Sanskrit & Trika Shaivism (English-Home)

जावास्क्रिप्ट अक्षम है! इस लिंक की जाँच करें!


 अष्टाध्यायी - व्याख्या

अध्याय ८ - उपध्याय ४


 Introduction

This is the eigth chapter/fourth subchapter out of eight chapters/thirty-two subchapters अष्टाध्यायी consists of.

This work was written by the greatest Sanskrit grammarian of all time: Pāṇini, who lived about 500BCE in India.

This अष्टाध्यायी contains the entire set of rules controlling Sanskrit grammar. It is required reading for all Sanskrit scholars and also for those who want to go deep at Sanskrit grammar.

Now read अष्टाध्यायी and experience Supreme Delight.

Important: All that is in brackets and italicized within the translation has been added by me in order to complete the sense of a particular phrase or sentence. In turn, all that is between double hyphen (--...--) constitutes clarifying further information also added by me.

top


 Aphorisms 1-10

८.४.१ रषाभ्यां नो णः समानपदे।

8.4.1 Raṣābhyāṁ no ṇaḥ samānapade|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.२ अट्कुप्वाङ्नुम्व्यवायेऽपि।

8.4.2 Aṭkupvāṅnumvyavāye'pi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.३ पूर्वपदात् सञ्ज्ञायामगः।

8.4.3 Pūrvapadāt sañjñāyāmagaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.४ वनं पुरगामिश्रकासिध्रकाशारिकाकोटराऽग्रेभ्यः।

8.4.4 Vanaṁ puragāmiśrakāsidhrakāśārikākoṭarā'grebhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.५ प्रनिरन्तःशरेक्षुप्लक्षाम्रकार्ष्यखदिरपियूक्षाभ्योऽसञ्ज्ञायामपि।

8.4.5 Pranirantaḥśarekṣuplakṣāmrakārṣyakhadirapiyūkṣābhyo'sañjñāyāmapi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.६ विभाषौषधिवनस्पतिभ्यः।

8.4.6 Vibhāṣauṣadhivanaspatibhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.७ अह्नोऽदन्तात्।

8.4.7 Ahno'dantāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.८ वाहनमाहितात्।

8.4.8 Vāhanamāhitāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.९ पानं देशे।

8.4.9 Pānaṁ deśe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.१० वा भावकरणयोः।

8.4.10 Vā bhāvakaraṇayoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 11-20

८.४.११ प्रातिपदिकान्तनुम्विभक्तिषु च।

8.4.11 Prātipadikāntanumvibhaktiṣu ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.१२ एकाजुत्तरपदे णः।

8.4.12 Ekājuttarapade ṇaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.१३ कुमति च।

8.4.13 Kumati ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.१४ उपसर्गादसमासेऽपि णोपदेशस्य।

8.4.14 Upasargādasamāse'pi ṇopadeśasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.१५ हिनुमीना।

8.4.15 Hinumīnā|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.१६ आनि लोट्।

8.4.16 Āni loṭ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.१७ नेर्गदनदपतपदघुमास्यतिहन्तियातिवातिद्रातिप्सातिवपतिवहतिशाम्यतिचिनोतिदेग्धिषु च।

8.4.17 Nergadanadapatapadaghumāsyatihantiyātivātidrātipsātivapativahatiśāmyaticinotidegdhiṣu ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.१८ शेषे विभाषाऽकखादावषान्त उपदेशे।

8.4.18 Śeṣe vibhāṣā'kakhādāvaṣānta upadeśe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.१९ अनितेः।

8.4.19 Aniteḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.२० अन्तः।

8.4.20 Antaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 21-30

८.४.२१ उभौ साभ्यासस्य।

8.4.21 Ubhau sābhyāsasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.२२ हन्तेरत्पूर्वस्य।

8.4.22 Hanteratpūrvasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.२३ वमोर्वा।

8.4.23 Vamorvā|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.२४ अन्तरदेशे।

8.4.24 Antaradeśe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.२५ अयनं च।

8.4.25 Ayanaṁ ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.२६ छन्दस्यृदवग्रहात्।

8.4.26 Chandasyṛdavagrahāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.२७ नश्च धातुस्थोरुषुभ्यः।

8.4.27 Naśca dhātusthoruṣubhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.२८ उपसर्गाद् बहुलम्।

8.4.28 Upasargād bahulam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.२९ कृत्यचः।

8.4.29 Kṛtyacaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.३० णेर्विभाषा।

8.4.30 Ṇervibhāṣā|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 31-40

८.४.३१ हलश्च इजुपधात्।

8.4.31 Halaśca ijupadhāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.३२ इजादेः सनुमः।

8.4.32 Ijādeḥ sanumaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.३३ वा निंसनिक्षनिन्दाम्।

8.4.33 Vā niṁsanikṣanindām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.३४ न भाभूपूकमिगमिप्यायीवेपाम्।

8.4.34 Na bhābhūpūkamigamipyāyīvepām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.३५ षात् पदान्तात्।

8.4.35 Ṣāt padāntāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.३६ नशेः षान्तस्य।

8.4.36 Naśeḥ ṣāntasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.३७ पदान्तस्य।

8.4.37 Padāntasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.३८ पदव्यवायेऽपि।

8.4.38 Padavyavāye'pi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.३९ क्षुभ्नाऽऽदिषु च।

8.4.39 Kṣubhnā''diṣu ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.४० स्तोः श्चुना श्चुः।

8.4.40 Stoḥ ścunā ścuḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 41-50

८.४.४१ ष्टुना ष्टुः।

8.4.41 Ṣṭunā ṣṭuḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.४२ न पदान्ताट्टोरनाम्।

8.4.42 Na padāntāṭṭoranām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.४३ तोः षि।

8.4.43 Toḥ ṣi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.४४ शात्।

8.4.44 Śāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.४५ यरोऽनुनासिकेऽनुनासिको वा।

8.4.45 Yaro'nunāsike'nunāsiko vā|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.४६ अचो रहाभ्यां द्वे।

8.4.46 Aco rahābhyāṁ dve|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.४७ अनचि च।

8.4.47 Anaci ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.४८ नादिन्याक्रोशे पुत्रस्य।

8.4.48 Nādinyākrośe putrasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.४९ शरोऽचि।

8.4.49 Śaro'ci|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.५० त्रिप्रभृतिषु शाकटायनस्य।

8.4.50 Triprabhṛtiṣu śākaṭāyanasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 51-60

८.४.५१ सर्वत्र शाकल्यस्य।

8.4.51 Sarvatra śākalyasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.५२ दीर्घादाचार्याणाम्।

8.4.52 Dīrghādācāryāṇām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.५३ झलां जश् झशि
८.४.५४ अभ्यासे चर्च्च।

8.4.53 Jhalāṁ jaś jhaśi
8.4.54 Abhyāse carcca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.५५ खरि च।

8.4.55 Khari ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.५६ वाऽवसाने।

8.4.56 Vā'vasāne|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.५७ अणोऽप्रगृह्यस्यानुनासिकः।

8.4.57 Aṇo'pragṛhyasyānunāsikaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.५८ अनुस्वारस्य ययि परसवर्णः।

8.4.58 Anusvārasya yayi parasavarṇaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.५९ वा पदान्तस्य।

8.4.59 Vā padāntasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.६० तोर्लि।

8.4.60 Torli|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 61-68

८.४.६१ उदः स्थास्तम्भोः पूर्वस्य।

8.4.61 Udaḥ sthāstambhoḥ pūrvasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.६२ झयो होऽन्यतरस्याम्।

8.4.62 Jhayo ho'nyatarasyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.६३ शश्छोऽटि।

8.4.63 Śaścho'ṭi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.६४ हलो यमां यमि लोपः।

8.4.64 Halo yamāṁ yami lopaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.६५ झरो झरि सवर्णे।

8.4.65 Jharo jhari savarṇe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.६६ उदात्तादनुदात्तस्य स्वरितः।

8.4.66 Udāttādanudāttasya svaritaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.६७ नोदात्तस्वरितोदयमगार्ग्यकाश्यपगालवानाम्।

8.4.67 Nodāttasvaritodayamagārgyakāśyapagālavānām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


८.४.६८ अ अ इति।

8.4.68 A a iti|

Untranslated yet.

No explanation yet.


EXPLANATION IS IN PROGRESS WITH NO POLISHING YET

top


 Further Information

Gabriel Pradīpaka

This document was conceived by Gabriel Pradīpaka, one of the two founders of this site, and spiritual guru conversant with Sanskrit language and Trika philosophy.

For further information about Sanskrit, Yoga and Indian Philosophy; or if you simply want to comment, ask a question or correct a mistake, feel free to contact us: This is our e-mail address.



Back to अध्याय ८ - उपध्याय ३ Top   

अपनी टिप्पणी पोस्ट करें

टिप्पणी पोस्ट करने के लिए कृपया रजिस्टर, या लॉग इन करें.