Sanskrit & Trika Shaivism (Главная)

JavaScript отключён! Перейдите по этой ссылке!


 Aṣṭādhyāyī - Объяснение

Глава 6 - Подраздел 2


 Introduction

This is the sixth chapter/second subchapter out of eight chapters/thirty-two subchapters Aṣṭādhyāyī consists of.

This work was written by the greatest Sanskrit grammarian of all time: Pāṇini, who lived about 500BCE in India.

This Aṣṭādhyāyī contains the entire set of rules controlling Sanskrit grammar. It is required reading for all Sanskrit scholars and also for those who want to go deep at Sanskrit grammar.

Now read Aṣṭādhyāyī and experience Supreme Delight.

Important: All that is in brackets and italicized within the translation has been added by me in order to complete the sense of a particular phrase or sentence. In turn, all that is between double hyphen (--...--) constitutes clarifying further information also added by me.

top


 Aphorisms 1-10

६.२.१ बहुव्रीहौ प्रकृत्या पूर्वपदम्।

6.2.1 Bahuvrīhau prakṛtyā pūrvapadam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.२ तत्पुरुषे तुल्यार्थतृतीयासप्तम्युपमानाव्ययद्वितीयाकृत्याः।

6.2.2 Tatpuruṣe tulyārthatṛtīyāsaptamyupamānāvyayadvitīyākṛtyāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.३ वर्णः वर्णेष्वनेते।

6.2.3 Varṇaḥ varṇeṣvanete|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.४ गाधलवणयोः प्रमाणे।

6.2.4 Gādhalavaṇayoḥ pramāṇe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.५ दायाद्यं दायादे।

6.2.5 Dāyādyaṁ dāyāde|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.६ प्रतिबन्धि चिरकृच्छ्रयोः।

6.2.6 Pratibandhi cirakṛcchrayoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.७ पदेऽपदेशे।

6.2.7 Pade'padeśe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.८ निवाते वातत्राणे।

6.2.8 Nivāte vātatrāṇe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.९ शारदेअनार्तवे।

6.2.9 Śāradeanārtave|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१० अध्वर्युकषाययोर्जातौ।

6.2.10 Adhvaryukaṣāyayorjātau|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 11-20

६.२.११ सदृशप्रतिरूपयोः सादृश्ये।

6.2.11 Sadṛśapratirūpayoḥ sādṛśye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१२ द्विगौ प्रमाणे।

6.2.12 Dvigau pramāṇe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१३ गन्तव्यपण्यं वाणिजे।

6.2.13 Gantavyapaṇyaṁ vāṇije|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१४ मात्रोपज्ञोपक्रमच्छाये नपुंसके।

6.2.14 Mātropajñopakramacchāye napuṁsake|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१५ सुखप्रिययोर्हिते।

6.2.15 Sukhapriyayorhite|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१६ प्रीतौ च।

6.2.16 Prītau ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१७ स्वं स्वामिनि।

6.2.17 Svaṁ svāmini|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१८ पत्यावैश्वर्ये।

6.2.18 Patyāvaiśvarye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१९ न भूवाक्चिद्दिधिषु।

6.2.19 Na bhūvākciddidhiṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.२० वा भुवनम्।

6.2.20 Vā bhuvanam|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 21-30

६.२.२१ आशङ्काबाधनेदीयस्सु सम्भावने।

6.2.21 Āśaṅkābādhanedīyassu sambhāvane|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.२२ पूर्वे भूतपूर्वे।

6.2.22 Pūrve bhūtapūrve|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.२३ सविधसनीडसमर्यादसवेशसदेशेषु सामीप्ये।

6.2.23 Savidhasanīḍasamaryādasaveśasadeśeṣu sāmīpye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.२४ विस्पष्टादीनि गुणवचनेषु।

6.2.24 Vispaṣṭādīni guṇavacaneṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.२५ श्रज्याऽवमकन्पापवत्सु भावे कर्मधारये।

6.2.25 Śrajyā'vamakanpāpavatsu bhāve karmadhāraye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.२६ कुमारश्च।

6.2.26 Kumāraśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.२७ आदिः प्रत्येनसि।

6.2.27 Ādiḥ pratyenasi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.२८ पूगेष्वन्यतरस्याम्।

6.2.28 Pūgeṣvanyatarasyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.२९ इगन्तकालकपालभगालशरावेषु द्विगौ।

6.2.29 Igantakālakapālabhagālaśarāveṣu dvigau|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.३० बह्वन्यतरस्याम्।

6.2.30 Bahvanyatarasyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 31-40

६.२.३१ दिष्टिवितस्त्योश्च।

6.2.31 Diṣṭivitastyośca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.३२ सप्तमी सिद्धशुष्कपक्वबन्धेष्वकालात्।

6.2.32 Saptamī siddhaśuṣkapakvabandheṣvakālāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.३३ परिप्रत्युपापा वर्ज्यमानाहोरात्रावयवेषु।

6.2.33 Paripratyupāpā varjyamānāhorātrāvayaveṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.३४ राजन्यबहुवचनद्वन्द्वेऽन्धकवृष्णिषु।

6.2.34 Rājanyabahuvacanadvandve'ndhakavṛṣṇiṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.३५ सङ्ख्या।

6.2.35 Saṅkhyā|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.३६ आचार्योपसर्जनश्चान्तेवासी।

6.2.36 Ācāryopasarjanaścāntevāsī|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.३७ कार्तकौजपादयश्च।

6.2.37 Kārtakaujapādayaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.३८ महान् व्रीह्यपराह्णगृष्टीष्वासजाबालभारभारतहैलिहिलरौरवप्रवृद्धेषु।

6.2.38 Mahān vrīhyaparāhṇagṛṣṭīṣvāsajābālabhārabhāratahailihilarauravapravṛddheṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.३९ क्षुल्लकश्च वैश्वदेवे।

6.2.39 Kṣullakaśca vaiśvadeve|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.४० उष्ट्रः सादिवाम्योः।

6.2.40 Uṣṭraḥ sādivāmyoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 41-50

६.२.४१ गौः सादसादिसारथिषु।

6.2.41 Gauḥ sādasādisārathiṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.४२ कुरुगार्हपतरिक्तगुर्वसूतजरत्यश्लीलदृढरूपापारेवडवातैतिलकद्रूःपण्यकम्बलो दासीभाराणां च।

6.2.42 Kurugārhapatariktagurvasūtajaratyaślīladṛḍharūpāpārevaḍavātaitilakadrūḥpaṇyakambalo dāsībhārāṇāṁ ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.४३ चतुर्थी तदर्थे।

6.2.43 Caturthī tadarthe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.४४ अर्थे।

6.2.44 Arthe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.४५ क्ते च।

6.2.45 Kte ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.४६ कर्मधारयेऽनिष्ठा।

6.2.46 Karmadhāraye'niṣṭhā|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.४७ अहीने द्वितीया।

6.2.47 Ahīne dvitīyā|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.४८ तृतीया कर्मणि।

6.2.48 Tṛtīyā karmaṇi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.४९ गतिरनन्तरः।

6.2.49 Gatiranantaraḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.५० तादौ च निति कृत्यतौ।

6.2.50 Tādau ca niti kṛtyatau|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 51-60

६.२.५१ तवै चान्तश्च युगपत्।

6.2.51 Tavai cāntaśca yugapat|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.५२ अनिगन्तोऽञ्चतौ वप्रत्यये।

6.2.52 Aniganto'ñcatau vapratyaye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.५३ न्यधी च।

6.2.53 Nyadhī ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.५४ ईषदन्यतरस्याम्।

6.2.54 Īṣadanyatarasyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.५५ हिरण्यपरिमाणं धने।

6.2.55 Hiraṇyaparimāṇaṁ dhane|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.५६ प्रथमोऽचिरोपसम्पत्तौ।

6.2.56 Prathamo'ciropasampattau|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.५७ कतरकतमौ कर्मधारये।

6.2.57 Katarakatamau karmadhāraye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.५८ आर्यो ब्राह्मणकुमारयोः।

6.2.58 Āryo brāhmaṇakumārayoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.५९ राजा च।

6.2.59 Rājā ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.६० षष्ठी प्रत्येनसि।

6.2.60 Ṣaṣṭhī pratyenasi|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 61-70

६.२.६१ क्ते नित्यार्थे।

6.2.61 Kte nityārthe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.६२ ग्रामः शिल्पिनि।

6.2.62 Grāmaḥ śilpini|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.६३ राजा च प्रशंसायाम्।

6.2.63 Rājā ca praśaṁsāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.६४ आदिरुदात्तः।

6.2.64 Ādirudāttaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.६५ सप्तमीहारिणौ धर्म्येऽहरणे।

6.2.65 Saptamīhāriṇau dharmye'haraṇe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.६६ युक्ते च।

6.2.66 Yukte ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.६७ विभाषाऽध्यक्षे।

6.2.67 Vibhāṣā'dhyakṣe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.६८ पापं च शिल्पिनि।

6.2.68 Pāpaṁ ca śilpini|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.६९ गोत्रान्तेवासिमाणवब्राह्मणेषु क्षेपे।

6.2.69 Gotrāntevāsimāṇavabrāhmaṇeṣu kṣepe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.७० अङ्गानि मैरेये।

6.2.70 Aṅgāni maireye|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 71-80

६.२.७१ भक्ताख्यास्तदर्थेषु।

6.2.71 Bhaktākhyāstadartheṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.७२ गोबिडालसिंहसैन्धवेषूपमाने।

6.2.72 Gobiḍālasiṁhasaindhaveṣūpamāne|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.७३ अके जीविकाऽर्थे।

6.2.73 Ake jīvikā'rthe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.७४ प्राचां क्रीडायाम्।

6.2.74 Prācāṁ krīḍāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.७५ अणि नियुक्ते।

6.2.75 Aṇi niyukte|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.७६ शिल्पिनि चाकृञः।

6.2.76 Śilpini cākṛñaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.७७ सञ्ज्ञायां च।

6.2.77 Sañjñāyāṁ ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.७८ गोतन्तियवं पाले।

6.2.78 Gotantiyavaṁ pāle|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.७९ णिनि।

6.2.79 Ṇini|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.८० उपमानं शब्दार्थप्रकृतावेव।

6.2.80 Upamānaṁ śabdārthaprakṛtāveva|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 81-90

६.२.८१ युक्तारोह्यादयश्च।

6.2.81 Yuktārohyādayaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.८२ दीर्घकाशतुषभ्राष्ट्रवटं जे।

6.2.82 Dīrghakāśatuṣabhrāṣṭravaṭaṁ je|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.८३ अन्त्यात् पूर्वं बह्वचः।

6.2.83 Antyāt pūrvaṁ bahvacaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.८४ ग्रामेऽनिवसन्तः।

6.2.84 Grāme'nivasantaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.८५ घोषादिषु।

6.2.85 Ghoṣādiṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.८६ छात्र्यादयः शालायाम्।

6.2.86 Chātryādayaḥ śālāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.८७ प्रस्थेऽवृद्धमकर्क्यादीनाम्।

6.2.87 Prasthe'vṛddhamakarkyādīnām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.८८ मालाऽऽदीनां च।

6.2.88 Mālā''dīnāṁ ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.८९ अमहन्नवं नगरेऽनुदीचाम्।

6.2.89 Amahannavaṁ nagare'nudīcām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.९० अर्मे चावर्णं द्व्यच्त्र्यच्।

6.2.90 Arme cāvarṇaṁ dvyactryac|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 91-100

६.२.९१ न भूताधिकसञ्जीवमद्राश्मकज्जलम्।

6.2.91 Na bhūtādhikasañjīvamadrāśmakajjalam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.९२ अन्तः।

6.2.92 Antaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.९३ सर्वं गुणकार्त्स्न्ये।

6.2.93 Sarvaṁ guṇakārtsnye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.९४ सञ्ज्ञायां गिरिनिकाययोः।

6.2.94 Sañjñāyāṁ girinikāyayoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.९५ कुमार्यां वयसि।

6.2.95 Kumāryāṁ vayasi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.९६ उदकेऽकेवले।

6.2.96 Udake'kevale|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.९७ द्विगौ क्रतौ।

6.2.97 Dvigau kratau|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.९८ सभायां नपुंसके।

6.2.98 Sabhāyāṁ napuṁsake|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.९९ पुरे प्राचाम्।

6.2.99 Pure prācām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१०० अरिष्टगौडपूर्वे च।

6.2.100 Ariṣṭagauḍapūrve ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 101-110

६.२.१०१ न हास्तिनफलकमार्देयाः।

6.2.101 Na hāstinaphalakamārdeyāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१०२ कुसूलकूपकुम्भशालं बिले।

6.2.102 Kusūlakūpakumbhaśālaṁ bile|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१०३ दिक्शब्दा ग्रामजनपदाख्यानचानराटेषु।

6.2.103 Dikśabdā grāmajanapadākhyānacānarāṭeṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१०४ आचार्योपसर्जनश्चान्तेवासिनि।

6.2.104 Ācāryopasarjanaścāntevāsini|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१०५ उत्तरपदवृद्धौ सर्वं च।

6.2.105 Uttarapadavṛddhau sarvaṁ ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१०६ बहुव्रीहौ विश्वं सञ्ज्ञयाम्।

6.2.106 Bahuvrīhau viśvaṁ sañjñayām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१०७ उदराश्वेषुषु।

6.2.107 Udarāśveṣuṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१०८ क्षेपे।

6.2.108 Kṣepe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१०९ नदी बन्धुनि।

6.2.109 Nadī bandhuni|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.११० निष्ठोपसर्गपूर्वमन्यतरस्याम्।

6.2.110 Niṣṭhopasargapūrvamanyatarasyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 111-120

६.२.१११ उत्तरपदादिः।

6.2.111 Uttarapadādiḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.११२ कर्णो वर्णलक्षणात्।

6.2.112 Karṇo varṇalakṣaṇāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.११३ सञ्ज्ञौपम्ययोश्च।

6.2.113 Sañjñaupamyayośca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.११४ कण्ठपृष्ठग्रीवाजङ्घं च।

6.2.114 Kaṇṭhapṛṣṭhagrīvājaṅghaṁ ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.११५ शृङ्गमवस्थायां च।

6.2.115 Śṛṅgamavasthāyāṁ ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.११६ नञो जरमरमित्रमृताः।

6.2.116 Naño jaramaramitramṛtāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.११७ सोर्मनसी अलोमोषसी।

6.2.117 Sormanasī alomoṣasī|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.११८ क्रत्वादयश्च।

6.2.118 Kratvādayaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.११९ आद्युदात्तं द्व्यच् छन्दसि।

6.2.119 Ādyudāttaṁ dvyac chandasi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१२० वीरवीर्यौ च।

6.2.120 Vīravīryau ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 121-130

६.२.१२१ कूलतीरतूलमूलशालाऽक्षसममव्ययीभावे।

6.2.121 Kūlatīratūlamūlaśālā'kṣasamamavyayībhāve|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१२२ कंसमन्थशूर्पपाय्यकाण्डं द्विगौ।

6.2.122 Kaṁsamanthaśūrpapāyyakāṇḍaṁ dvigau|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१२३ तत्पुरुषे शालायां नपुंसके।

6.2.123 Tatpuruṣe śālāyāṁ napuṁsake|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१२४ कन्था च।

6.2.124 Kanthā ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१२५ आदिश्चिहणादीनाम्।

6.2.125 Ādiścihaṇādīnām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१२६ चेलखेटकटुककाण्डं गर्हायाम्।

6.2.126 Celakheṭakaṭukakāṇḍaṁ garhāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१२७ चीरमुपमानम्।

6.2.127 Cīramupamānam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१२८ पललसूपशाकं मिश्रे।

6.2.128 Palalasūpaśākaṁ miśre|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१२९ कूलसूदस्थलकर्षाः सञ्ज्ञायाम्।

6.2.129 Kūlasūdasthalakarṣāḥ sañjñāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१३० अकर्मधारये राज्यम्।

6.2.130 Akarmadhāraye rājyam|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 131-140

६.२.१३१ वर्ग्यादयश्च।

6.2.131 Vargyādayaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१३२ पुत्रः पुम्भ्यः।

6.2.132 Putraḥ pumbhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१३३ नाचार्यराजर्त्विक्संयुक्तज्ञात्याख्येभ्यः।

6.2.133 Nācāryarājartviksaṁyuktajñātyākhyebhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१३४ चूर्णादीन्यप्राणिषष्ठ्याः।

6.2.134 Cūrṇādīnyaprāṇiṣaṣṭhyāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१३५ षट् च काण्डादीनि।

6.2.135 Ṣaṭ ca kāṇḍādīni|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१३६ कुण्डं वनम्।

6.2.136 Kuṇḍaṁ vanam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१३७ प्रकृत्या भगालम्।

6.2.137 Prakṛtyā bhagālam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१३८ शितेर्नित्याबह्वज्बहुव्रीहावभसत्।

6.2.138 Śiternityābahvajbahuvrīhāvabhasat|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१३९ गतिकारकोपपदात् कृत्।

6.2.139 Gatikārakopapadāt kṛt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१४० उभे वनस्पत्यादिषु युगपत्।

6.2.140 Ubhe vanaspatyādiṣu yugapat|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 141-150

६.२.१४१ देवताद्वन्द्वे च।

6.2.141 Devatādvandve ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१४२ नोत्तरपदेऽनुदात्तादावपृथिवीरुद्रपूषमन्थिषु।

6.2.142 Nottarapade'nudāttādāvapṛthivīrudrapūṣamanthiṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१४३ अन्तः।

6.2.143 Antaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१४४ थाथघङ्क्ताजबित्रकाणाम्।

6.2.144 Thāthaghaṅktājabitrakāṇām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१४५ सूपमानात् क्तः।

6.2.145 Sūpamānāt ktaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१४६ सञ्ज्ञायामनाचितादीनाम्।

6.2.146 Sañjñāyāmanācitādīnām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१४७ प्रवृद्धादीनां च।

6.2.147 Pravṛddhādīnāṁ ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१४८ कारकाद्दत्तश्रुतयोरेवाशिषि।

6.2.148 Kārakāddattaśrutayorevāśiṣi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१४९ इत्थम्भूतेन कृतमिति च।

6.2.149 Itthambhūtena kṛtamiti ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१५० अनो भावकर्मवचनः।

6.2.150 Ano bhāvakarmavacanaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 151-160

६.२.१५१ मन्क्तिन्व्याख्यानशयनासनस्थानयाजकादिक्रीताः।

6.2.151 Manktinvyākhyānaśayanāsanasthānayājakādikrītāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१५२ सप्तम्याः पुण्यम्।

6.2.152 Saptamyāḥ puṇyam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१५३ ऊनार्थकलहं तृतीयायाः।

6.2.153 Ūnārthakalahaṁ tṛtīyāyāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१५४ मिश्रं चानुपसर्गमसन्धौ।

6.2.154 Miśraṁ cānupasargamasandhau|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१५५ नञो गुणप्रतिषेधे सम्पाद्यर्हहितालमर्थास्तद्धिताः।

6.2.155 Naño guṇapratiṣedhe sampādyarhahitālamarthāstaddhitāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१५६ ययतोश्चातदर्थे।

6.2.156 Yayatoścātadarthe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१५७ अच्कावशक्तौ।

6.2.157 Ackāvaśaktau|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१५८ आक्रोशे च।

6.2.158 Ākrośe ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१५९ सञ्ज्ञायाम्।

6.2.159 Sañjñāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१६० कृत्योकेष्णुच्चार्वादयश्च।

6.2.160 Kṛtyokeṣṇuccārvādayaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 161-170

६.२.१६१ विभाषा तृन्नन्नतीक्ष्णशुचिषु।

6.2.161 Vibhāṣā tṛnnannatīkṣṇaśuciṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१६२ बहुव्रीहाविदमेतत्तद्भ्यः प्रथमपूरणयोः क्रियागणने।

6.2.162 Bahuvrīhāvidametattadbhyaḥ prathamapūraṇayoḥ kriyāgaṇane|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१६३ सङ्ख्यायाः स्तनः।

6.2.163 Saṅkhyāyāḥ stanaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१६४ विभाषा छन्दसि।

6.2.164 Vibhāṣā chandasi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१६५ सञ्ज्ञायां मित्राजिनयोः।

6.2.165 Sañjñāyāṁ mitrājinayoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१६६ व्यवायिनोऽन्तरम्।

6.2.166 Vyavāyino'ntaram|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१६७ मुखं स्वाङ्गम्।

6.2.167 Mukhaṁ svāṅgam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१६८ नाव्ययदिक्शब्दगोमहत्स्थूलमुष्टिपृथुवत्सेभ्यः।

6.2.168 Nāvyayadikśabdagomahatsthūlamuṣṭipṛthuvatsebhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१६९ निष्ठोपमानादन्यतरस्याम्।

6.2.169 Niṣṭhopamānādanyatarasyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१७० जातिकालसुखादिभ्योऽनाच्छादनात्क्तोऽकृतमितप्रतिपन्नाः।

6.2.170 Jātikālasukhādibhyo'nācchādanātkto'kṛtamitapratipannāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 171-180

६.२.१७१ वा जाते।

6.2.171 Vā jāte|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१७२ नञ्सुभ्याम्।

6.2.172 Nañsubhyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१७३ कपि पूर्वम्।

6.2.173 Kapi pūrvam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१७४ ह्रस्वान्तेऽन्त्यात् पूर्वम्।

6.2.174 Hrasvānte'ntyāt pūrvam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१७५ बहोर्नञ्वदुत्तरपदभूम्नि।

6.2.175 Bahornañvaduttarapadabhūmni|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१७६ न गुणादयोऽवयवाः।

6.2.176 Na guṇādayo'vayavāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१७७ उपसर्गात् स्वाङ्गं ध्रुवमपर्शु।

6.2.177 Upasargāt svāṅgaṁ dhruvamaparśu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१७८ वनं समासे।

6.2.178 Vanaṁ samāse|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१७९ अन्तः।

6.2.179 Antaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१८० अन्तश्च।

6.2.180 Antaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 181-190

६.२.१८१ न निविभ्याम्।

6.2.181 Na nivibhyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१८२ परेरभितोभाविमण्डलम्।

6.2.182 Parerabhitobhāvimaṇḍalam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१८३ प्रादस्वाङ्गं सञ्ज्ञायाम्।

6.2.183 Prādasvāṅgaṁ sañjñāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१८४ निरुदकादीनि च।

6.2.184 Nirudakādīni ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१८५ अभेर्मुखम्।

6.2.185 Abhermukham|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१८६ अपाच्च।

6.2.186 Apācca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१८७ स्फिगपूतवीणाऽञ्जोऽध्वकुक्षिसीरनामनाम च।

6.2.187 Sphigapūtavīṇā'ñjo'dhvakukṣisīranāmanāma ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१८८ अधेरुपरिस्थम्।

6.2.188 Adheruparistham|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१८९ अनोरप्रधानकनीयसी।

6.2.189 Anorapradhānakanīyasī|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१९० पुरुषश्चान्वादिष्टः।

6.2.190 Puruṣaścānvādiṣṭaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 191-199

६.२.१९१ अतेरकृत्पदे।

6.2.191 Aterakṛtpade|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१९२ नेरनिधाने।

6.2.192 Neranidhāne|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१९३ प्रतेरंश्वादयस्तत्पुरुषे।

6.2.193 Prateraṁśvādayastatpuruṣe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१९४ उपाद् द्व्यजजिनमगौरादयः।

6.2.194 Upād dvyajajinamagaurādayaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१९५ सोरवक्षेपणे।

6.2.195 Soravakṣepaṇe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१९६ विभाषोत्पुच्छे।

6.2.196 Vibhāṣotpucche|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१९७ द्वित्रिभ्यां पाद्दन्मूर्धसु बहुव्रीहौ।

6.2.197 Dvitribhyāṁ pāddanmūrdhasu bahuvrīhau|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१९८ सक्थं चाक्रान्तात्।

6.2.198 Sakthaṁ cākrāntāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


६.२.१९९ परादिश्छन्दसि बहुलम्।

6.2.199 Parādiśchandasi bahulam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


EXPLANATION IS IN PROGRESS WITH NO POLISHING YET

top


 Further Information

Габриэль Pradīpaka

Этот документ был составлен Габриэлем Pradīpaka, одним из двух основателей этого сайта, духовным гуру, экспертом в санскрите и философии Трика.

Для получения дополнительной информации о санскрите, йоге и философии, или если вы просто хотите оставить комментарий, задать вопрос или нашли ошибку, напишите нам: Это наша электронная почта.



Вернуться Глава 6 - Подраздел 1 Вверх  Продолжить чтение Глава 6 - Подраздел 3

Оставьте комментарий

Чтобы оставить комментарий, пожалуйста, зарегистрируйтесь или войдите.