hrasvaḥ|

Untranslated yet.


६.४.९३ चिण्णमुलोर्दीर्घोऽन्यतरस्याम्।

6.4.93 Ciṇṇamulordīrgho'nyatarasyām|

Untranslated yet.


६.४.९४ खचि ह्रस्वः।

6.4.94 Khaci hrasvaḥ|

Untranslated yet.


६.४.९५ ह्लादो निष्ठायाम्।

6.4.95 Hlādo niṣṭhāyām|

Untranslated yet.


६.४.९६ छादेर्घेऽद्व्युपसर्गस्य।

6.4.96 Chāderghe'dvyupasargasya|

Untranslated yet.


६.४.९७ इस्मन्त्रन्क्विषु च।

6.4.97 Ismantrankviṣu ca|

Untranslated yet.


६.४.९८ गमहनजनखनघसां लोपः क्ङित्यनङि।

6.4.98 Gamahanajanakhanaghasāṁ lopaḥ kṅityanaṅi|

Untranslated yet.


६.४.९९ तनिपत्योश्छन्दसि।

6.4.99 Tanipatyośchandasi|

Untranslated yet.


६.४.१०० घसिभसोर्हलि च।

6.4.100 Ghasibhasorhali ca|

Untranslated yet.


६.४.१०१ हुझल्भ्यो हेर्धिः।

6.4.101 Hujhalbhyo herdhiḥ|

Untranslated yet.


६.४.१०२ श्रुशृणुपॄकृवृभ्यश्छन्दसि।

6.4.102 Śruśṛṇupṝkṛvṛbhyaśchandasi|

Untranslated yet.


६.४.१०३ अङितश्च।

6.4.103 Aṅitaśca|

Untranslated yet.


६.४.१०४ चिणो लुक्।

6.4.104 Ciṇo luk|

Untranslated yet.


६.४.१०५ अतो हेः।

6.4.105 Ato heḥ|

Untranslated yet.


६.४.१०६ उतश्च प्रत्ययादसंयोगपूर्वात्।

6.4.106 Utaśca pratyayādasaṁyogapūrvāt|

Untranslated yet.


६.४.१०७ लोपश्चास्यान्यतरस्यां म्वोः।

6.4.107 Lopaścāsyānyatarasyāṁ mvoḥ|

Untranslated yet.


६.४.१०८ नित्यं करोतेः।

6.4.108 Nityaṁ karoteḥ|

Untranslated yet.


६.४.१०९ ये च।

6.4.109 Ye ca|

Untranslated yet.


६.४.११० अत उत् सार्वधातुके।

6.4.110 Ata ut sārvadhātuke|

Untranslated yet.


६.४.१११ श्नसोरल्लोपः।

6.4.111 Śnasorallopaḥ|

Untranslated yet.


६.४.११२ श्नाऽभ्यस्तयोरातः।

6.4.112 Śnā'bhyastayorātaḥ|

Untranslated yet.


६.४.११३ ई हल्यघोः।

6.4.113 Ī halyaghoḥ|

Untranslated yet.


६.४.११४ इद्दरिद्रस्य।

6.4.114 Iddaridrasya|

Untranslated yet.


६.४.११५ भियोऽन्यतरस्याम्।

6.4.115 Bhiyo'nyatarasyām|

Untranslated yet.


६.४.११६ जहातेश्च।

6.4.116 Jahāteśca|

Untranslated yet.


६.४.११७ आ च हौ।

6.4.117 Ā ca hau|

Untranslated yet.


६.४.११८ लोपो यि।

6.4.118 Lopo yi|

Untranslated yet.


६.४.११९ घ्वसोरेद्धावभ्यासलोपश्च।

6.4.119 Ghvasoreddhāvabhyāsalopaśca|

Untranslated yet.


६.४.१२० अत एकहल्मध्येऽनादेशादेर्लिटि।

6.4.120 Ata ekahalmadhye'nādeśāderliṭi|

Untranslated yet.


६.४.१२१ थलि च सेटि।

6.4.121 Thali ca seṭi|

Untranslated yet.


६.४.१२२ तॄफलभजत्रपश्च।

6.4.122 Tṝphalabhajatrapaśca|

Untranslated yet.


६.४.१२३ राधो हिंसायाम्।

6.4.123 Rādho hiṁsāyām|

Untranslated yet.


६.४.१२४ वा जॄभ्रमुत्रसाम्।

6.4.124 Vā jṝbhramutrasām|

Untranslated yet.


६.४.१२५ फणां च सप्तानाम्।

6.4.125 Phaṇāṁ ca saptānām|

Untranslated yet.


६.४.१२६ न शसददवादिगुणानाम्।

6.4.126 Na śasadadavādiguṇānām|

Untranslated yet.


६.४.१२७ अर्वणस्त्रसावनञः।

6.4.127 Arvaṇastrasāvanañaḥ|

Untranslated yet.


६.४.१२८ मघवा बहुलम्।

6.4.128 Maghavā bahulam|

Untranslated yet.


६.४.१२९ भस्य।

6.4.129 Bhasya|

Untranslated yet.


६.४.१३० पादः पत्।

6.4.130 Pādaḥ pat|

Untranslated yet.


६.४.१३१ वसोः सम्प्रसारणम्।

6.4.131 Vasoḥ samprasāraṇam|

Untranslated yet.


६.४.१३२ वाह ऊठ्।

6.4.132 Vāha ūṭh|

Untranslated yet.


६.४.१३३ श्वयुवमघोनामतद्धिते।

6.4.133 Śvayuvamaghonāmataddhite|

Untranslated yet.


६.४.१३४ अल्लोपोऽनः।

6.4.134 Allopo'naḥ|

Untranslated yet.


६.४.१३५ षपूर्वहन्धृतराज्ञामणि।

6.4.135 Ṣapūrvahandhṛtarājñāmaṇi|

Untranslated yet.


६.४.१३६ विभाषा ङिश्योः।

6.4.136 Vibhāṣā ṅiśyoḥ|

Untranslated yet.


६.४.१३७ न संयोगाद्वमान्तात्।

6.4.137 Na saṁyogādvamāntāt|

Untranslated yet.


६.४.१३८ अचः।

6.4.138 Acaḥ|

Untranslated yet.


६.४.१३९ उद ईत्।

6.4.139 Uda īt|

Untranslated yet.


६.४.१४० आतो धातोः।

6.4.140 Āto dhātoḥ|

Untranslated yet.


६.४.१४१ मन्त्रेष्वाङ्यादेरात्मनः।

6.4.141 Mantreṣvāṅyāderātmanaḥ|

Untranslated yet.


६.४.१४२ ति विंशतेर्डिति।

6.4.142 Ti viṁśaterḍiti|

Untranslated yet.


६.४.१४३ टेः।

6.4.143 Ṭeḥ|

Untranslated yet.


६.४.१४४ नस्तद्धिते।

6.4.144 Nastaddhite|

Untranslated yet.


६.४.१४५ अह्नष्टखोरेव।

6.4.145 Ahnaṣṭakhoreva|

Untranslated yet.


६.४.१४६ ओर्गुणः।

6.4.146 Orguṇaḥ|

Untranslated yet.


६.४.१४७ ढे लोपोऽकद्र्वाः।

6.4.147 Ḍhe lopo'kadrvāḥ|

Untranslated yet.


६.४.१४८ यस्येति च।

6.4.148 Yasyeti ca|

Untranslated yet.


६.४.१४९ सूर्यतिष्यागस्त्यमत्स्यानां य उपधायाः।

6.4.149 Sūryatiṣyāgastyamatsyānāṁ ya upadhāyāḥ|

Untranslated yet.


६.४.१५० हलस्तद्धितस्य।

6.4.150 Halastaddhitasya|

Untranslated yet.


६.४.१५१ आपत्यस्य च तद्धितेऽनाति।

6.4.151 Āpatyasya ca taddhite'nāti|

Untranslated yet.


६.४.१५२ क्यच्व्योश्च।

6.4.152 Kyacvyośca|

Untranslated yet.


६.४.१५३ बिल्वकादिभ्यश्छस्य लुक्।

6.4.153 Bilvakādibhyaśchasya luk|

Untranslated yet.


६.४.१५४ तुरिष्ठेमेयस्सु।

6.4.154 Turiṣṭhemeyassu|

Untranslated yet.


६.४.१५५ टेः।

6.4.155 Ṭeḥ|

Untranslated yet.


६.४.१५६ स्थूलदूरयुवह्रस्वक्षिप्रक्षुद्राणां यणादिपरं पूर्वस्य च गुणः।

6.4.156 Sthūladūrayuvahrasvakṣiprakṣudrāṇāṁ yaṇādiparaṁ pūrvasya ca guṇaḥ|

Untranslated yet.


६.४.१५७ प्रियस्थिरस्फिरोरुबहुलगुरुवृद्धतृप्रदीर्घवृन्दारकाणां प्रस्थस्फवर्बंहिगर्वर्षित्रब्द्राघिवृन्दाः।

6.4.157 Priyasthirasphirorubahulaguruvṛddhatṛpradīrghavṛndārakāṇāṁ prasthasphavarbaṁhigarvarṣitrabdrāghivṛndāḥ|

Untranslated yet.


६.४.१५८ बहोर्लोपो भू च बहोः।

6.4.158 Bahorlopo bhū ca bahoḥ|

Untranslated yet.


६.४.१५९ इष्ठस्य यिट् च।

6.4.159 Iṣṭhasya yiṭ ca|

Untranslated yet.


६.४.१६० ज्यादादीयसः।

6.4.160 Jyādādīyasaḥ|

Untranslated yet.


६.४.१६१ र ऋतो हलादेर्लघोः।

6.4.161 Ra ṛto halāderlaghoḥ|

Untranslated yet.


६.४.१६२ विभाषर्जोश्छन्दसि।

6.4.162 Vibhāṣarjośchandasi|

Untranslated yet.


६.४.१६३ प्रकृत्यैकाच्।

6.4.163 Prakṛtyaikāc|

Untranslated yet.


६.४.१६४ इनण्यनपत्ये।

6.4.164 Inaṇyanapatye|

Untranslated yet.


६.४.१६५ गाथिविदथिकेशिगणिपणिनश्च।

6.4.165 Gāthividathikeśigaṇipaṇinaśca|

Untranslated yet.


६.४.१६६ संयोगादिश्च।

6.4.166 Saṁyogādiśca|

Untranslated yet.


६.४.१६७ अन्।

6.4.167 An|

Untranslated yet.


६.४.१६८ ये चाभावकर्मणोः।

6.4.168 Ye cābhāvakarmaṇoḥ|

Untranslated yet.


६.४.१६९ आत्माध्वानौ खे।

6.4.169 Ātmādhvānau khe|

Untranslated yet.


६.४.१७० न मपूर्वोऽपत्येऽवर्मणः।

6.4.170 Na mapūrvo'patye'varmaṇaḥ|

Untranslated yet.


६.४.१७१ ब्राह्मोअजातौ।

6.4.171 Brāhmoajātau|

Untranslated yet.


६.४.१७२ कार्मस्ताच्छील्ये।

6.4.172 Kārmastācchīlye|

Untranslated yet.


६.४.१७३ औक्षमनपत्ये।

6.4.173 Aukṣamanapatye|

Untranslated yet.


६.४.१७४ दाण्डिनायनहास्तिनायनाथर्वणिकजैह्माशिनेयवाशिनायनिभ्रौणहत्यधैवत्यसारवैक्ष्वाकमैत्रेयहिरण्मयानि।

6.4.174 Dāṇḍināyanahāstināyanātharvaṇikajaihmāśineyavāśināyanibhrauṇahatyadhaivatyasāravaikṣvākamaitreyahiraṇmayāni|

Untranslated yet.


६.४.१७५ ऋत्व्यवास्त्व्यवास्त्वमाध्वीहिरण्ययानि च्छन्दसि।

6.4.175 Ṛtvyavāstvyavāstvamādhvīhiraṇyayāni cchandasi|

Untranslated yet.


TRANSLATION IS IN PROGRESS WITH NO POLISHING YET

top


 Further Information

Gabriel Pradīpaka

This document was conceived by Gabriel Pradīpaka, one of the two founders of this site, and spiritual guru conversant with Sanskrit language and Trika philosophy.

For further information about Sanskrit, Yoga and Indian Philosophy; or if you simply want to comment, ask a question or correct a mistake, feel free to contact us: This is our e-mail address.



Back to Chapter 5 Top  Continue to read Chapter 7