Sanskrit & Trika Shaivism (English-Home)

जावास्क्रिप्ट अक्षम है! इस लिंक की जाँच करें!


 अष्टाध्यायी - व्याख्या

अध्याय ५ - उपध्याय ४


 Introduction

This is the fifth chapter/fourth subchapter out of eight chapters/thirty-two subchapters अष्टाध्यायी consists of.

This work was written by the greatest Sanskrit grammarian of all time: Pāṇini, who lived about 500BCE in India.

This अष्टाध्यायी contains the entire set of rules controlling Sanskrit grammar. It is required reading for all Sanskrit scholars and also for those who want to go deep at Sanskrit grammar.

Now read अष्टाध्यायी and experience Supreme Delight.

Important: All that is in brackets and italicized within the translation has been added by me in order to complete the sense of a particular phrase or sentence. In turn, all that is between double hyphen (--...--) constitutes clarifying further information also added by me.

top


 Aphorisms 1-10

५.४.१ पादशतस्य सङ्ख्याऽऽदेर्वीप्सायां वुन् लोपश्च।

5.4.1 Pādaśatasya saṅkhyā''dervīpsāyāṁ vun lopaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.२ दण्डव्यवसर्गयोश्च।

5.4.2 Daṇḍavyavasargayośca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.३ स्थूलादिभ्यः प्रकारवचने कन्।

5.4.3 Sthūlādibhyaḥ prakāravacane kan|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.४ अनत्यन्तगतौ क्तात्।

5.4.4 Anatyantagatau ktāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.५ न सामिवचने।

5.4.5 Na sāmivacane|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.६ बृहत्या आच्छादने।

5.4.6 Bṛhatyā ācchādane|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.७ अषडक्षाशितङ्ग्वलङ्कर्मालम्पुरुषाध्युत्तरपदात्खः।

5.4.7 Aṣaḍakṣāśitaṅgvalaṅkarmālampuruṣādhyuttarapadātkhaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.८ विभाषा अञ्चेरदिक्स्त्रियाम्।

5.4.8 Vibhāṣā añceradikstriyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.९ जात्यन्ताच्छ बन्धुनि।

5.4.9 Jātyantāccha bandhuni|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१० स्थानान्ताद्विभाषा सस्थानेनेति चेत्।

5.4.10 Sthānāntādvibhāṣā sasthāneneti cet|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 11-20

५.४.११ किमेत्तिङव्ययघादाम्वद्रव्यप्रकर्षे।

5.4.11 Kimettiṅavyayaghādāmvadravyaprakarṣe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१२ अमु च च्छन्दसि।

5.4.12 Amu ca cchandasi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१३ अनुगादिनष्ठक्।

5.4.13 Anugādinaṣṭhak|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१४ णचः स्त्रियामञ्।

5.4.14 Ṇacaḥ striyāmañ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१५ अणिनुणः।

5.4.15 Aṇinuṇaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१६ विसारिणो मत्स्ये।

5.4.16 Visāriṇo matsye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१७ सङ्ख्यायाः क्रियाऽभ्यावृत्तिगणने कृत्वसुच्।

5.4.17 Saṅkhyāyāḥ kriyā'bhyāvṛttigaṇane kṛtvasuc|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१८ द्वित्रिचतुर्भ्यः सुच्।

5.4.18 Dvitricaturbhyaḥ suc|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१९ एकस्य सकृच्च।

5.4.19 Ekasya sakṛcca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.२० विभाषा बहोर्धाऽविप्रकृष्टकाले।

5.4.20 Vibhāṣā bahordhā'viprakṛṣṭakāle|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 21-30

५.४.२१ तत्प्रकृतवचने मयट्।

5.4.21 Tatprakṛtavacane mayaṭ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.२२ समूहवच्च बहुषु।

5.4.22 Samūhavacca bahuṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.२३ अनन्तावसथेतिहभेषजाञ्ञ्यः।

5.4.23 Anantāvasathetihabheṣajāññyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.२४ देवतान्तात्तादर्थ्ये यत्।

5.4.24 Devatāntāttādarthye yat|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.२५ पादार्घाभ्यां च।

5.4.25 Pādārghābhyāṁ ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.२६ अतिथेर्ञ्यः।

5.4.26 Atitherñyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.२७ देवात्तल्।

5.4.27 Devāttal|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.२८ अवेः कः।

5.4.28 Aveḥ kaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.२९ यावादिभ्यः कन्।

5.4.29 Yāvādibhyaḥ kan|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.३० लोहितान्मणौ।

5.4.30 Lohitānmaṇau|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 31-40

५.४.३१ वर्णे चानित्ये।

5.4.31 Varṇe cānitye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.३२ रक्ते।

5.4.32 Rakte|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.३३ कालाच्च।

5.4.33 Kālācca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.३४ विनयादिभ्यष्ठक्।

5.4.34 Vinayādibhyaṣṭhak|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.३५ वाचो व्याहृतार्थायाम्।

5.4.35 Vāco vyāhṛtārthāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.३६ तद्युक्तात् कर्मणोऽण्।

5.4.36 Tadyuktāt karmaṇo'ṇ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.३७ ओषधेरजातौ।

5.4.37 Oṣadherajātau|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.३८ प्रज्ञादिभ्यश्च।

5.4.38 Prajñādibhyaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.३९ मृदस्तिकन्।

5.4.39 Mṛdastikan|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.४० सस्नौ प्रशंसायाम्।

5.4.40 Sasnau praśaṁsāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 41-50

५.४.४१ वृकज्येष्ठाभ्यां तिल्तातिलौ च च्छन्दसि।

5.4.41 Vṛkajyeṣṭhābhyāṁ tiltātilau ca cchandasi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.४२ बह्वल्पार्थाच्छस् कारकादन्यतरस्याम्।

5.4.42 Bahvalpārthācchas kārakādanyatarasyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.४३ सङ्ख्यैकवचनाच्च वीप्सायाम्।

5.4.43 Saṅkhyaikavacanācca vīpsāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.४४ प्रतियोगे पञ्चम्यास्तसिः।

5.4.44 Pratiyoge pañcamyāstasiḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.४५ अपादाने चाहीयरुहोः।

5.4.45 Apādāne cāhīyaruhoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.४६ अतिग्रहाव्यथनक्षेपेष्वकर्तरि तृतीयायाः।

5.4.46 Atigrahāvyathanakṣepeṣvakartari tṛtīyāyāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.४७ हीयमानपापयोगाच्च।

5.4.47 Hīyamānapāpayogācca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.४८ षष्ठ्या व्याश्रये।

5.4.48 Ṣaṣṭhyā vyāśraye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.४९ रोगाच्चापनयने।

5.4.49 Rogāccāpanayane|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.५० अभूततद्भावे कृभ्वस्तियोगे सम्पद्यकर्तरि च्विः।

5.4.50 Abhūtatadbhāve kṛbhvastiyoge sampadyakartari cviḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 51-60

५.४.५१ अरुर्मनश्चक्षुश्चेतोरहोरजसां लोपश्च।

5.4.51 Arurmanaścakṣuścetorahorajasāṁ lopaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.५२ विभाषा साति कार्त्स्न्ये।

5.4.52 Vibhāṣā sāti kārtsnye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.५३ अभिविधौ सम्पदा च।

5.4.53 Abhividhau sampadā ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.५४ तदधीनवचने।

5.4.54 Tadadhīnavacane|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.५५ देये त्रा च।

5.4.55 Deye trā ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.५६ देवमनुष्यपुरुषमर्त्येभ्यो द्वितीयासप्तम्योर्बहुलम्।

5.4.56 Devamanuṣyapuruṣamartyebhyo dvitīyāsaptamyorbahulam|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.५७ अव्यक्तानुकरणाद्द्व्यजवरार्धादनितौ डाच्।

5.4.57 Avyaktānukaraṇāddvyajavarārdhādanitau ḍāc|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.५८ कृञो द्वितीयतृतीयशम्बबीजात् कृषौ।

5.4.58 Kṛño dvitīyatṛtīyaśambabījāt kṛṣau|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.५९ सङ्ख्यायाश्च गुणान्तायाः।

5.4.59 Saṅkhyāyāśca guṇāntāyāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.६० समयाच्च यापनायाम्।

5.4.60 Samayācca yāpanāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 61-70

५.४.६१ सपत्त्रनिष्पत्रादतिव्यथने।

5.4.61 Sapattraniṣpatrādativyathane|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.६२ निष्कुलान्निष्कोषणे।

5.4.62 Niṣkulānniṣkoṣaṇe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.६३ सुखप्रियादानुलोम्ये।

5.4.63 Sukhapriyādānulomye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.६४ दुःखात् प्रातिलोम्ये।

5.4.64 Duḥkhāt prātilomye|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.६५ शूलात् पाके।

5.4.65 Śūlāt pāke|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.६६ सत्यादशपथे।

5.4.66 Satyādaśapathe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.६७ मद्रात् परिवापणे।

5.4.67 Madrāt parivāpaṇe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.६८ समासान्ताः।

5.4.68 Samāsāntāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.६९ न पूजनात्।

5.4.69 Na pūjanāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.७० किमः क्षेपे।

5.4.70 Kimaḥ kṣepe|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 71-80

५.४.७१ नञस्तत्पुरुषात्।

5.4.71 Nañastatpuruṣāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.७२ पथो विभाषा।

5.4.72 Patho vibhāṣā|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.७३ बहुव्रीहौ सङ्ख्येये डजबहुगणात्।

5.4.73 Bahuvrīhau saṅkhyeye ḍajabahugaṇāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.७४ ऋक्पूरप्धूःपथामानक्षे।

5.4.74 Ṛkpūrapdhūḥpathāmānakṣe|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.७५ अच् प्रत्यन्ववपूर्वात् सामलोम्नः।

5.4.75 Ac pratyanvavapūrvāt sāmalomnaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.७६ अक्ष्णोऽदर्शनात्।

5.4.76 Akṣṇo'darśanāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.७७ अचतुरविचतुरसुचतुरस्त्रीपुंसधेन्वनडुहर्क्सामवाङ्मनसाक्षिभ्रुवदारगवोर्वष्ठीवपदष्ठीवनक्तन्दिवरत्रिन्दिवाहर्दिवसरजसनिःश्रेयसपुरुषायुषद्व्यायुषत्र्यायुषर्ग्यजुषजातोक्षमहोक्षवृद्धोक्षोपशुनगोष्ठश्वाः।

5.4.77 Acaturavicaturasucaturastrīpuṁsadhenvanaḍuharksāmavāṅmanasākṣibhruvadāragavorvaṣṭhīvapadaṣṭhīvanaktandivaratrindivāhardivasarajasaniḥśreyasapuruṣāyuṣadvyāyuṣatryāyuṣargyajuṣajātokṣamahokṣavṛddhokṣopaśunagoṣṭhaśvāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.७८ ब्रह्महस्तिभ्याम् वर्च्चसः।

5.4.78 Brahmahastibhyām varccasaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.७९ अवसमन्धेभ्यस्तमसः।

5.4.79 Avasamandhebhyastamasaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.८० श्वसो वसीयःश्रेयसः।

5.4.80 Śvaso vasīyaḥśreyasaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 81-90

५.४.८१ अन्ववतप्ताद्रहसः।

5.4.81 Anvavataptādrahasaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.८२ प्रतेरुरसः सप्तमीस्थात्।

5.4.82 Praterurasaḥ saptamīsthāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.८३ अनुगवमायामे।

5.4.83 Anugavamāyāme|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.८४ द्विस्तावा त्रिस्तावा वेदिः।

5.4.84 Dvistāvā tristāvā vediḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.८५ उपसर्गादध्वनः।

5.4.85 Upasargādadhvanaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.८६ तत्पुरुषस्याङ्गुलेः सङ्ख्याऽव्ययादेः।

5.4.86 Tatpuruṣasyāṅguleḥ saṅkhyā'vyayādeḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.८७ अहस्सर्वैकदेशसङ्ख्यातपुण्याच्च रात्रेः।

5.4.87 Ahassarvaikadeśasaṅkhyātapuṇyācca rātreḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.८८ अह्नोऽह्न एतेभ्यः।

5.4.88 Ahno'hna etebhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.८९ न सङ्ख्याऽऽदेः समाहारे।

5.4.89 Na saṅkhyā''deḥ samāhāre|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.९० उत्तमैकाभ्यां च।

5.4.90 Uttamaikābhyāṁ ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 91-100

५.४.९१ राजाऽहस्सखिभ्यष्टच्।

5.4.91 Rājā'hassakhibhyaṣṭac|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.९२ गोरतद्धितलुकि।

5.4.92 Gorataddhitaluki|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.९३ अग्राख्यायामुरसः।

5.4.93 Agrākhyāyāmurasaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.९४ अनोऽश्मायस्सरसाम् जातिसञ्ज्ञयोः।

5.4.94 Ano'śmāyassarasām jātisañjñayoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.९५ ग्रामकौटाभ्यां च तक्ष्णः।

5.4.95 Grāmakauṭābhyāṁ ca takṣṇaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.९६ अतेः शुनः।

5.4.96 Ateḥ śunaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.९७ उपमानादप्राणिषु।

5.4.97 Upamānādaprāṇiṣu|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.९८ उत्तरमृगपूर्वाच्च सक्थ्नः।

5.4.98 Uttaramṛgapūrvācca sakthnaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.९९ नावो द्विगोः।

5.4.99 Nāvo dvigoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१०० अर्धाच्च।

5.4.100 Ardhācca|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 101-110

५.४.१०१ खार्याः प्राचाम्।

5.4.101 Khāryāḥ prācām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१०२ द्वित्रिभ्यामञ्जलेः।

5.4.102 Dvitribhyāmañjaleḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१०३ अनसन्तान्नपुंसकाच्छन्दसि।

5.4.103 Anasantānnapuṁsakācchandasi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१०४ ब्रह्मणो जानपदाख्यायाम्।

5.4.104 Brahmaṇo jānapadākhyāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१०५ कुमहद्भ्यामन्यतरस्याम्।

5.4.105 Kumahadbhyāmanyatarasyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१०६ द्वन्द्वाच्चुदषहान्तात् समाहारे।

5.4.106 Dvandvāccudaṣahāntāt samāhāre|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१०७ अव्ययीभावे शरत्प्रभृतिभ्यः।

5.4.107 Avyayībhāve śaratprabhṛtibhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१०८ अनश्च।

5.4.108 Anaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१०९ नपुंसकादन्यतरस्याम्।

5.4.109 Napuṁsakādanyatarasyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.११० नदीपौर्णमास्याग्रहायणीभ्यः।

5.4.110 Nadīpaurṇamāsyāgrahāyaṇībhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 111-120

५.४.१११ झयः।

5.4.111 Jhayaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.११२ गिरेश्च सेनकस्य।

5.4.112 Gireśca senakasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.११३ बहुव्रीहौ सक्थ्यक्ष्णोः स्वाङ्गात् षच्।

5.4.113 Bahuvrīhau sakthyakṣṇoḥ svāṅgāt ṣac|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.११४ अङ्गुलेर्दारुणि।

5.4.114 Aṅgulerdāruṇi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.११५ द्वित्रिभ्यां ष मूर्ध्नः।

5.4.115 Dvitribhyāṁ ṣa mūrdhnaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.११६ अप् पूरणीप्रमाण्योः।

5.4.116 Ap pūraṇīpramāṇyoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.११७ अन्तर्बहिर्भ्यां च लोम्नः।

5.4.117 Antarbahirbhyāṁ ca lomnaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.११८ अञ्नासिकायाः सञ्ज्ञायां नसं चास्थूलात्।

5.4.118 Añnāsikāyāḥ sañjñāyāṁ nasaṁ cāsthūlāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.११९ उपसर्गाच्च।

5.4.119 Upasargācca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१२० सुप्रातसुश्वसुदिवशारिकुक्षचतुरश्रैणीपदाजपदप्रोष्ठपदाः।

5.4.120 Suprātasuśvasudivaśārikukṣacaturaśraiṇīpadājapadaproṣṭhapadāḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 121-130

५.४.१२१ नञ्दुःसुभ्यो हलिसक्थ्योरन्यतरस्याम्।

5.4.121 Nañduḥsubhyo halisakthyoranyatarasyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१२२ नित्यमसिच् प्रजामेधयोः।

5.4.122 Nityamasic prajāmedhayoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१२३ बहुप्रजाश्छन्दसि।

5.4.123 Bahuprajāśchandasi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१२४ धर्मादनिच् केवलात्।

5.4.124 Dharmādanic kevalāt|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१२५ जम्भा सुहरिततृणसोमेभ्यः।

5.4.125 Jambhā suharitatṛṇasomebhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१२६ दक्षिणेर्मा लुब्धयोगे।

5.4.126 Dakṣiṇermā lubdhayoge|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१२७ इच् कर्मव्यतिहारे।

5.4.127 Ic karmavyatihāre|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१२८ द्विदण्ड्यादिभ्यश्च।

5.4.128 Dvidaṇḍyādibhyaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१२९ प्रसम्भ्यां जानुनोर्ज्ञुः।

5.4.129 Prasambhyāṁ jānunorjñuḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१३० ऊर्ध्वाद्विभाषा।

5.4.130 Ūrdhvādvibhāṣā|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 131-140

५.४.१३१ ऊधसोऽनङ्।

5.4.131 Ūdhaso'naṅ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१३२ धनुषश्च।

5.4.132 Dhanuṣaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१३३ वा सञ्ज्ञायाम्।

5.4.133 Vā sañjñāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१३४ जायाया निङ्।

5.4.134 Jāyāyā niṅ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१३५ गन्धस्येदुत्पूतिसुसुरभिभ्यः।

5.4.135 Gandhasyedutpūtisusurabhibhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१३६ अल्पाख्यायाम्।

5.4.136 Alpākhyāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१३७ उपमानाच्च।

5.4.137 Upamānācca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१३८ पादस्य लोपोऽहस्त्यादिभ्यः।

5.4.138 Pādasya lopo'hastyādibhyaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१३९ कुम्भपदीषु च।

5.4.139 Kumbhapadīṣu ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१४० सङ्ख्यासुपूर्वस्य।

5.4.140 Saṅkhyāsupūrvasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 141-150

५.४.१४१ वयसि दन्तस्य दतृ।

5.4.141 Vayasi dantasya datṛ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१४२ छन्दसि च।

5.4.142 Chandasi ca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१४३ स्त्रियां सञ्ज्ञायाम्।

5.4.143 Striyāṁ sañjñāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१४४ विभाषा श्यावारोकाभ्याम्।

5.4.144 Vibhāṣā śyāvārokābhyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१४५ अग्रान्तशुद्धशुभ्रवृषवराहेभ्यश्च।

5.4.145 Agrāntaśuddhaśubhravṛṣavarāhebhyaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१४६ ककुदस्यावस्थायां लोपः।

5.4.146 Kakudasyāvasthāyāṁ lopaḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१४७ त्रिककुत् पर्वते।

5.4.147 Trikakut parvate|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१४८ उद्विभ्यां काकुदस्य।

5.4.148 Udvibhyāṁ kākudasya|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१४९ पूर्णाद्विभाषा।

5.4.149 Pūrṇādvibhāṣā|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१५० सुहृद्दुर्हृदौ मित्रामित्रयोः।

5.4.150 Suhṛddurhṛdau mitrāmitrayoḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.

top


 Aphorisms 151-160

५.४.१५१ उरःप्रभृतिभ्यः कप्।

5.4.151 Uraḥprabhṛtibhyaḥ kap|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१५२ इनः स्त्रियाम्।

5.4.152 Inaḥ striyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१५३ नद्यृतश्च।

5.4.153 Nadyṛtaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१५४ शेषाद्विभाषा।

5.4.154 Śeṣādvibhāṣā|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१५५ न सञ्ज्ञायाम्।

5.4.155 Na sañjñāyām|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१५६ ईयसश्च।

5.4.156 Īyasaśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१५७ वन्दिते भ्रातुः।

5.4.157 Vandite bhrātuḥ|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१५८ ऋतश्छन्दसि।

5.4.158 Ṛtaśchandasi|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१५९ नाडीतन्त्र्योः स्वाङ्गे।

5.4.159 Nāḍītantryoḥ svāṅge|

Untranslated yet.

No explanation yet.


५.४.१६० निष्प्रवाणिश्च।

5.4.160 Niṣpravāṇiśca|

Untranslated yet.

No explanation yet.


EXPLANATION IS IN PROGRESS WITH NO POLISHING YET

top


 Further Information

Gabriel Pradīpaka

This document was conceived by Gabriel Pradīpaka, one of the two founders of this site, and spiritual guru conversant with Sanskrit language and Trika philosophy.

For further information about Sanskrit, Yoga and Indian Philosophy; or if you simply want to comment, ask a question or correct a mistake, feel free to contact us: This is our e-mail address.



Back to अध्याय ५ - उपध्याय ३ Top  Continue to read अध्याय ६ - उपध्याय १

अपनी टिप्पणी पोस्ट करें

टिप्पणी पोस्ट करने के लिए कृपया रजिस्टर, या लॉग इन करें.