Sanskrit & Trika Shaivism (Español-Home)

¡Javascript está deshabilitado! ¡Revisa este enlace!


 Tantrasāra (Tantrasara): Capítulo 3

Śāmbhavopāyaprakāśanam - Explicando el medio de Śambhu [Śāmbhavopāya]


 Introducción

Éste es el tercer capítulo (llamado Śāmbhavopāyaprakāśanam).

Esta obra fue escrita por el gran Maestro Abhinavagupta y es un resumen del Tantrāloka. El Tantrāloka es la obra más importante y más voluminosa del más grande Maestro de Trika. Abhinavagupta fue también el maestro del eminente Kṣemarāja y vivió alrededor del 975-1025 d. de J. C. en Cachemira.

Este tratado cuyo nombre es Tantrasāra es una enciclopedia resumida del Tantra. Puesto que es un texto muy avanzado de Shaivismo Trika, no hay sorpresa si un neófito lo encuentra difícil de entender. Para empezar a entenderlo, el nivel del lector debe ser el de un verdadero discípulo en Shaivismo Trika. Si no se cumple con este requisito, entonces habrá mucha confusión y constante desilusión. Porque a pesar de mis grandes esfuerzos por explicar las cosas tan sencillamente como me fuese posible, el estudiar este tratado requiere de algo de calibre espiritual. En este sistema, a veces no es posible ni siquiera escribir acerca de 'estados' de manera precisa. Abhinavagupta ha hecho lo mejor que pudo para cumplir con esta formidable tarea de escribir sobre lo que es superior e intangible. De todos modos, pese a sus increíbles habilidades para llevar esto a cabo, no está revelando todo. No es porque él esté todo el tiempo ocultándole cosas al lector, sino porque está a veces ocultándole y en otras ocasiones sencillamente no puede escribir acerca de algunos temas extremadamente sutiles debido a las limitaciones de las palabras.

La meta de la vida es la Liberación. El hombre ha buscado la libertad siempre en la historia humana, pero según el Shaivismo Trika, eso no es verdadera Liberación. La verdadera Liberación no significa que tu cuerpo debería ser libre de alguna prisión y cosas así. La verdadera Liberación equivale a alcanzar Su Svātantrya o Libertad Absoluta. Cuando el Svātantrya del Gran Señor se logra, entonces ves unidad en todas las cosas, es decir, dejas de ver dualidad como antes. A todo se lo identifica por siempre con Svātantrya, con Él, y ése es el fin de la historia llamada 'tú en esclavitud'. Desde este punto en adelante nada se pondrá en tu camino, porque si algo aparentemente se pone en tu camino, eso es otra vez Svātantrya. Esta conciencia constante de unidad en todo es verdadera Libertad. ¡No existe ningún otro logro más grande que esto!

Teniendo en cuenta lo de arriba, ahora lee el Tantrasāra y experimenta Supremo Deleite, querido Śiva.

Importante: Todo lo que está entre paréntesis y en cursiva dentro de la traducción ha sido agregado por mí para completar el sentido de una determinada frase u oración. A su vez, todo lo que está entre doble guión (--...--) constituye adicional información aclaratoria también agregada por mí.

al inicio


 Capítulo 3

तन्त्रसारः
तृतीयमाह्निकम्

यदेतत् प्रकाशरूपं शिवतत्त्वमुक्तम् तत्राखण्डमण्डले यदा प्रवेष्टुं न शक्नोति तदा स्वातन्त्र्यशक्तिमेवाधिकां पश्यन् निर्विकल्पमेव भैरवसमावेशमनुभवत्ययं चास्योपदेशः - सर्वमिदं भावजातं बोधगगने प्रतिबिम्बमात्रं प्रतिबिम्बलक्षणोपेतत्वादिदं हि प्रतिबिम्बस्य लक्षणं - यद् भेदेन भासितमशक्तमन्यव्यामिश्रत्वेनैव भाति तत् प्रतिबिम्बं मुखरूपमिव दर्पणे रस इव दन्तोदके गन्ध इव घ्राणे मिथुनस्पर्श इवानन्देन्द्रिये शूलकुन्तादिस्पर्शो वान्तःस्पर्शनेन्द्रिये प्रतिश्रुत्केव व्योम्नि। न हि स रसो मुख्यस्तत्कार्यव्याधिशमनाद्यदृष्टेः। नापि गन्धस्पर्शौ मुख्यौ गुणिनस्तत्राभावे तयोरयोगात्कार्यपरम्परानारम्भाच्च। न च तौ न स्तो देहोद्धूलनविसर्गादिदर्शनात्। शब्दोऽपि न मुख्यः कोऽपि वक्तीत्यागच्छन्त्येव प्रतिश्रुत्कायाः श्रवणात्। एवं यथैतत् प्रतिबिम्बितं भाति तथैव विश्वं परमेश्वरप्रकाशे। नन्वत्र बिम्बं किं स्यान्मा भूत्किञ्चित्। ननु किमकारणकं तद्धन्त तर्हि हेतुप्रश्नः - तत् किं बिम्बवाचोयुक्त्या हेतुश्च परमेश्वरशक्तिरेव स्वातन्त्र्यापरपर्याया भविष्यति विश्वप्रतिबिम्बधारित्वाच्च विश्वात्मकत्वं भगवतः संविन्मयं हि विश्वं चैतन्यस्य व्यक्तिस्थानमिति तदेव हि विश्वमत्र प्रतीपमिति प्रतिबिम्बधारित्वमस्य तच्च तावद्विश्वात्मकत्वं परमेश्वरस्य स्वरूपं नानामृष्टं भवति चित्स्वभावस्य स्वरूपानामर्शनानुपपत्तेः। स्वरूपानामर्शने हि वस्तुतो जडतैव स्यादामर्शश्चायं न साङ्केतिकोऽपि तु चित्स्वभावतामात्रनान्तरीयकः परनादगर्भ उक्तः स च यावान् विश्वव्यवस्थापकः परमेश्वरस्य शक्तिकलापस्तावन्तमामृशति। तत्र मुख्यास्तावत्तिस्रः परमेश्वरस्य शक्तयः - अनुत्तरेच्छोन्मेष इति तदेव परामर्शत्रयम् अ-इ-उ इत्येतस्मादेव त्रितयात्सर्वः शक्तिप्रपञ्चश्चर्च्यतेऽनुत्तर एव हि विश्रान्तिरानन्द इच्छायामेव विश्रान्तिरीशनमुन्मेष एव हि विश्रान्तिरूर्मिर्यः क्रियाशक्तेः प्रारम्भस्तदेव परामर्शत्रयम् आ-ई-ऊ इति। अत्र च प्राच्यं परामर्शत्रयं प्रकाशभागसारत्वात्सूर्यात्मकं चरमं परामर्शत्रयं विश्रान्तिस्वभावाह्लादप्राधान्यात्सोमात्मकमियति यावत्कर्मांशस्यानुप्रवेशो नास्ति। यदा त्विच्छायामीशने च कर्मानुप्रविशति यत्तदिष्यमाणमीश्यमानमिति चोच्यते तदास्य द्वौ भेदौ प्रकाशमात्रेण रश्रुतिर्विश्रान्त्या लश्रुती रलयोः प्रकाशस्तम्भस्वभावत्वादिष्यमाणं च न बाह्यवत्स्फुटं स्फुटरूपत्वे तदेव निर्माणं स्यान्नेच्छेशनं वातोऽस्फुटत्वादेव श्रुतिमात्रं रलयोर्न व्यञ्जनवत्स्थितिः। तदेतद् वर्णचतुष्टयमुभयच्छायाधारित्वान्नपुंसकम् - ऋ-ॠ-ऌ-ॡ इति। अनुत्तरानन्दयोरिच्छादिषु यदा प्रसरस्तदा वर्णद्वयम् ए-ओ इति। तत्रापि पुनरनुत्तरानन्दसङ्घट्टाद्वर्णद्वयम् ऐ-औ इति। सेयं क्रियाशक्तिस्तदेव च वर्णचतुष्टयम् ए-ऐ ओ-औ इति। ततः पुनः क्रियाशक्त्यन्ते सर्वं कार्यभूतं यावदनुत्तरे प्रवेक्ष्यति तावदेव पूर्वं संवेदनसारतया प्रकाशमात्रत्वेन बिन्दुतयास्ते - अमिति। ततस्तत्रैवानुत्तरस्य विसर्गो जायते - अः इति। एवं षोडशकं परामर्शानां बीजस्वरूपमुच्यते। तदुत्थं व्यञ्जनात्मकं योनिरूपम्। तत्रानुत्तरात्कवर्गः श्रद्धाया इच्छायाश्चवर्गः सकर्मिकाया इच्छाया द्वौ टवर्गस्तवर्गश्चोन्मेषात्पवर्गः - शक्तिपञ्चकयोगात्पञ्चकत्वम्। इच्छाया एव त्रिविधाया य-र-ला उन्मेषाद्वकार इच्छाया एव त्रिविधायाः श-ष-सा विसर्गाद्धकारो योनिसंयोगजः क्षकारः। इत्येवं एष भगवाननुत्तर एव कुलेश्वररूपः। तस्य चैकैव कौलिकी विसर्गशक्तिर्ययानन्दरूपात्प्रभृतीयता बहिःसृष्टिपर्यन्तेन प्रस्पन्दतो वर्गादिपरामर्शा एव बहिस्तत्त्वरूपतां प्राप्ताः। स चैष विसर्गस्त्रिधाणवः चित्तविश्रान्तिरूपः शाक्तश्चित्तसम्बोधलक्षणः शाम्भवश्चित्तप्रलयरूप इति। एवं विसर्ग एव विश्वजनने भगवतः शक्तिः। इत्येवमियतो यदा निर्विभागतयैव परामर्शस्तदैक एव भगवान्बीजयोनितया भागशः परामर्शे शक्तिमाञ्छक्तिश्च। पृथगष्टकपरामर्शे चक्रेश्वरसाहित्येन नववर्ग एकैकपरामर्शप्राधान्ये पञ्चाशदात्मकता। तत्रापि सम्भवद्भागभेदपरामर्शन एकाशीतिरूपत्वम्। वस्तुतस्तु षडेव परामर्शाः प्रसरणप्रतिसञ्चरणयोगेन द्वादश भवन्तः परमेश्वरस्य विश्वशक्तिपूर्णत्वं पुष्णन्ति। ता एव एताः परामर्शरूपत्वाच्छक्तयो भगवत्यः श्रीकालिकेति निरुक्ताः। एते च शक्तिरूपा एव शुद्धाः परामर्शाः शुद्धविद्यायां परापररूपत्वेन मायोन्मेषमात्रसङ्कोचाद्विद्याविद्येश्वररूपतां भजन्ते। मायायां पुनः स्फुटीभूतभेदविभागा मायीयवर्णतां भजन्ते ये पश्यन्तीमध्यमावैखरीषु व्यावहारिकत्वमासाद्य बहीरूपतत्त्वस्वभावतापत्तिपर्यन्तास्ते च मायीया अपि शरीरकल्पत्वेन यदा दृश्यन्ते यदा च तेषामुक्तनयैरेतैर्जीवितस्थानीयैः शुद्धैः परामर्शैः प्रत्युज्जीवनं क्रियते तदा ते सवीर्या भवन्ति ते च तादृशा भोगमोक्षप्रदा इत्येवं सकलपरामर्शविश्रान्तिमात्ररूपं प्रतिबिम्बितसमस्ततत्त्वभूतभुवनभेदमात्मानं पश्यतो निर्विकल्पतया शाम्भवेन समावेशेन जीवन्मुक्तता। अत्रापि पूर्ववन्न मन्त्रादियन्त्रणा काचिदिति।

अन्तर्विभाति सकलं जगदात्मनीह यद्वद्विचित्ररचना मुकुरान्तराले।
बोधः परं निजविमर्शरसानुवृत्त्या विश्वं परामृशति नो मुकुरस्तथा तु॥७॥

Tantrasāraḥ
Tṛtīyamāhnikam

Yadetat prakāśarūpaṁ śivatattvamuktam tatrākhaṇḍamaṇḍale yadā praveṣṭuṁ na śaknoti tadā svātantryaśaktimevādhikāṁ paśyan nirvikalpameva bhairavasamāveśamanubhavatyayaṁ cāsyopadeśaḥ - Sarvamidaṁ bhāvajātaṁ bodhagagane pratibimbamātraṁ pratibimbalakṣaṇopetatvādidaṁ hi pratibimbasya lakṣaṇaṁ - Yad bhedena bhāsitamaśaktamanyavyāmiśratvenaiva bhāti tat pratibimbaṁ mukharūpamiva darpaṇe rasa iva dantodake gandha iva ghrāṇe mithunasparśa ivānandendriye śūlakuntādisparśo vāntaḥsparśanendriye pratiśrutkeva vyomni| Na hi sa raso mukhyastatkāryavyādhiśamanādyadṛṣṭeḥ| Nāpi gandhasparśau mukhyau guṇinastatrābhāve tayorayogātkāryaparamparānārambhācca| Na ca tau na sto dehoddhūlanavisargādidarśanāt| Śabdo'pi na mukhyaḥ ko'pi vaktītyāgacchantyeva pratiśrutkāyāḥ śravaṇāt| Evaṁ yathaitat pratibimbitaṁ bhāti tathaiva viśvaṁ parameśvaraprakāśe| Nanvatra bimbaṁ kiṁ syānmā bhūtkiñcit| Nanu kimakāraṇakaṁ taddhanta tarhi hetupraśnaḥ - Tat kiṁ bimbavācoyuktyā hetuśca parameśvaraśaktireva svātantryāparaparyāyā bhaviṣyati viśvapratibimbadhāritvācca viśvātmakatvaṁ bhagavataḥ saṁvinmayaṁ hi viśvaṁ caitanyasya vyaktisthānamiti tadeva hi viśvamatra pratīpamiti pratibimbadhāritvamasya tacca tāvadviśvātmakatvaṁ parameśvarasya svarūpaṁ nānāmṛṣṭaṁ bhavati citsvabhāvasya svarūpānāmarśanānupapatteḥ| Svarūpānāmarśane hi vastuto jaḍataiva syādāmarśaścāyaṁ na sāṅketiko'pi tu citsvabhāvatāmātranāntarīyakaḥ paranādagarbha uktaḥ sa ca yāvān viśvavyavasthāpakaḥ parameśvarasya śaktikalāpastāvantamāmṛśati| Tatra mukhyāstāvattisraḥ parameśvarasya śaktayaḥ - Anuttarecchonmeṣa iti tadeva parāmarśatrayam a-i-u ityetasmādeva tritayātsarvaḥ śaktiprapañcaścarcyate'nuttara eva hi viśrāntirānanda icchāyāmeva viśrāntirīśanamunmeṣa eva hi viśrāntirūrmiryaḥ kriyāśakteḥ prārambhastadeva parāmarśatrayam ā-ī-ū iti| Atra ca prācyaṁ parāmarśatrayaṁ prakāśabhāgasāratvātsūryātmakaṁ caramaṁ parāmarśatrayaṁ viśrāntisvabhāvāhlādaprādhānyātsomātmakamiyati yāvatkarmāṁśasyānupraveśo nāsti| Yadā tvicchāyāmīśane ca karmānupraviśati yattadiṣyamāṇamīśyamānamiti cocyate tadāsya dvau bhedau prakāśamātreṇa raśrutirviśrāntyā laśrutī ralayoḥ prakāśastambhasvabhāvatvādiṣyamāṇaṁ ca na bāhyavatsphuṭaṁ sphuṭarūpatve tadeva nirmāṇaṁ syānneccheśanaṁ vāto'sphuṭatvādeva śrutimātraṁ ralayorna vyañjanavatsthitiḥ| Tadetad varṇacatuṣṭayamubhayacchāyādhāritvānnapuṁsakam - Ṛ-ṝ-ḷ-ḹ iti| Anuttarānandayoricchādiṣu yadā prasarastadā varṇadvayam e-o iti| Tatrāpi punaranuttarānandasaṅghaṭṭādvarṇadvayam ai-au iti| Seyaṁ kriyāśaktistadeva ca varṇacatuṣṭayam e-ai o-au iti| Tataḥ punaḥ kriyāśaktyante sarvaṁ kāryabhūtaṁ yāvadanuttare pravekṣyati tāvadeva pūrvaṁ saṁvedanasāratayā prakāśamātratvena bindutayāste - Amiti| Tatastatraivānuttarasya visargo jāyate - Aḥ iti| Evaṁ ṣoḍaśakaṁ parāmarśānāṁ bījasvarūpamucyate| Tadutthaṁ vyañjanātmakaṁ yonirūpam| Tatrānuttarātkavargaḥ śraddhāyā icchāyāścavargaḥ sakarmikāyā icchāyā dvau ṭavargastavargaśconmeṣātpavargaḥ - Śaktipañcakayogātpañcakatvam| Icchāyā eva trividhāyā ya-ra-lā unmeṣādvakāra icchāyā eva trividhāyāḥ śa-ṣa-sā visargāddhakāro yonisaṁyogajaḥ kṣakāraḥ| Ityevaṁ eṣa bhagavānanuttara eva kuleśvararūpaḥ| Tasya caikaiva kaulikī visargaśaktiryayānandarūpātprabhṛtīyatā bahiḥsṛṣṭiparyantena praspandato vargādiparāmarśā eva bahistattvarūpatāṁ prāptāḥ| Sa caiṣa visargastridhāṇavaḥ cittaviśrāntirūpaḥ śāktaścittasambodhalakṣaṇaḥ śāmbhavaścittapralayarūpa iti| Evaṁ visarga eva viśvajanane bhagavataḥ śaktiḥ| Ityevamiyato yadā nirvibhāgatayaiva parāmarśastadaika eva bhagavānbījayonitayā bhāgaśaḥ parāmarśe śaktimāñchaktiśca| Pṛthagaṣṭakaparāmarśe cakreśvarasāhityena navavarga ekaikaparāmarśaprādhānye pañcāśadātmakatā| Tatrāpi sambhavadbhāgabhedaparāmarśana ekāśītirūpatvam| Vastutastu ṣaḍeva parāmarśāḥ prasaraṇapratisañcaraṇayogena dvādaśa bhavantaḥ parameśvarasya viśvaśaktipūrṇatvaṁ puṣṇanti| Tā eva etāḥ parāmarśarūpatvācchaktayo bhagavatyaḥ śrīkāliketi niruktāḥ| Ete ca śaktirūpā eva śuddhāḥ parāmarśāḥ śuddhavidyāyāṁ parāpararūpatvena māyonmeṣamātrasaṅkocādvidyāvidyeśvararūpatāṁ bhajante| Māyāyāṁ punaḥ sphuṭībhūtabhedavibhāgā māyīyavarṇatāṁ bhajante ye paśyantīmadhyamāvaikharīṣu vyāvahārikatvamāsādya bahīrūpatattvasvabhāvatāpattiparyantāste ca māyīyā api śarīrakalpatvena yadā dṛśyante yadā ca teṣāmuktanayairetairjīvitasthānīyaiḥ śuddhaiḥ parāmarśaiḥ pratyujjīvanaṁ kriyate tadā te savīryā bhavanti te ca tādṛśā bhogamokṣapradā ityevaṁ sakalaparāmarśaviśrāntimātrarūpaṁ pratibimbitasamastatattvabhūtabhuvanabhedamātmānaṁ paśyato nirvikalpatayā śāmbhavena samāveśena jīvanmuktatā| Atrāpi pūrvavanna mantrādiyantraṇā kāciditi|

Antarvibhāti sakalaṁ jagadātmanīha yadvadvicitraracanā mukurāntarāle|
Bodhaḥ paraṁ nijavimarśarasānuvṛttyā viśvaṁ parāmṛśati no mukurastathā tu||7||

La Esencia del Tantra (tantra-sāraḥ)
Tercer (tṛtīyam) capítulo (āhnikam)

Se ha dicho que (uktam) esta mismísima (yad etad) Luz (prakāśa-rūpam) (es) la categoría Śiva (śiva-tattvam). Cuando (yadā) alguien no puede (na śaknoti) penetrar (praveṣṭum) en ese círculo indivisible --en la categoría Śiva-- (akhaṇḍa-maṇḍale), entonces (tadā) (él), percibiendo --lit. viendo-- (paśyan) al Poder de Libertad Absoluta (svātantrya-śaktim eva) como algo adicional --ésta es solamente su imaginación-- (adhikām), experimenta (anubhavati) una absorción carente de pensamientos en Bhairava --en Śiva-- (nirvikalpam eva bhairava-samāveśam). Esta (ayam ca) enseñanza (upadeśaḥ) es para él (asya): Toda (sarvam) esta (idam) multitud de entidades positivas --de entidades que ciertamente existen-- (bhāva-jātam) (es) únicamente un reflejo (pratibimba-mātram) en el Firmamento de la Conciencia (bodha-gagane) puesto que tiene la característica de la reflexión (pratibimba-lakṣaṇa-upetatvāt). Ésta (idam hi) (es) la característica (lakṣaṇam) de la reflexión (pratibimbasya): (Es) una reflexión (pratibimbam) eso (tad) que (yad) no puede (aśaktam) brillar (bhāsitam) separadamente (bhedena) (sino que) brilla (bhāti) mezclándose con otros (anya-vyāmiśratvena eva). Como (iva) un rostro (mukha-rūpam) en un espejo (darpaṇe), como (iva) un sabor (rasaḥ) en la saliva (danta-udake), como (iva) un olor (gandhaḥ) en la nariz (ghrāṇe), como (iva) el toque de la unión sexual (mithuna-sparśa) en el órgano del placer (ānanda-indriye), o (vā) (como) el toque de un arpón, una lanza, etc. (śūla-kunta-ādi-sparśaḥ) en el órgano interno del tacto (antar-sparśana-indriye), (o) como (iva) un eco (pratiśrutkā) en el éter (vyomni)|

El sabor (saḥ rasaḥ) no es ciertamente (na hi) el principal (mukhyaḥ) ya que, al ser un efecto de eso --es decir, del principal--, no se lo conoce por destruir enfermedades, etc. (tad-kārya-vyādhi-śamana-ādi-adṛṣṭeḥ)|

(Y) el olor y el toque (gandha-sparśau) no son siquiera (na api) los principales (mukhyau) porque, en ausencia del (principal) que posee las cualidades (reales), ellos no son aptos (guṇinaḥ tatra abhāve tayoḥ ayogāt), y (ca) porque no pueden emprender una sucesión de efectos (kārya-paramparā-anārambhāt)|

Y (ca) (al mismo tiempo,) ellos --olor y toque-- (tau) sí que existen (na... na staḥ) puesto que se ve la sacudida del cuerpo --uddhūlana ha sido tomado aquí como una variante de uddhūnana o sacudida--, la emisión (de semen), etc. (deha-uddhūlana-visarga-ādi-darśanāt)|

Incluso (api) el sonido (śabdaḥ) no es (na) el principal (mukhyaḥ) porque alguien (lo) emite --lit. habla-- (kaḥ api vakti iti), (y) porque (su) eco puede oírse (pratiśrutkāyāḥ śravaṇāt) regresando (a él) (āgacchantyā iva)|

De esta forma (evam), así como (yathā) esto --eco, etc.-- (etad) brilla (bhāti) como un reflejo --lit. como reflejado-- (pratibimbitam), así también (tathā eva) el universo (viśvam) (brilla como un reflejo) en la Luz del Señor Supremo (parama-īśvara-prakāśe)|

Una duda (nanu): Aquí (atra), ¿cuál (kim) es (syāt) el objeto original (de tal reflejo) (bimbam)? No hay ninguno --lit. ¡que no haya nada!-- (mā bhūt kiñcid)!|

Una duda (adicional) (nanu): (Entonces,) ¿carece ello --el reflejo-- de causa alguna (kim a-kāraṇakam tad)? Ah (hanta), entonces (tarhi) (tu) pregunta es acerca de una causa (del reflejo) (hetu-praśnaḥ) — Por ende (tad), ¿cuál (kim) es el propósito de razonar verbalmente sobre el objeto original (bimba-vācas-yuktyā)? La causa (hetuḥ ca) será ciertamente (eva... bhaviṣyati) el Poder del Señor Supremo (parama-īśvara-śaktiḥ), cuyo otro nombre es "Libertad Absoluta" --lit. otro sinónimo-- (svātantrya-apara-paryāyā). (Este Poder es) la inmanencia (viśva-ātmakatvam) del Afortunado --del Señor-- (bhagavataḥ) ya que Ella sostiene al reflejo del universo (viśva-pratibimba-dhāritvāt ca). El universo (viśvam) está lleno de Conciencia (saṁvid-mayam) verdaderamente (hi), (y) es "el lugar para la manifestación (vyaktisthānam) de (esta) Conciencia (cetanasya... iti)". Eso --la Conciencia-- (tad) (es) el universo (viśvam), (y) en Ella (atra) (el universo se refleja) de manera inversa (pratīpam). Consiguientemente (iti), el acto de sostener el reflejo (pratibimba-dhāritvam) le pertenece a Ella --a la Conciencia-- (asya). Y (ca) esa (tad) naturaleza esencial (sva-rūpam) del Señor Supremo (parama-īśvarasya), la cual es realmente inmanencia (tāvat viśva-ātmakatvam), no es (na... bhavati) inconsciente --o sea, esta naturaleza esencial no es inconsciente de Sí Misma-- (an-āmṛṣṭam). (¿Por qué?) Porque en el caso de la naturaleza esencial de la Conciencia es inadmisible una falta de Autoconciencia (cit-sva-bhāvasya sva-rūpa-anāmarśana-anupapatteḥ)|

Porque (hi) si no hubiese Autoconciencia (en esta naturaleza esencial de la Conciencia) (svarūpa-anāmarśane), sería en verdad (vastutas... eva syāt) algo inerte (jaḍatā). Y (ca) esta (ayam) Conciencia (āmarśaḥ) no es (na) convencional (sāṅketikaḥ), sino que más bien (api tu) (se) dice que es (uktaḥ) el embrión del Sonido Supremo (para-nāda-garbhaḥ) que es inseparable de lo que es únicamente la naturaleza esencial de la Conciencia (cit-sva-bhāvatā-mātra-nāntarīyakaḥ). Ella --esta Conciencia que es el embrión del Sonido Supremo-- (saḥ ca) (es) todo (yāvān) el grupo de poderes (śakti-kalāpaḥ) del Señor Supremo (parama-īśvarasya), el cual --es decir, tal grupo de poderes-- establece al universo (viśva-vyavasthāpakaḥ) (y) es consciente de él (tāvantam āmṛśati)|

En ese (grupo de poderes) (tatra), tres (tisraḥ) Poderes (śaktayaḥ) del Señor Supremo (parama-īśvarasya) (son) realmente los principales (mukhyāḥ tāvat): "Anuttara --lit. Más alto que lo cual no hay nada--, Icchā --lit. Voluntad-- (y) Unmeṣa --lit. Apertura de los ojos--" (anuttara-icchā-unmeṣaḥ iti). Ese (tad eva) (primer) grupo de tres tipos de Conciencia (parāmarśa-trayam) (es las vocales:) "a, i (y) u" (a-i-u iti). A partir de esta tríada (etasmāt eva tritayāt), toda (sarvaḥ) la diversidad de poderes (śakti-prapañcaḥ) se desarrolla --lit. se estudia, se discute, etc.-- (carcyate). Ānanda --la vocal "ā"-- (ānandaḥ) descansa (viśrāntiḥ) en Anuttara --la vocal "a"-- (anuttare eva hi); Īśana --la vocal "ī"-- (īśanam) descansa (viśrāntiḥ) en Icchā --la vocal "i"-- (icchāyām eva); (y) Ūrmi --la vocal "ū"-- (ūrmiḥ) —que (yaḥ) es el comienzo (prārambhaḥ) del Poder de Acción (kriyā-śakteḥ)— descansa (viśrāntiḥ) en Unmeṣa --la vocal "u"-- (unmeṣe eva hi). Ese (tad eva) (segundo) grupo de tres tipos de Conciencia (parāmarśa-trayam) (es las vocales:) "ā, ī (y) ū" (ā-ī-ū iti)|

Aquí (atra ca), el anterior (prācyam) grupo de tres tipos de Conciencia --"a, i (y) u"-- (parāmarśa-trayam) (es) el Sol (sūrya-ātmakam) porque es esencialmente una porción de la Luz --Śiva-- (prakāśa-bhāga-sāratvāt). El último (caramam) grupo de tres tipos de Conciencia --"ā, ī (y) ū"-- (parāmarśa-trayam) (es) la Luna (soma-ātmakam) porque tiene que ver primordialmente con la Dicha de la naturaleza esencial y un reposo (en Ella --en la naturaleza esencial--) (viśrānti-sva-bhāva-āhlāda-prādhānyāt). Hasta ahora (iyati yāvat), la porción "actividad" --la porción "Poder de Acción"-- no ha ingresado (karma-aṁśasya anupraveśaḥ na asti)|

Pero (tu) cuando (yadā) la actividad (karma) ingresa (anupraviśati) en Icchā --vocal "i"-- e Īśana --vocal "ī"-- (icchāyām īśane ca), esa misma (actividad) (yad tad) se dice que es (ucyate) "(el objeto) que se desea (conocer)" y "(el objeto) que se está dominando" (iṣyamāṇam īśyamānam iti ca); entonces (tadā), en el caso de esta (actividad) (asya), (existen) dos divisiones (dvau bhedau): El sonido "ra" (ra-śrutiḥ) debido solamente a la Luz (prakāśa-mātreṇa), (y) el sonido "la" (la-śrutiḥ) debido a un reposo (viśrāntyā). (Esto ocurre) pues "ra" y "la" (ra-layoḥ) tienen por naturaleza el parar la Luz (prakāśa-stambha-svabhāvatvāt). (El objeto) que se desea (conocer) (iṣyamāṇam ca) no es (na) claramente evidente (sphuṭam) como un objeto externo (bāhya-vat). Si fuese claramente evidente (sphuṭa-rūpatve), sería (tad eva... syāt) una creación (nirmāṇam). (E) Icchā --la vocal "i"-- (icchā) o (vā) Īśana --la vocal "ī"-- (īśanam) no son (claramente evidentes tampoco) (na). Por esta razón (atas), puesto que no son claramente evidentes (asphuṭatvāt eva), "ra" y "la" permanecen (ra-layoḥ... sthitiḥ) meramente como sonidos (śruti-mātram) (y) no (na) como consonantes (plenas) (vyañjana-vat)|

A este mismísimo (tad etad) grupo de cuatro letras (varṇa-catuṣṭayam) —"ṛ", "ṝ", "ḷ" (y) "ḹ" (ṛ-ṝ-ḷ-ḹ iti)(se lo considera como) eunuco (napuṁsakam) ya que porta una sombra de ambos --de vocales y consonantes-- (ubhaya-chāyā-dhāritvāt)|

Cuando (yadā) (existe) una expansión (prasaraḥ) de Anuttara y Ānanda --las vocales "a" y "ā"-- (anuttara-ānandayoḥ) en Icchā --la vocal "i"--, etc. (icchā-ādiṣu), entonces (tadā) las dos letras (varṇa-dvayam) "e" y "o" (e-o iti) (aparecen)|

Inclusive (api) ahí --o sea, con relación a "e" y "o"-- (tatra), mediante unión otra vez con Anuttara --vocal "a"-- y Ānanda --vocal "ā"-- (punar anuttara-ānanda-saṅghaṭṭāt), las dos letras (varṇa-dvayam) "ai" y "au" (ai-au iti) (emergen)|

Este mismo (sā iyam) Poder de Acción (kriyā-śaktiḥ) (aparece entonces como) ese (tad eva ca) grupo de cuatro letras (varṇacatuṣṭayam): "e", "ai", "o" y "au" (e-ai o-au iti)|

A causa de eso (tatas), al final del (desarrollo del) Poder de Acción (kriyā-śakti-ante), cuando (yāvat) todo lo que se ha manifestado (sarvam kārya-bhūtam) entra --lit. entrará-- (pravekṣyati) (nuevamente) en Anuttara --la vocal "a"-- (anuttare), entonces (ello) primeramente (tāvat eva pūrvam) permanece (āste) como Bindu (bindutayā)(como) "aṁ" (am iti), el cual es sólo Luz (prakāśa-mātratvena) (y) la esencia del Conocimiento (saṁvedana-sāratayā)—|

Posteriormente (tatas), en ese (Bindu) (tatra), el Visarga o la Emisión (visargaḥ) de Anuttara (anuttarasya) —"aḥ" (aḥ iti)— nace (jāyate)|

De este modo (evam), (este) grupo de dieciséis (ṣoḍaśakam) tipos de Conciencia (parāmarśānām) se dice que es (ucyate) un grupo cuya naturaleza es bīja o semilla --las vocales-- (bīja-svarūpam)|

(El grupo) cuya naturaleza es yoni o vientre (yoni-rūpam) surge de eso --del grupo de bīja-s o vocales-- (tad-uttham) (y se lo conoce como) consonantes (vyañjana-ātmakam)|

Por ejemplo (tatra): A partir de Anuttara --vocal "a"-- (anuttarāt) (surge) el grupo "ka" --consonantes "ka", "kha", "ga", "gha" y "ṅa"-- (ka-vargaḥ); a partir de la Voluntad (pura) o Icchā --la vocal "i"-- (śraddhāyāḥ icchāyāḥ), el grupo "ca" --consonantes "ca", "cha", "ja", "jha" y "ña"-- (ca-vargaḥ); a partir de Icchā dotada de actividad --vocales "ṛ" y "ḷ"-- (sa-karmikāyāḥ icchāyāḥ) (ciertamente emergen) dos (dvau): los grupos "ṭa" y "ta" --consonantes "ṭa", "ṭha", "ḍa", "ḍha", "ṇa", "ta", "tha", "da", "dha" y "na", respectivamente-- (ṭa-vargaḥ ta-vargaḥ ca); (y) a partir de Unmeṣa --vocal "u"-- (unmeṣāt) el grupo "pa" --consonantes "pa", "pha", "ba", "bha" y "ma"-- (pa-vargaḥ) (Este) conjunto de cinco --grupos "ka", "ca", "ṭa", "ta" y "pa"-- (pañcakatvam) (emerge) a causa de los cinco Poderes --Conciencia, Bienaventuranza, Voluntad, Conocimiento y Acción-- (śakti-pañcaka-yogāt)|

A partir de la tripe Voluntad --las vocales "i", "ṛ" y "ḷ" respectivamente-- (icchāyāḥ eva trividhāyāḥ), (las semivocales) "ya", "ra" y "la" (ya-ra-lāḥ) (aparecen). La letra "va" (va-kāraḥ) (proviene de) Unmeṣa (unmeṣāt); "śa", "ṣa" y "sa" (śa-ṣa-sāḥ) de la triple Voluntad (icchāyāḥ eva trividhāyāḥ); la letra "ha" (ha-kāraḥ) de Visarga --"ḥ"-- (visargāt); (y finalmente,) la letra "kṣa" (kṣa-kāraḥ) nace de la combinación de (dos) consonantes --"ka" y "sa"-- (yoni-saṁyoga-jaḥ)|

De esta manera (iti evam), este Señor --lit. el Afortunado-- (bhagavān) Anuttara --vocal "a"-- (anuttaraḥ eva) (es) el Señor del Kula (kula-īśvara-rūpaḥ)|

(Esta) única (ca ekā eva) Kaulikī Visargaśakti --el Poder de Emisión relativo al Kula-- (kaulikī visarga-śaktiḥ) es Suyo --de Él, del Señor Anuttara-- (tasya). Por medio de Ella --de la Kaulikī Visargaśakti-- (yayā), a través de una Vibración (praspandataḥ) que empieza en Ānanda --vocal "ā"-- y finaliza en la manifestación externa (ānanda-rūpāt prabhṛti iyatā bahis-sṛṣṭi-paryantena), (los distintos tipos) de Conciencia que aparecen como los grupos de letras, etc. (varga-ādi-parāmarśāḥ eva) se vuelven las categorías externas (bahis-tattva-rūpatām prāptāḥ)|

Y (ca) este mismo (saḥ... eṣaḥ) Visarga o Emisión (visargaḥ) (es) triple (tridhā): (1) Āṇava (āṇavaḥ) (es) el reposo de la mente (citta-viśrānti-rūpaḥ); (2) Śākta (śāktaḥ) (está) caracterizado por el despertar de la mente (citta-sambodha-lakṣaṇaḥ); (y) (3) Śāmbhava (śāmbhavaḥ) (es) la disolución de la mente (citta-pralaya-rūpaḥ iti)|

De esta forma (evam), el Visarga Mismo (visargaḥ eva) (es) el Poder (śaktiḥ) del Señor (bhagavataḥ) con referencia a la manifestación universal (viśva-janane)|

De este modo (iti evam), cuando (yadā) (se considera que) la Conciencia (parāmarśaḥ) no contiene divisiones o porciones (iyatas... nis-vibhāgatayā eva), entonces (tadā) (existe) sólo un (ekaḥ eva) Señor (bhagavān). (Sin embargo,) si (se considera que) la Conciencia (parāmarśe) está dividida en partes (bhāgaśas) —en vocales y consonantes— (bīja-yonitayā), (existe) el Poseedor de Śakti --a saber, Śiva-- (śaktimān) y (ca) Śakti (śaktiḥ)|

Si, separadamente, (se considera que) la Conciencia está constituida por ocho tipos (pṛthak aṣṭaka-parāmarśe) conjuntamente con el Señor del grupo --Cakreśvara o la letra "kṣa"-- (cakra-īśvara-sāhityena), (existen) nueve grupos (nava-vargaḥ). (Y) si (se considera a) la Conciencia principalmente una por una --si se considera cada porción de Conciencia separadamente-- (ekaika-parāmarśa-prādhānye), (entonces existen) cincuenta (pañcāśat-ātmakatā)|

Incluso (api) en ese caso --en el caso de las cincuenta letras del alfabeto sánscrito-- (tatra), si (se considera que) la Conciencia consiste de diferentes "bhāga-s" posibles --o mitades de un mātrā-- (sambhavat-bhāga-bheda-parāmarśane), (existen) ochenta y uno (ekāśīti-rūpatvam)|

Pero (tu) realmente (vastutas) (hay) seis (ṣaṭ eva) (tipos de) Conciencia (parāmarśāḥ). Por medio de prasaraṇa y pratisañcaraṇa --lit. expansión y reabsorción-- (prasaraṇa-pratisañcaraṇa-yogena), (esas clases de Conciencia) se tornan (bhavantaḥ) doce (dvādaśa), las cuales --o sea, esas doce diosas-- nutren (puṣṇanti) la Plenitud del Poder Universal (viśva-śakti-pūrṇatvam) del Señor Supremo (parama-īśvarasya)|

Estos mismísimos (tāḥ eva etāḥ) poderes (śaktayaḥ) (o) diosas (bhagavatyaḥ) se denominan (niruktāḥ) "las venerables Kālikā-s" (śrī-kālikā iti) puesto que son Conciencia (parāmarśa-rūpatvāt)|

Y (ca) estas (ete) (clases) puras (śuddhāḥ) (de) Conciencia (parāmarśāḥ) cuya naturaleza es Śakti (śakti-rūpāḥ eva), dotadas en Śuddhavidyā --categoría 5-- con el estado de Parāpara (śuddha-vidyāyām parāpara-rūpatvena), asumen la forma de Vidyā y Vidyeśvara (vidyā-vidyā-īśvara-rūpatām bhajante) a causa de una contracción producida por el mero despliegue de Māyā (māyā-unmeṣa-mātra-saṅkocāt)|

No obstante (punar), en Māyā (māyāyām), (tales tipos de Conciencia, al ser) porciones evidentes distintas (sphuṭībhūta-bheda-vibhāgāḥ), se vuelven letras máyicas (māyīya-varṇatām bhajante). Cuando (yadā) esas (letras) (ye... te ca) terminan consiguiendo la naturaleza de categorías externas (bahīrūpa-tattva-sva-bhāvatā-āpatti-paryantāḥ) —después de llegar (āsādya) a un estado ordinario (vyāvahārikatvam) en Paśyantī, Madhyamā y Vaikharī (paśyantī-madhyamā-vaikharīṣu)— se las percibe (dṛśyante) como cuerpos --que no tienen vida-- (śarīra-kalpatvena) aún si (api) (son) máyicas (māyīyāḥ). Y (ca) cuando (yadā) se produce (kriyate) su (teṣām) revivificación (pratyujjīvanam) por medio de estos puros y vivientes (tipos de) Conciencia cuyo curso ha sido mencionado (ukta-nayaiḥ etaiḥ jīvita-sthānīyaiḥ śuddhaiḥ parāmarśaiḥ), entonces (tadā) ellas (te) se vuelven (bhavanti) poderosas --llenas de vigor-- (savīryāḥ). (En este caso,) tales (letras) (te ca tādṛśāḥ) conceden Liberación y disfrute (bhoga-mokṣa-pradāḥ). De esta manera (iti evam), en el caso de alguien que se perciba (paśyataḥ) a sí mismo --a su propio Ser-- (ātmānam) como meramente un reposo de todas las (clases de) Conciencia (sakala-parāmarśa-viśrānti-mātra-rūpam) (y como el lugar donde) se reflejan todas las divisiones de categorías, entidades positivas y mundos (pratibimbita-samasta-tattva-bhūta-bhuvana-bhedam), (hay) Liberación en vida (jīvat-muktatā) por medio de una absorción carente de pensamientos en Śambhu --en Śiva-- (nirvikalpatayā śāmbhavena samāveśena)|

También (api) aquí --en Śāmbhavopāya-- (atra), como anteriormente --en Anupāya-- (pūrva-vat), no existe ninguna (na... kācid) restricción en la forma de mantra-s, etc. --es decir, el que transita Śāmbhavopāya no necesita repetir mantra-s, etc.-- (mantra-ādi-yantraṇā)|

"El universo (jagat) entero (sakalam) brilla --se hace manifiesto, aparece-- (vibhāti) dentro (antar), en el Ser (ātmani) aquí (iha), así como (yadvat) un multicolor arreglo (floral) (vicitra-racanā) (aparece) dentro (antarāle) de un espejo (mukura). No obstante (param), la Conciencia (bodhaḥ) se apodera --captura, como un espejo-- (parāmṛśati) del universo (viśvam) como resultado del Rasa o Savia de Su propio Vimarśa --Conciencia o Śakti-- (nija-vimarśa-rasa-anuvṛttyā)... pero (tu) el espejo (mukuraḥ) no (hace) (no) así (tathā... iti) (como lo hace la Conciencia)"||7||


Sin una explicación global todavía

al inicio


 Información Adicional

Gabriel Pradīpaka

Este documento ha sido concebido por Gabriel Pradīpaka, uno de los dos fundadores de este sitio, y guru espiritual versado en idioma Sánscrito y filosofía Trika.

Para mayor información sobre Sánscrito, Yoga y Filosofía India; o si quieres hacerme algún comentario, preguntar algo o corregir algún error, siéntete libre de contactarnos: Ésta es nuestra dirección de correo.



Regresa a Capítulo 2 Top  Sigue leyendo Capítulo 4

Publica tu comentario

Para publicar un comentario, por favor regístrate o ingresa.