Sanskrit & Trika Shaivism (Español-Home)

¡Javascript está deshabilitado! ¡Revisa este enlace!


 Aṣṭādhyāyī - Explicación

Capítulo 5 - Subcapítulo 3


 Introducción

Éste es el quinto capítulo/tercer subcapítulo de los ocho capítulos/treinta y dos subcapítulos que componen el Aṣṭādhyāyī.

Esta obra fue escrita por el más grande gramático sánscrito de todos los tiempos: Pāṇini, que vivió alrededor del 500 a. de J. C. en India.

Este Aṣṭādhyāyī contiene todo el conjunto de reglas que controlan la gramática sánscrita. Es lectura obligada para todos los eruditos sánscritos y también para los que quieran profundizar en gramática sánscrita.

Ahora lee el Aṣṭādhyāyī y experimenta Supremo Deleite.

Importante: Todo lo que está entre paréntesis y en cursiva dentro de la traducción ha sido agregado por mí para completar el sentido de una determinada frase u oración. A su vez, todo lo que está entre doble guión (--...--) constituye adicional información aclaratoria también agregada por mí.

al inicio


 Aforismos 1-10

५.३.१ प्राग्दिशो विभक्तिः।

5.3.1 Prāgdiśo vibhaktiḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.२ किंसर्वनामबहुभ्योऽद्व्यादिभ्यः।

5.3.2 Kiṁsarvanāmabahubhyo'dvyādibhyaḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.३ इदम इश्।

5.3.3 Idama iś|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.४ एतेतौ रथोः।

5.3.4 Etetau rathoḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.५ एतदोऽश्।

5.3.5 Etado'ś|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.६ सर्वस्य सोऽन्यतरस्यां दि।

5.3.6 Sarvasya so'nyatarasyāṁ di|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.७ पञ्चम्यास्तसिल्।

5.3.7 Pañcamyāstasil|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.८ तसेश्च।

5.3.8 Taseśca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.९ पर्यभिभ्यां च।

5.3.9 Paryabhibhyāṁ ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१० सप्तम्यास्त्रल्।

5.3.10 Saptamyāstral|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.

al inicio


 Aforismos 11-20

५.३.११ इदमो हः।

5.3.11 Idamo haḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१२ किमोऽत्।

5.3.12 Kimo't|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१३ वा ह च च्छन्दसि।

5.3.13 Vā ha ca cchandasi|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१४ इतराभ्योऽपि दृश्यन्ते।

5.3.14 Itarābhyo'pi dṛśyante|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१५ सर्वैकान्यकिंयत्तदः काले दा।

5.3.15 Sarvaikānyakiṁyattadaḥ kāle dā|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१६ इदमो र्हिल्।

5.3.16 Idamo rhil|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१७ अधुना।

5.3.17 Adhunā|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१८ दानीं च।

5.3.18 Dānīṁ ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१९ तदो दा च।

5.3.19 Tado dā ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.२० तयोर्दार्हिलौ च च्छन्दसि।

5.3.20 Tayordārhilau ca cchandasi|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.

al inicio


 Aforismos 21-30

५.३.२१ अनद्यतने र्हिलन्यतरस्याम्।

5.3.21 Anadyatane rhilanyatarasyām|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.२२ सद्यःपरुत्परार्यैषमःपरेद्यव्यद्यपूर्वेद्युरन्येद्युरन्यतरेद्युरितरेद्युरपरेद्युरधरेद्युरुभयेद्युरुत्तरेद्युः।

5.3.22 Sadyaḥparutparāryaiṣamaḥparedyavyadyapūrvedyuranyedyuranyataredyuritaredyuraparedyuradharedyurubhayedyuruttaredyuḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.२३ प्रकारवचने थाल्।

5.3.23 Prakāravacane thāl|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.२४ इदमस्थमुः।

5.3.24 Idamasthamuḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.२५ किमश्च।

5.3.25 Kimaśca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.२६ था हेतौ च च्छन्दसि।

5.3.26 Thā hetau ca cchandasi|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.२७ दिक्शब्देभ्यः सप्तमीपञ्चमीप्रथमाभ्यो दिग्देशकालेष्वस्तातिः।

5.3.27 Dikśabdebhyaḥ saptamīpañcamīprathamābhyo digdeśakāleṣvastātiḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.२८ दक्षिणोत्तराभ्यामतसुच्।

5.3.28 Dakṣiṇottarābhyāmatasuc|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.२९ विभाषा परावराभ्याम्।

5.3.29 Vibhāṣā parāvarābhyām|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.३० अञ्चेर्लुक्।

5.3.30 Añcerluk|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.

al inicio


 Aforismos 31-40

५.३.३१ उपर्युपरिष्टात्।

5.3.31 Uparyupariṣṭāt|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.३२ पश्चात्।

5.3.32 Paścāt|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.३३ पश्च पश्चा च च्छन्दसि।

5.3.33 Paśca paścā ca cchandasi|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.३४ उत्तराधरदक्षिणादातिः।

5.3.34 Uttarādharadakṣiṇādātiḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.३५ एनबन्यतरस्यामदूरेऽपञ्चम्याः।

5.3.35 Enabanyatarasyāmadūre'pañcamyāḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.३६ दक्षिणादाच्।

5.3.36 Dakṣiṇādāc|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.३७ आहि च दूरे।

5.3.37 Āhi ca dūre|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.३८ उत्तराच्च।

5.3.38 Uttarācca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.३९ पूर्वाधरावराणामसि पुरधवश्चैषाम्।

5.3.39 Pūrvādharāvarāṇāmasi puradhavaścaiṣām|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.४० अस्ताति च।

5.3.40 Astāti ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.

al inicio


 Aforismos 41-50

५.३.४१ विभाषाऽवरस्य।

5.3.41 Vibhāṣā'varasya|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.४२ सङ्ख्याया विधाऽर्थे धा।

5.3.42 Saṅkhyāyā vidhā'rthe dhā|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.४३ अधिकरणविचाले च।

5.3.43 Adhikaraṇavicāle ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.४४ एकाद्धो ध्यमुञन्यारयाम्।

5.3.44 Ekāddho dhyamuñanyārayām|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.४५ द्वित्र्योश्च धमुञ्।

5.3.45 Dvitryośca dhamuñ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.४६ एधाच्च।

5.3.46 Edhācca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.४७ याप्ये पाशप्।

5.3.47 Yāpye pāśap|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.४८ पूरणाद्भागे तीयादन्।

5.3.48 Pūraṇādbhāge tīyādan|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.४९ प्रागेकादशभ्योऽच्छन्दसि।

5.3.49 Prāgekādaśabhyo'cchandasi|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.५० षष्ठाष्टमाभ्यां ञ च।

5.3.50 Ṣaṣṭhāṣṭamābhyāṁ ña ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.

al inicio


 Aforismos 51-60

५.३.५१ मानपश्वङ्गयोः कन्लुकौ च।

5.3.51 Mānapaśvaṅgayoḥ kanlukau ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.५२ एकादाकिनिच्चासहाये।

5.3.52 Ekādākiniccāsahāye|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.५३ भूतपूर्वे चरट्।

5.3.53 Bhūtapūrve caraṭ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.५४ षष्ठ्या रूप्य च।

5.3.54 Ṣaṣṭhyā rūpya ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.५५ अतिशायने तमबिष्ठनौ।

5.3.55 Atiśāyane tamabiṣṭhanau|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.५६ तिङश्च।

5.3.56 Tiṅaśca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.५७ द्विवचनविभज्योपपदे तरबीयसुनौ।

5.3.57 Dvivacanavibhajyopapade tarabīyasunau|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.५८ अजादी गुणवचनादेव।

5.3.58 Ajādī guṇavacanādeva|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.५९ तुश्छन्दसि।

5.3.59 Tuśchandasi|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.६० प्रशस्यस्य श्रः।

5.3.60 Praśasyasya śraḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.

al inicio


 Aforismos 61-70

५.३.६१ ज्य च।

5.3.61 Jya ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.६२ वृद्धस्य च।

5.3.62 Vṛddhasya ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.६३ अन्तिकबाढयोर्नेदसाधौ।

5.3.63 Antikabāḍhayornedasādhau|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.६४ युवाल्पयोः कनन्यतरस्याम्।

5.3.64 Yuvālpayoḥ kananyatarasyām|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.६५ विन्मतोर्लुक्।

5.3.65 Vinmatorluk|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.६६ प्रशंसायां रूपप्।

5.3.66 Praśaṁsāyāṁ rūpap|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.६७ ईषदसमाप्तौ कल्पब्देश्यदेशीयरः।

5.3.67 Īṣadasamāptau kalpabdeśyadeśīyaraḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.६८ विभाषा सुपो बहुच् पुरस्तात्तु।

5.3.68 Vibhāṣā supo bahuc purastāttu|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.६९ प्रकारवचने जातीयर्।

5.3.69 Prakāravacane jātīyar|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.७० प्रागिवात्कः।

5.3.70 Prāgivātkaḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.

al inicio


 Aforismos 71-80

५.३.७१ अव्ययसर्वनाम्नामकच् प्राक् टेः।

5.3.71 Avyayasarvanāmnāmakac prāk ṭeḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.७२ कस्य च दः।

5.3.72 Kasya ca daḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.७३ अज्ञाते।

5.3.73 Ajñāte|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.७४ कुत्सिते।

5.3.74 Kutsite|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.७५ सञ्ज्ञायां कन्।

5.3.75 Sañjñāyāṁ kan|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.७६ अनुकम्पायाम्।

5.3.76 Anukampāyām|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.७७ नीतौ च तद्युक्तात्।

5.3.77 Nītau ca tadyuktāt|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.७८ बह्वचो मनुष्यनाम्नष्ठज्वा।

5.3.78 Bahvaco manuṣyanāmnaṣṭhajvā|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.७९ घनिलचौ च।

5.3.79 Ghanilacau ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.८० प्राचामुपादेरडज्वुचौ च।

5.3.80 Prācāmupāderaḍajvucau ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.

al inicio


 Aforismos 81-90

५.३.८१ जातिनाम्नः कन्।

5.3.81 Jātināmnaḥ kan|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.८२ अजिनान्तस्योत्तरपदलोपश्च।

5.3.82 Ajināntasyottarapadalopaśca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.८३ ठाजादावूर्ध्वं द्वितीयादचः।

5.3.83 Ṭhājādāvūrdhvaṁ dvitīyādacaḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.८४ शेवलसुपरिविशालवरुणार्यमादीनां तृतीयात्।

5.3.84 Śevalasupariviśālavaruṇāryamādīnāṁ tṛtīyāt|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.८५ अल्पे।

5.3.85 Alpe|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.८६ ह्रस्वे।

5.3.86 Hrasve|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.८७ सञ्ज्ञायां कन्।

5.3.87 Sañjñāyāṁ kan|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.८८ कुटीशमीशुण्डाभ्यो रः।

5.3.88 Kuṭīśamīśuṇḍābhyo raḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.८९ कुत्वा डुपच्।

5.3.89 Kutvā ḍupac|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.९० कासूगोणीभ्यां ष्टरच्।

5.3.90 Kāsūgoṇībhyāṁ ṣṭarac|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.

al inicio


 Aforismos 91-100

५.३.९१ वत्सोक्षाश्वर्षभेभ्यश्च तनुत्वे।

5.3.91 Vatsokṣāśvarṣabhebhyaśca tanutve|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.९२ किंयत्तदो निर्द्धारणे द्वयोरेकस्य डतरच्।

5.3.92 Kiṁyattado nirddhāraṇe dvayorekasya ḍatarac|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.९३ वा बहूनां जातिपरिप्रश्ने डतमच्।

5.3.93 Vā bahūnāṁ jātiparipraśne ḍatamac|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.९४ एकाच्च प्राचाम्।

5.3.94 Ekācca prācām|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.९५ अवक्षेपणे कन्।

5.3.95 Avakṣepaṇe kan|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.९६ इवे प्रतिकृतौ।

5.3.96 Ive pratikṛtau|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.९७ सञ्ज्ञायां च।

5.3.97 Sañjñāyāṁ ca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.९८ लुम्मनुष्ये।

5.3.98 Lummanuṣye|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.९९ जीविकाऽर्थे चापण्ये।

5.3.99 Jīvikā'rthe cāpaṇye|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१०० देवपथादिभ्यश्च।

5.3.100 Devapathādibhyaśca|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.

al inicio


 Aforismos 101-110

५.३.१०१ वस्तेर्ढञ्।

5.3.101 Vasterḍhañ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१०२ शिलाया ढः।

5.3.102 Śilāyā ḍhaḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१०३ शाखाऽऽदिभ्यो यत्।

5.3.103 Śākhā''dibhyo yat|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१०४ द्रव्यं च भव्ये।

5.3.104 Dravyaṁ ca bhavye|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१०५ कुशाग्राच्छः।

5.3.105 Kuśāgrācchaḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१०६ समासाच्च तद्विषयात्।

5.3.106 Samāsācca tadviṣayāt|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१०७ शर्कराऽऽदिभ्योऽण्।

5.3.107 Śarkarā''dibhyo'ṇ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१०८ अङ्गुल्यादिभ्यष्ठक्।

5.3.108 Aṅgulyādibhyaṣṭhak|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.१०९ एकशालायाष्ठजन्यतरस्याम्।

5.3.109 Ekaśālāyāṣṭhajanyatarasyām|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.११० कर्कलोहितादीकक्।

5.3.110 Karkalohitādīkak|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.

al inicio


 Aforismos 111-119

५.३.१११ प्रत्नपूर्वविश्वेमात्थाल् छन्दसि।

5.3.111 Pratnapūrvaviśvemātthāl chandasi|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.११२ पूगाञ्ञ्योऽग्रामणीपूर्वात्।

5.3.112 Pūgāññyo'grāmaṇīpūrvāt|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.११३ व्रातच्फञोरस्त्रियाम्।

5.3.113 Vrātacphañorastriyām|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.११४ आयुधजीविसङ्घाञ्ञ्यड्वाहीकेष्वब्राह्मणराजन्यात्।

5.3.114 Āyudhajīvisaṅghāññyaḍvāhīkeṣvabrāhmaṇarājanyāt|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.११५ वृकाट्टेण्यण्।

5.3.115 Vṛkāṭṭeṇyaṇ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.११६ दामन्यादित्रिगर्तषष्ठाच्छः।

5.3.116 Dāmanyāditrigartaṣaṣṭhācchaḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.११७ पर्श्वादियौधेयादिभ्यामणञौ।

5.3.117 Parśvādiyaudheyādibhyāmaṇañau|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.११८ अभिजिद्विदभृच्छालावच्छिखावच्छमीवदूर्णावच्छ्रुमदणो यञ्।

5.3.118 Abhijidvidabhṛcchālāvacchikhāvacchamīvadūrṇāvacchrumadaṇo yañ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


५.३.११९ ञ्यादयस्तद्राजाः।

5.3.119 Ñyādayastadrājāḥ|

Aún sin traducir.

Aún sin explicar.


LA EXPLICACIÓN ESTÁ EN PROGRESO Y TODAVÍA NO SE HA PULIDO NADA

al inicio


 Información Adicional

Gabriel Pradīpaka

Este documento ha sido concebido por Gabriel Pradīpaka, uno de los dos fundadores de este sitio, y guru espiritual versado en idioma Sánscrito y filosofía Trika.

Para mayor información sobre Sánscrito, Yoga y Filosofía India; o si quieres hacerme algún comentario, preguntar algo o corregir algún error, siéntete libre de contactarnos: Ésta es nuestra dirección de correo.



Regresa a Capítulo 5 - Subcapítulo 2 Top  Sigue leyendo Capítulo 5 - Subcapítulo 4

Publica tu comentario

Para publicar un comentario, por favor regístrate o ingresa.